بر طبق منابع تاریخی، در زمان پادشاهی اولجایتو شهری به نام سلطان‌آباد چمچمال در پای کوه بیستون ساخته شده که در دوره ایلخانیان، مرکزیت سیاسی منطقه را برعهده داشته است. با وجود مطالعات و تحقیقات باستان‌شناسی که در منطقه انجام گرفته، تاکنون محل دقیق این شهر مهم در پرده‌ای از ابهام باقی مانده و هنوزبحث مکان‌یابی سلطان‌آباد چمچمال به عنوان یکی از مشکلات مطرح شده در باستان‌شناسی منطقه وجود دارد. در ای...

کتیبه‌ی بیستون یکی از مهم‌ترین آثار باستانی با قدمت ۲۵۰۰ تا ۲۶۰۰ سال است، که در فاصله‌ی حدود ۳۰ کیلومتری کرمانشاه و تحت عوامل مختلف مخرب از جمله جریان آب سطحی، انحلال ناشی از آب زیرزمینی، هوازدگی، و ناپایداری بلوک‌ها قرار گرفته است. با توجه به اثر مهم جریان آب روی تخریب‌ها، اثرات هیدرومکانیکی روی کتیبه‌ی بیستون مد نظر است. رفتار همبسته‌ی هیدرومکانیکی توده‌سنگ به پارامترهای مختلفی بستگی دارد، ک...

هوازدگی شامل از هم پاشیدن سنگ ها و تجزیه آن ها در سطح و یا نزدیک به سطح زمین است. یکی از مهمترین سازه های سنگی که در معرض آسیب های ناشی از هوازدگی قرار دارند، ابنیه تاریخی ارزشمند سنگی است. تحقیق حاضر سعی در بررسی وضعیت هوازدگی برخی از آثار باستانی استان های کرمانشاه و همدان؛ به عنوان منطقه ای که از نظر شرایط آب وهوایی دارای اقلیم های متفاوت گرم و خشک تا کوهستانی در سرتاسر آن است دارد. در این ک...

محراب مسجد کوشک فردوس دارای دو کتیبه ی گچبری شده به خط کوفی و ثلث تزئینی است که متعلق به اواخر دوره ی سلجوقی می باشند. در کتیبه ی ثلث تاریخ 554 هجری قمری ثبت گردیده است.. تکنیک برجسته، استفاده از چندین رنگ و استفاده از نقوش اسلیمی و گیاهی، نشان گر وجود سبک رازی در کتیبه های کوفی و ثلث است. بر اساس مطالعات تاریخی- تطبیقی، سنگ روضه ی علیه ی رضویه(ع)، یک قطعه در چوبی متعلق به اواخر قرن 6 هـ ق و یک...

منطقة بیستون جزو مناطق منحصر به فرد در کشور و حتی جهان است که آمیختگی تاریخ و طبیعت، فرهنگ و افسانه را یک جا به نمایش می‌گذارد. این منطقه به عنوان پناهگاه حیات وحش از یک‌‌سو ارزش‌های طبیعی منحصر به فردی دارد و از دیگر سو دارای آثار تاریخی با ارزش جهانی است. در این مقاله به نقش معماری منظر به عنوان پیونددهنده و احیاکنندة ارتباط بین لایه‌های طبیعی، تاریخی و روایت‌های داستانی منظر در چارچوب دیدگاه...

کتیبه نرسه در پایکولی (پایقولی) در جنوب سلیمانیه عراق و در شمال قصر شیرین در یک کیلومتری غرب دهکده جدید برکلِ، کشف گردیده است. این کتیبه در اصل روی سنگهای تراشیده شده ی بزجی مکعب شکل نوشته شده بوده است. این برج به تدریج خراب گشته و سنگ های آن در اطراف پراکنده شده است. دانشمندان از گرد آوردن این سنگ های نوشته دار توانسته اند دو تحریر از نوشته بازسازی کنند. تحریر فارسی میانه (در 46 سطر) و تحریر په...

کتیبه های غیرمنقول، به عنوان یکی از مهم ترین آثار و اجزاء اسناد تاریخی از ثروت های فرهنگی کشور عزیزمان ایران به شمار می روند که بر بخش های انتخاب شده ای از ابنیه ی تاریخی و بناهای شاخص نصب شده و همواره مورد توجه بوده اند. نقش کتیبه ها به عنوان ابزاری اساسی و مؤثر با دارا بودن مفاهیمی معنوی و کاربردی، در آشکار نمودن مضامین تربیتی و فرهنگی و همچنین هویت و اصالت بنا، بانی و تاریخ ساخت، نام استادکا...

کتیبه ها از اسناد و مدارک مهم و ارزشمند تاریخی به شمار می روند که، مورخ را خصوصاً از رجوع به آن جهت تفسیر و تبین تاریخ، گریزی نیست .کتیبه نادری که در مدخل غربی قلعه کلات در سینه کوهی مرتفع جای گرفته و با آغوشی فراخ پذیرای قدوم میهمانان این دژ می باشد نیز، از چنین فایدتی خالی نیست. این کتیبه که دارای 24 بیت شعر به زبان ترکی – فارسی می باشد، دربرگیرنده ی مضامین و داده های فراوانی، پیرامون ابعاد م...

رویارویی ایران و روم در عصر ساسانی بر اساس   کتیبه شاپور بر کعبه زردشت     سیروس نصراله زاده [1]     تاریخ دریافت: 25/6/90   تاریخ تصویب: 5/4/92     چکیده   مقاله حاضر درخصوص روابط و سیاست خارجی ایران و روم در زمان شاپور اول ساسانی است. این روابط سیاسی که سه جنگ بزرگ را دربرداشته، نقطه عطف بزرگی در تاریخ ساسانیان است. منبع آگاهی ما از این روابط، برمبنای منابع رومی بوده است. اما در زمان شاپور او...

مدرسة خان از معدود بناهای موجود از دوران صفویه در شیراز است. این مدرسه، که به همت الله وردی خان و برای فراهم ساختن زمینۀ تدریس ملاصدرا بنا شده بود، از زمان ساخت تاکنون بارها و به علل مختلف آسیب دیده و در نوبت های متوالی نوسازی و مرمت شده است. اقدامات حاج میرزا علی اکبرخان قوام الملک در فاصلۀ تاریخی 1276-1279ق ازجمله مهم ترین تعمیرات این مدرسه در دورة قاجار بوده است و کتیبة سردر غربی به نوعی گزا...