نسبت اراده به عقل مبحث فلسفی -کلامیِ پرسابقه و تااندازه ای ناروشن است، به ویژه آنگاه که این نسبت راگونه ای تقدم قلمداد کنیم . تقدم ار اده بر عقل در اندیشه ی دکارت جنبه های پیدا و پنهان دارد . دکارت اراده رابه لحاظ صوری عظیم تر از فهم می دانست (برتری وجودی یا گونه ای تقدم هستی شناسانه)، هرچند در شناخت،یعنی داشتن ایده های روشن و متمایز، به تقدم فهم بر اراده حکم م ی داد (تقدم شناخت شناسانه ). او در...

تصحیف به معنای دگرگونی و جابه جائی در نقطه ها و حروف یک کلمه با حفظ ساختار کلی ان، یکی از آفات منابع مکتوب است که در منابع تاریخ اسلام هم به چشم می خورد. منابع صحابه نگاری و کتابهای تراجم در بردارندۀ نمونه های زیادی از تصحیف در نام صحابۀ پیامبر اعظم (ص) است که بی توجهی به آن گاه پژوهشگران را در مسیر فهم گزاره های تاریخی مربوط به سیرۀ نبوی با دشواریهایی روبرو می سازد. این نوشتار با واکاوی منابع ...

یکی از راه‌های درک معنای درست واژگان و ترکیب‌های قرآن کریم و ترجمه و معادل‌یابی درست آن، توجه به سیاق است، چرا که قرینه‌های سیاقی، مشخص‌کنندۀ معنا هستند. سیاق در تفسیر واژه، تعیین معنای جمله، ترتیب نزول آیات، شناخت آیات مکی از مدنی، تعیین مرجع ضمیر، فهم کلمه یا جملۀ محذوف، و تعیین مصداق کلمه نقش بسزایی دارد. اهمیت این پژوهش در اینست که از ارزش انفرادی و ترکیبی واژگان و جمله‌ها پرده برمی‌دارد و...

1. تصویر رایج گردشگری در ایران، در نمونه های سطح بالا، راهنمایی است که در میان فضاهای یک مجموعه تاریخی به گروه گردشگران توضیحاتی درباره شهرت بنا می دهد: سال ساخت، دوره حکومتی، اندازه ها، تعداد اجزاء مهم، سبک کلی و روایتهای هیجان انگیزی که از مجموعه چهره ای رمزآلود و ماورایی می آفریند. گردشگر پس از مراجعت، به سرعت داده های نخستین را به فراموشی می‌سپارد و از ترکیب داستان ها و افسانه‌های وابسته، ک...

هدف این مقاله پرداختن به یکی از موضوعات مهم فلسفه ی علم یعنی مسأله ی تبیین علمی است.این مسأله قدمتی تاریخی دارد و همه ی مدل های معاصر تبیین ایده ی اصلی خود را از فلاسفهگذشته، از میل تا ارسطو، گرفت هاند. ما در این مقاله با صر فنظر از بح ثهای تاریخی این مسأله صرفاًبه بررسی پار های از مد لهای معاصر و از جمله مدل وحد تبخش م یپردازیم. مهم ترین مدل معاصرهمپل است که اید هی اساسی آن این است که تبیین است...

استاد مطهری در فلسفه اسلامی آرا خاصی دارد استقصا آنها در فهم رشد تاریخی فلسفه در فرهنگ اسلامی اهمیت دارد تامل در نسبت بین امکان ذاتی و امکان استعدادی و نیز تحلیل اعتبارات ماهیت به عنوان دو نمونه برای نشان دادن دیدگاه خاص استاد مورد مطالعه قرار می گیرند

مقالۀ حاضر با توجه به سه رهیافت فلسفی، تاریخی، و فلسفی- تاریخی، ضمن توجه اساسی به روش شناسی لاک، سعی دارد با پیوند میان فلسفۀ سیاسی لاک و تاریخ زمان وی، نشان دهد که چرا و چگونه فهم منطق درونی دو رسالۀ حکومت و لیبرالیسم لاک که اغلب از طریق دو رهیافت نخست موضوع پژوهش قرار گرفته، ناممکن و بلکه بدون دلالت های کاربردی لازم برای بازخوانی و بازسازی اندیشۀ سیاسی مختار است. زیرا در یکی تجارب تاریخی لاک ...

چگونگی فهم ایرانیان از مفاهیم سیاسی مدرن در عصر مشروطه، موضوع پر مناقشه ای است که شناخت بهتر این دوره ی تاریخی را ممکن می گرداند. چهار مفهوم «حق»، «قانون»، «دولت» و ملت در این میان، و چگونگی فهم آنها توسط ایرانیان از اهمیت ویژه ای بر خوردار می باشد. طرح این مفاهیم در سفرنامه ها، برنامه های عملی مصلحان درباری و افکار و آثار روشنفکران این عصر، به آشنایی ایرانیان با این مفاهیم می انجامد. در این زم...

حقوق اقتصادی که در آن روشها و اهداف مربوط به اقتصاد در حقوق به کار گرفته می­ شود، تحول بزرگی در حقوق برخی کشورها از جمله آمریکا ایجاد کرد. در این برداشت حقوقی، مفاهیمی مانند انتخاب معقول، ارزیابی سود و زیان قواعد حقوقی و غیره، با به کارگیری مفهوم نظم عمومی اقتصادی استفاده شده است. صاحب­ نظران این رشته معتقدند حقوق سنتی قابلیت انعطاف پذیری را در قبال متغیرهای اقتصادی و شرایط زمانی ندارد، اما حقو...

با گسترش مباحث جدید در حوزه علوم اجتماعی و انسانی، دیدگاه های نو برای تبیین علل تفاسیر گوناگون و مختلف از یک متن در دوره های تاریخی ارائه شده است. از جمله این دیدگاه ها طرح مفهوم میثاق اجتماعی (قرارداد اجتماعی) و نقش آن بر فهم تفسیر از یک متن است. استفاده از این مفهوم می تواند به تبیین علت تغییر آرای تفسیری در برخی از آیات قرآن کریم در ادوار تاریخی مسلمانان کمک شایسته ای کند. در این جستار آرای ...