منابع ادبی در زبان فارسی، علاوه بر بازنمود ویژگی های زبانی و ادبی، گاه ویژگی های آثار معماری دوران اسلامی و علت نامگذاریشان را نیز به خوبی تشریح کرده­اند. به­واسطه ی ارتباط شعرا و ادبا با معماران، بسیاری از عناصر و الگوهای معماری یا به­صورت واقعی خود و یا در هیأت استعاره ها و تشبیهات ادبی توصیف شده­اند. یکی از این الگوها، «هشت بهشت» است که به رغم انجام پژوهش های بسیار، هنوز پرسش­هایی در علت نام...

معماری ایرانی در سده های نخستین ورود اسلام در گونه های نظامی و مذهبی به واسطه برجای ماندن تعدادی اثر تا حدودی شناخته شده است. اما در ارتباط با معماری تشریفاتی وضع به گونه ای دیگر است و هیچ گونه شاهدی در این رابطه تاکنون در جغرافیای سیاسی ایران شناسایی یا دست کم گزارش نشده و به همین دلیل کمترین شناختی از این گونه وجود ندارد. این در حالی است که گزارش جغرافیای تاریخی  و متون کهن وجود این آثار را د...

چکیده: توسعة شهری یکی از مسائل عمده‌ای است که کشور ما در این سال‌ها همواره با آن مواجه بوده است. شکل‌گیری مناطق تازه‌تأسیس در کنار محلات قدیمی‌تر در شهرهای با قدمت تاریخی، منجر به ایجاد تیپولوژی خاصی برای شهرهای مدرن در مسیر توسعه می‌شود. بخش عظیمی از هویت محلات قدیمی، همان‌طور‌که موریس هالبواکس یادآور می‌شود، از خاطرات جمعی اهالی محل تشکیل شده است؛ درحالی‌که در مناطق تازه‌تأسیس شهری اساساً این ...

پروژة نواب ازجمله طرح‌های نوسازی شهر تهران است که پس از گذشت چندین سال از اجرای آن نیاز به بررسی نتایج حاصل از این تجربه احساس می‌گردد. این مقاله با هدف سنجش میزان رضایتمندی ساکنان سه فاز اجرا شدة پروژة نواب از واحدهای سکونتی‌شان و شناسایی متغیرهای مؤثر بر آن انجام گرفته است. روش جمع‌آوری داده‌ها از طریق پر کردن پرسش‌نامه و یا مصاحبة رودررو با ساکنان با حجم نمونة 270 عدد و تجزیه و تحلیل داده‌ها...

اُرس یکی از مهمترین گونه های اکوسیستم های کوهستانی ایران است. امروزه اکثر جنگل های اُرس به علّت دخالت های انسانی و فرسایش بستر خاک تخریب شده اند. اطلاع از تأثیر عوامل توپوگرافی بر میزان تنوع ژنتیکی و مورفولوژیکی گونه اُرس جهت مدیریت احیا، حفاظت و توسعه ی رویشگاه های آن بسیار مفید است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر ویژگی های دامنه بر تنوع مورفولوژیکی و ژنتیکی مخروط و بذر درختان اُرس در رویشگ...

باغ ایرانی طبیعت از پیش اندیشیده ای است که رابطه انسان و طبیعت در آن در نهایت هماهنگی است. در طی اعصار مختلف، باغ ایرانی همواره ارتباطی نزدیک با باورهای دینی پدید آورندگانش داشته و اصول و معیارهای طراحی و زبان و بیان نمادین حاکم بر ساختار کالبدی و فضایی آن متأثر از این باورها شکل گرفته است. از اینرو بحث درباره اصول طراحی و زیبایی شناختی باغ ایرانی در قبل و بعد از اسلام و بررسی تأثیر مذهب و باور...

چهارباغ اصفهان یکی از خیابان­های تاریخیِ ایران است که باززنده­سازی آن به یکی از برنامه‌های اصلی توسعه شهر بدل شده. اغلب طرح ها و پیشنهادات بر احیای کالبدی و پیاده­مدار کردن این خیابان متمرکز هستند، که نیازمند صرف زمان، هزینه و اقدامات زیربناییِ بسیار است. در این شرایط توجه به طرح­های نسبتاً زود بازده و کم هزینه می­تواند مفید واقع شود. مقاله حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که آیا می­توان با توسعه ک...

مدرسه چهارباغ اصفهان یکی از بناهای باشکوه اواخر عهد صفوی (1118- 1126 ﻫ.ق) است که در زمان شاه سلطان حسین صفوی (1105-1135 ﻫ.ق) در ضلع شرقی خیابان چهارباغ اصفهان احداث گردیده است. این مدرسه به همراه کاروانسـرا و بازارچه‌ای که پیرامون آن قرار داشته، مجموعه عظیمی را تشکیل می‌داد که عـلاوه بر فواید کاربردی و تعلیم و تربیت طلاب و مدرسان علوم دینی، از لحاظ هنری نیز بسیار ارزشمند بوده است. وجود عقاید و ...

عدالت اجتماعی و به ویژه نحوة ارزیابی و سنجش آن از موضوعاتی است که علی رغم توجه مطالعات بسیار و مناقشات پردامنه، هنوز از مباحث پیچیده به حساب می آید و وفاق چندانی بر سر آن ایجاد نشده است. مقالة حاضر، کوششی به منظور تدوین چارچوبی برای ارزیابی عدالت اجتماعی در طرح های شهری است. بدین منظور، این مقاله معیارهای منبعث از دو دستگاه تحلیلی مبتنی بر اندیشه های جان راولز و دیوید هاروی را به عنوان چارچوب ن...