موضوع این مقاله «سیمای شبلی در منطق الطیر عطّار و دیگر آثار وی» می باشد. عطّار برای بیان افکار و اندیشه های عرفانی خود، از عرفا و شیوخ در قالب داستان و حکایت بهره می گیرد و همگان به خصوص سالکان راه را به پیروی از احوال و اقوال آنها تشویق می کند. در این مقاله به معرفی شبلی، صوفی و عارف قرن سوم و چهارم، که مورد توجه و احترام بزرگان تصوف بود پرداخته شده است. وی عاشق مجنون و عارف بلند مرتبه ای است که...

در ابتدا به بحث و بررسی واژه های "تفسیر"، "تفسیر اثری"، "شیعه" پرداختیم. سپس در مورد "تفسیر اثری شیعه" سخن گفته و اقوال برخی از مخالفان شیعه و تفسیر اثری آنرا در این زمینه مطرح کرده و ورد نمودیم. بدنبال آن سیر تطور و پیشرفت تفسیر اثری شیعه را از عصر حضرت رسول تا کنون مورد بررسی قرار داده ایم. و آن در سه مرحله: تفاسیر و تفسیر نویسان عصر حضرت رسول، تفاسیر و تفسیر نویسان عصر ائمه، تفاسیر و تفسیر ن...

تفسیر بحرالعلوم ابو لیث نصر بن محمد سمرقندی بلخی معروف به تفسیر سمرقندی (375 ه ق) از جمله تفاسیر روایی اهل سنت در قرن چهارم هجری است. ابو­لیث در حوزه فقه و حدیث هم تبحر داشته و دارای آثاری نیز در این رابطه می­باشد. سمرقندی کلیه آیات قرآن را در بحر­العلوم تفسیر کرده است و غلبه جنبه روایی این اثر سبب شده که این تفسیر را از جمله تفاسیر روایی اهل سنت به­شمار آورند، روایات مورد استناد ابو­لیث در تفس...

روش تفسیری استاد مطهری مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده پس از معرفی زمانه مطهری و احساس مسؤلیتی که وی در قبال جامعه داشت و آگاهی بخشی را تنها راه بیرون رفت از انحطاط تحمیل شده بر مسلمانان، می دانست؛ از آثار تفسیری مطهری سخن گفته و آن را به دو بخش ترتیبی و موضوعی تقسیم می کند سپس به روش تفسیری وی پرداخته و ویژگی های زیر را برای آن بیان می کند: 1- توجه به روش قرآن به قرآن با گرایش معناشناسی زبا...

یا عدم جواز تکلیفی و وضعی تفسیر، نقاط اشتراک متعددی دارند. جمعی در میان فریقین، به عدم جواز تفسیر حکم داده اند; ولی اکثر آنان فهم قرآن را میسور و تفسیر را روا می دانند. با مقارنه ادله عدم جواز تفسیر به دو نقطه مشترک دست می یابیم: دلیل بر عدم جواز تفسیر که مستند به روایات نهی از تفسیر به رأی است و عدم دلیل بر جواز تفسیر که مبتنی بر این ادعاست که شیوه قرآن در رساندن پیام هایش ویژه و از محاورات عر...

در تطبیق منطق قدیم و جدید، یکی از بزرگ ترین دشواری ها مربوط به «پیش فرض وجودی» (یا به زبان فلسفه اسلامی، «قاعده فرعیه») است. منطق جدید، با نفی این پیش فرض و قاعده، محصورات اربع را به گونه ای تحلیل کرده است که بسیاری از قواعد منطق قدیم، بر پایه آن، نامعتبر می گردد. در مواجهه با این پدیده، برخی قاعده فرعیه را نادرست شمرده اند و برخی دیگر، منطق جدید را در نادیده گرفتن این قاعده سرزنش کرده اند. گرو...

ابوالحسن علی بن ابراهیم قمی (زنده در 307 ق) از برجسته ترین محدثانی می باشد که تفسیر منسوب به او، در بر دارنده برخی مطالبی است که با شرع، عقل و مبانی اعتقادی شیعه سازگار نمی باشد. از آنجا که این مطالب با افکار غالیان تناسب بیشتری دارد، به بررسی افکار، اقدامات و تأثیر آنان بر روایات موجود در تفسیر قمی پرداخته می شود. از طرفی مقایسه بین روایات تفسیری علی بن ابراهیم در کافی با روایات وی در تفسیر قم...

توضیح و تفسیر قصه ها و تمثیل ها در مثنوی مولانا، کلید شناخت این حماسه عرفانی بزرگ است؛ زیرا مولوی، قصه و تمثیل را برای اثبات دعاوی و آشنایی ذهن مخاطب با عقیده و نظر حکمی و عرفانی خود به کار می برد. در مقاله حاضر سعی شده است با مقایسه یکی از حکایات مثنوی به نام «نگریستن عزراییل بر مردی...»  با چند مأخذ دیگر قبل از مثنوی، وجوه برتری قصه پردازی مولانا بر سایرین تبیین شود. ب ههمین منظور، این حکایت ...

واژگان کلیدی: انسجام(coherence)، ساختار(structure)، محتوا(content)، تناقض(contradiction) یکی از چالش های پژوهش های قرآن محور بخصوص در حوزه تفسیر و علوم قرآنی مسأله انسجام آیات و سور قرآنی است. مسأله ای که به حقیقت نیازمند تعمیق و بسط شایسته است تا بنای رفیع علوم مرتبط با قرآن در شالوده محکم وحیانی استوار گردد. پایان نامه حاضر تلاشی در این عرصه تأثیرگذار است که در آن ضمن بررسی شوون مختلف انسجام...

کارل پویر فیلسوف اتریشی الاصل مقیم انگلیس آنچه را که با عنوان منطق موقعیت یا تحلیل موقعیت معرفی کرده به منزله ابزاری روشن شناسانه متدولوژیک برای علوم اجتماعی و انسانی در نظر گرفته است . هر چند این متدولوزی با اقبالل شمار زیادی از محققان همراه بوده اما نحوه معرفی این رهیافت از جانب پوپر گذشته از تغییراتی که طی سالها و درجریان تحریر های مختلف در آن واقعشده با ایجاز و اختصاری همراه بوده است که در ...