قابلیتهای نمایشی در برخی داستانهای هزار و یک شب از دیدگاه ساختارگرایانه جستار حاضر به بررسی و تحلیل برخی از داستانها ی هزار ویک شب می پردازد که هر کدام از این داستانها , از چند داستان دیگر تشکیل شده اند و از قصه های معروف هزار ویک شب هستند . مهمترین فردی که روی تحلیل ساختاری قصه های پریان که بخشی از قصه های عامیانه هستند , کار کرده , ولادیمیر پراپ است که بر روی مجموعه قصه های پریان روسی که آف...

یکی از رویکردهای زیربنایی در روایت¬شناسی، رویکرد فرمالیست های روسی و نظریّۀ روایت¬شناسی "ولادیمیر پراپ" است که با رویکرد "جزء به کل نگر" به تحلیل شخصیّت های داستان پریان می پردازد؛ یعنی پس از بررسیِ سی و یک خویشکاری متعدد و در نظر داشتن توالی آنها به شخصیّت هایی واحد می رسد که گاه قبل از اتمام داستان قابل پیش-بینی هستند. ساختارگرایی، ادبیّات را به عنوان علمی خارج از زبان روزمرّه بررسی می کند و بر آن ...

در ریخت‌شناسی (Morphology)، تأثیر محتوا بر ساختار و شکل ظاهری آثار و نیز تأثیر ساختمان اثر بر محتوا و مضمون بررسی می‌شود. ساختار هر اثر ارتباط تنگاتنگی با مضمون آن دارد، به طوری که هر مفهوم خاص در قالبی خاص گنجانده می‌شود. خاوران‌نامه، از حماسه‌های دینی کهن شیعه است که موضوع اصلی آن، داستان‌هایی است از سفرها و حملات حضرت علی(ع) به سرزمین خاوران، با همراهی مالک اشتر و ابوالمحجن و جنگ با قباد، پا...

ریخت‌شناسی فابل‌های مرزبان‌نامهچکیدهدر پژوهش‌های ریخت‌شناسی مجموعه‌ای از قصه‌ها به روشی علمی و ساختاری به اجزای سازایشان تجزیه شده در نهایت از طریق مقایسه‌ آن‌ها با هم، رده‌بندی آن قصه‌ها صورت می‌گیرد. در این پژوهش سعی کرده‌ایم، بر اساس الگوی پراپ، به تجزیه و تحلیل نوع خاصی از حکایت‌های مرزبان‌نامه، تحت عنوان «فابل» بپردازیم. روش پژوهش مبتنی بر الگوی پراپ در ریخت‌شناسی قصه‌های پریان است؛ خویشکا...

همای­نامه از منظومه­های پهلوانی نه چندان شناخته شدة متعلّق به قرن ششم یا هفتم ادب فارسی، از نویسنده­ای ناشناس است. پشتوانة نظری این پژوهش، روش «ولادیمیر پراپ»، «آرتور آسا برگر» و «پل ریکور» از ساخت‌گرایان معروف در ریخت‌شناسی داستان­ها و قصّه­های عامیانه، اساطیری و پهلوانی است. نتایج تحلیل نشان می­دهد که این داستان دربردارندة وضعیّت آغازین، روی‌دادهای ناشی از کم‌بود و شرارت و پایانی خوش برای قهرمان...

چکیده: ریخت­شناسی، روشی نوین در حوزه نقد و تحلیل آثار ادبی است که برای اوّلین بار از سوی ولادیمیر پراپ (فرمالیست روسی) در سال 1928 م. مطرح شد. پراپ در کتاب خود با عنوان ریخت­شناسی قصّه­های پریان با بررسی صد قصّه جنّ و پری نشان داد قصّه­های عامیانه، علی­رغـم تکثّـر و تنـوّع ظـاهـری، از عملکردها و کنش­های یکسانی پیروی می­کنند؛ در نتیجه قصّه­ها از ساختار روایی همسانی برخوردارند؛ همچنین وی مدّعی شد که نه تن...

قصه گویی هنری است جهانی که انسانها برای سرگرمی و تعلیم زیستن به نوع بشر از آن سود جسته اند. زمان پیدایش قصه­های عامیانه به درستی معلوم نیست، ولی پیشینه ای به قدمت تاریخ دارند و به دلیل همین قدمت و اصالتشان است که در زیرو بم تاریخ زنده مانده اند. ولادیمیر پراپ؛محقق روسی، با بررسی یک صد قصه ی عامیانه،عمل و نقش قهرمانان و ضد قهرمانان قصه های عامیانه و میزان اهمیت  آن اعمال و نقش ها را تحت عنوان خو...

بررسی داستان و داستان واره های کهن فارسی، بر پایه روش ساختارگرایانه می تواند از منظری کلّی به شناسایی گونه های روایت پردازی در متون مختلف بینجامد. این نگاه کلّی، امکان مقایسه و تحلیل ساختارهای گوناگون روایات را فراهم می آورد و با بررسی متون مختلف از این منظر، می توان تحوّلات و سیر تکامل روایت پردازی در ادبیّات فارسی را به صورت تاریخی پیگیری کرد. در این مقاله، پیرنگ حکایت های مرزبان نامه بررسی می شو...

هفت‌پیکر نظامی از دل‌انگیزترین منظومه‌های ادبیات غنایی فارسی است که از منظر ساختارگرایی شباهت‌های بسیاری به قصه‌های پریان دارد. نگارندگان تحلیل شباهت‌ها و اختلاف‌های ساختاری قصه شاه سیاه‌پوشان با ساختار قصه‌های پریان را بر اساس خویش‌کاری‌ها، تقابل و دوگانگی آن‌ها، شخصیت‌های ثابت یا متغیر و توالی و نظم منطقی ساختار روایت انجام داده‌‌اند. با بررسی‌ نتایج حاصل به اثبات می‌رسد که این اثر افسانه‌ای ...

تحلیل روایت یکی از شاخه های مهم علم نشانه شناسی است و زبان شناسی، مبنای تحلیل ساختاری روایت است . این شیوه ی تحلیل به بررسی چگونگی حضور نشانه های روایتی، ارتباط این نشانه ها با یکدیگر در رمزگان، نیز شرایط ممکن حضور دال های غیابی در محورهای افقی و عمودی می پردازد . پژوهش حاضر از پنج فصل تشکیل شده است. فصل اول شامل مقدمه و کلیات است. در فصل دوم ساختار روایی قصه ی پریا را تحلیل کرده ایم تا ساختار ...