هدف این پژوهش شناسایی ویژگی های خرده گفتمان های سنتی دینی به عنوان یکی از مهمترین گفتمان های زنده موجود در میدان تولید اندیشه در ایران است. از اینرو، محقق اینپرسش را به عنوان پرسش کلیدی خود مطرح ساخته است که: خردهگفتمان های سنتی دینی پس از انقلاب اسلامی دارای چه ویژگی هایی هستند؟ محقق همچنین می خواهد نقاط اشتراک و افتراق این گفتمان ها را مشخص نماید. بر اساس اجماع اندیشمندانی که تاکنون در موضوع...

چکیده مساله اساسی این پژوهش، تحلیل گفتمان تفکر اجتماعی ابن خلدون و علی شریعتی است؛ تا اینکه پیش فرض نظری و چارچوب مفهومی آنها را به همراه روش شناسی مربوط به آن را بررسی نمائیم. روشی که برای تحلیل تفکر اجتماعی این دو اندیش مند به کار گرفته ایم، روش تحلیل گفتمان است. چارچوب نظری ما در روش تحلیل گفتمان، ترکیبی از نظریه های قرکلاف در حیطه زبان شناسی و فوکو و لاکلائو و موفه در حیطه فلسفه سیاسی، اج...

ناسیونالیسم از مفاهیمی است که بر تحولات سیاسی و اجتماعی ایران اثر گذاشته‌است. در تاریخ معاصر ایران، از مشروطه به بعد، شاهد ظهور آن در قالب‌های اندیشه و عمل هستیم. یکی از روش‌های بررسی و مطالعة رخدادهای سیاسی‌ـ اجتماعی، روش «تحلیل گفتمان» است. این پژوهش بر مبنای نظریة تحلیل گفتمانی لاکلا و موفه به دنبال یافتن پاسخ این پرسش است: مفصل‌بندی، مفاهیم، فرایند هویت‌یابی و سوژة «گفتمان ناسیونالیسم» از پ...

مقاله حاضر تلاش می کند سیر تحول در معنا و مفهوم توسعه پس از انقلاب اسلامی ایران را بررسی نماید. در این مقاله از نظریه گفتمان لاکلا و موفه و از تحلیل گفتمان به عنوان روش تحقیق استفاده شده ­است. این پژوهش جریان کشمکش بر سر تثبیت معنای توسعه را تحلیل نموده ­است. تحلیل گفتمان های توسعه پس از انقلاب نشان می دهد که هر گفتمان توسعه از مفصل بندی چند دال شناور حول یک دال مرکزی تشکیل شده است. نگرش به توس...

هویت، قدرت و گفتمان در رمان کلیدر از دیدگاه تاریخ گرایی نو 1. محمد حسین محمدی 2. محمد پیشان 1. دانشیار و عضو هیات علمی دانشگاه تهران 2. کارشناسی ارشد ادبیات فارسی از دانشگاه تهران چکیده در این پژوهش با استفاده از نظریه تاریخ گرایی نو که یکی از جدیدترین رهیافت های نقد ادبی است، رمان کلیدر مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در رویکرد تاریخ گرایی نو، تحت تاثیر نظرات میشل فوکو، به روابط قدرت که از طر...

هدف از پژوهش حاضر، بررسی کاربردشناختی کلام امام خمینی(ره) در باب مفهوم مردم‌سالاری با ملاک قرار دادن نظریه گفتمانی لاکلائو و موفه است. در این پژوهش که روش آن توصیفی – تحلیلی است می‌‌کوشیم تا با مبنا قرار دادن چارچوب نظری گفتمان لاکلائووموفه در حوزه فلسفه سیاسی – اجتماعی از زاویه‌ای تازه به کلام امام خمینی(ره) در مورد مفهوم مردم‌سالاری نگاه کنیم. این مهم، از برجسته‌سازی گفتمان خودی و حاشیه‌رانی ...

بعد از گذشت 50 سال از گفتمان استبدادی رژیم مبارک مردم توانستند هژمونی گفتمان استبدادی را به چالش بکشند. با سقوط حکومت مبارک، اسلام‌گرایان اخوان قدرت را به دست گرفتند. یک سال از گفتمان اسلام‌گرای اخوان نگذشته بود که این گفتمان به علت عدم درک شرایط سیاسی و اقتصادی و به دلیل تأکید بر دانش التقاطی، نداشتن دال برتری همچون رهبری امام خمینی«ره»، نشانه‌ای چون ولایت فقیه و ناتوانی در کنترل مراکز ساختاری...

موضوع مقاله حاضر تحلیل و تبیین تحول گفتمان مجمع روحانیون مبارز، به عنوان یکی از گفتمان های سیاسی موثر پس از انقلاب اسلامی است. در این چارچوب پس از مروری بر تحول گفتمان مجمع روحانیون مبارز در دولت های جنگ، سازندگی، اصلاحات و دولت اصولگرا عوامل ساختاری تحول این گفتمان بررسی گردیده است. برای تحلیل و تبیین از نظریه گفتمان لاکلاو و موفه به عنوان چارچوب مفهومی و از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف به ...

در تمامی جوامع دانشجویان از جملهْ مهم ترین سوژه های سیاسی اجتماعی اند. در ایران نیز نقش این قشر فعال اجتماعی همواره مهم و اساسی بوده است. قدیمی ترین و فراگیرترین تشکل دانشجویی پس از هژمونی گفتمان انقلاب اسلامی در ایران، انجمن های اسلامی دانشجویان بوده اند. اعضای این انجمن ها - معروف به دانشجویان مسلمان پیرو خط امام (ره) - در تابستان 1358 گردهم آمدند و اتحادیه ای مرکزی را با عنوان «دفتر تحکیم وحد...

این پژوهش، تحلیل گفتمانی نظریه ی برخورد تمدن هاست ، که نظریه ی مهمی در گفتمان حاضر در روابط بین الملل محسوب می شود. طبق نظریه ی هانتینگتون، جهان را می توان به تمدن های متمایز تقسیم کرد و ارزش های تمدنی تعیین کننده ی نوع برخورد کشورها با یکدیگر است. با انتخاب تحلیل گفتمان انتقادی به عنوان رویکرد نظری و روش شناختی، متن نظریه ی هانتینگتون با توجه به مفهوم سازی عبارات کلیدی همچون برخورد تمدنی به عن...