با تعمّق در آثار ادبی می توان تأثیر دین را در اندیشه و اعتقاد مردم ریشهیابی کرد و آن را آینه ای از باورهای جامعه دانست که آنها را در رسیدن به اهداف عالی، پیروزی بر ظلم و یافتن راه حقیقت راهبری می کند. هنگامی که شعر فارسی رونق گرفت، شاعران از طریق قرآن و دیگر کتابهای دینی با داستانهای پیامبران آشنا شده بودند. در این زمان، فرهنگ اسلامی و داستان پیامبران نیز رفته رفته در اذهان بسیاری از مردم رسوخ ک...

پایگاه اجتماعی شعر و شاعری پارسی تا روزگار مغول، بر بنیاد شعرستایشی در این رساله، پایگاه اجتماعی شاعران پارسی، با چشم پوشی از هرگونه نگاه ارزشی در یکی از برجسته ترین برش های تاریخ ادب پارسی که شاعری برای بسیاری، پیشه ای خود بسنده(مکفی) بوده بررسی شده است. پایگاه تنها هنگامی معنا می یابد که بخشی از گفتمان قدرت باشد. در این گفتمان، شاعر همانند رسانه ای تبلیغی در یک سو قرار دارد و ستوده، که سران ...

استفاده از مفاهیم و تعلیمات قرآنی یکی از شیوه هایی است که از دیر باز شاعران و نویسندگان پارسی زبان برای اعتبار بخشیدن و غنای سخن خویش از آن بهره برده اند. حکیم ابوالقاسم فردوسی یکی از بزرگترین شعرای ایران در قرن چهارم هجری است که از مفاخر ایران و جهان به شمار می آید. اثر گران سنگ او شاهنامه از دیرباز مورد توجه نویسندگان و منتقدین قرار گرفته است. با توجه به هدف والای حکیم توس مبنی بر پا سداشت زب...

مقالة پیش رو،نخست به رهگیری وردیابی آن دسته ازواژگان پارسی می‌پردازدکه تاقرن چهاردهم به‌طورمستقیم واردزبان ایتالیایی شده‌اند،مقصودمادراین مقاله ازایتالیا،کشوری‌ست که بیش ازاستقلال1861،فاقدانسجام ملی وموضوعیت زبانشناختی وتاریخی بودو«ولگار» خوانده می‌شود؛همان لهجة فلورانسی وتوسکانی است به علاوة آنچه ازشعرای سیسیل دردست است ودربرخی مناطق جنوب ایتالیا،چون ناپل مشاهده می‌شودوبازة زمانی آن اغلب ازقرن...

این مقاله که به بهانة سالگشت درگذشت ادیب بزرگ دو زبانة (مسلط به زبان فارسی و عربی) جهان معاصر و شاعر پارسی و عربی، دکتر سید امیرمحمود انوار نگارش یافته است؛ به بررسی مقام ممتاز استاد در عصر حاضر می‌پردازد. ایشان در دانشگاه‌های جهان معاصر، به دلیل مقام شعر و شاعری در دو زبان پارسی و عربی، بی‌بدیل بوده است.  

تأسیس امپراتوری هخامنشیان به رهبری کوروش و استقرار و تداوم آن، در واقع، انتقال امپراتوری از بین النهرین به ایران و تحلیل امپراتوری های آشور، بابل و مصر در یک امپراتوری گسترده به رهبری پارسیان بود؛ این امپراتوری در ماهیت خود، از چارچوبی با ویژگی ها و مختصات زیر برخوردار بود: داشتن قلمرویی پهناور با جمعیت بسیار و متشکل از اقوام و ملل گوناگون، تسلط و چیرگی قوم/تیره فرمانروایی پارسی بر مردم زیردست ...

جدال بر سر تصاحب زنان یکی از موضوعاتی است که در برخی حماسه های مطرح جهان به عنوان موضوعی محوری بازتاب یافته است؛ در حماسه های ملی پارسی اما، به ندرت و در صورت وجود، با رویکردی متفاوت شاهد چنین جدال هایی هستیم؛ در حقیقت شاعران حماسه سرای پارسی، از خلق حماسه هایی که در آن زنان به عنوان موضوعی محوری مطرح گردند و جدال هایی بر سر تصاحب آنان رخ دهد، گریزان بودند و آن را خلاف اهداف والای حماسه سرایی م...

تاریخ بیهقی یکی از شاهکارهای گران‌قدر نثر فارسی است که به دلیل دارا بودن ارزش‌های ادبی و تاریخی، آشنایی با آن برای هر پارسی زبان تحصیل کرده لازم و ضروری است. نثر تاریخ بیهقی از غنی‌ترین و جذّاب‌ترین نثرهای موجود در تاریخ ادبیّات ایران است. بیهقی از جمله نویسندگانی است که در کاربرد واژگان پارسی، هنر خود را به‌خوبی نشان داده است.مسألة اصلی این جستار، بررسی لغات واصطلاحات پارسی نژاد در تاریخ بیهقی ا...

ادب پارسی و وسعت قلمرو آن ایجاب می‌کند که پژوهشی جامع‌الاطراف در این زمینه صورت پذیرد. ره‌توشة ما در این سفر، سبویی از شبنم اشتیاق است و دفتری از گل‌برگ های اوراق. بر سمند خیال می‌نشینیم و بر فراز دره‌های ماه و سال پرواز می‌کنیم، تا صخره‌های ابهام را بکاویم و در این قلمرو گسترده، در حد توان خویش گامی برنهیم.