بخش عظیمی از دستاوردهای زبان¬شناسی نوین بی¬شک متاثر از زبان¬شناسی نقش¬گرا و رویکردی است که متسیوس و همرایان او پی نهادند و هلیدی آن را گسترش داد. بررسی¬ پیش رو، کوشیده است با بهره¬گیری از انگاره دستور نقش¬گرای نظاممند هلیدی و به¬ویژه با پیروی از انگاره انسجام او، به بررسی روند فراگیری کاربرد ابزارهای انسجامی نظیر ارجاع، تکرار، حذف و مانند آن در روایت¬های کودکان بپردازد و به علاوه با در نظر داشت...

حسن بن زاهد کرمانی کیمیاگر ایرانی سدۀ هشتم هجری است. او در جهان‌بینی کیمیایی خود، کیمیا را علم الهی و علم برتر معرفی کرده و آن را به عرفان و سلوک پیوند زده است؛ در عین حال اتکای مفاهیم و اصول کیمیایی بر تجربه و آزمون در کیمیای او قابل پیگیری است. ما در این مقاله، جایگاه «تجربه» و «آزمون تجربی» را در منظومۀ کیمیایی وی بررسی می‌کنیم. بدین منظور ابتدا دو مفهوم «کیمیای جوّانی» و «کیمیای برّانی» که می...

علم معانی، یکی از شاخه‌های بلاغت اسلامی، در بسیاری از مباحث و زمینه‌ها با دانش زبان‌شناسی و به‌تبع آن نظریه‌های نقد ادبی معاصر به‌ویژه نقد زبان‌شناختی و سبک‌شناسیِ زبان‌شناختی مشابهت‌های فراوانی دارد. به‌طور کلی وجود مباحثی نظیر حال و مقام، خبر، انشا، اسناد خبری، اغراض و کاربردهای ثانوی کلام، تقدیم و تأخیر اجزای کلام در علم معانی، شباهت و همپوشانی بسیار زیاد این علم را با سه شاخه اصلی علم زبان‌ش...

تحلیل گفتمان یکی از مقولاتی است که معمولا در زبان شناسی مورد توجه قرارمی گیرد. اما در مطالعات بین رشته ای می توان از تحلیل گفتمان برای بررسی متون ادبی بهره برد. یکی از شاخه های تحلیل گفتمان فتحلیل انسجام متن است. در این زیر شاخه ،عواملی که در یک مت باعث ایجاد انسجام و پیوستگی می شوند، مورد بررسی قرار می گیرند،با توجه به اینکه شاهنامه ی فردوسی یک اثر حماسی و روایی است،بحث انسجام و پیوستگی در م...

دستاوردهای زبان شناختی معاصر، تفسیر ساختاری قرآن کریم را وارد مرحله جدیدی کرده است. دستور نقش‌گرای نظام‌مند هلیدی مهم‌ترین نظریّه زبان‌شناسی متن در حال حاضر مورد توجّه بسیاری از زبانشناسان است. هدف این نوشتار، آشنا ساختن مفسران و قرآن‌پژوهان با روش‌های جدید زبان‌شناسی به‌ویژه دستور نقش‌گرای نظام‌مند هلیدی در حوزه فهم متون دینی است. نگارندگان در این پژوهش، با بهره‌گیری از نظریه زبان‌شناختی هلیدی، ...