محمدرضا بمانیان

[ 1 ] - بررسی تأثیر ایجاد کاربری مناسب در بهبود کارکرد اقتصادی بناهای باارزش فرهنگی- تاریخی و جلوگیری از تخریب و فرسودگی بافت تاریخی شهر شیراز، نمونه موردی: مجموعه پاکیاری

بناهای باارزش فرهنگی– تاریخی در شهر شیراز، در طی دهه های اخیر با عدم توجه شهروندان مواجه شده و این عامل باعث رسوخ هرچه بیشتر فرسودگی در این بناها بوده است. یکی از مهم ترین عوامل مؤثر در فرسودگی بناها را می توان عامل اقتصاد دانست. چرا که این عامل مهم ترین تأثیر را در حیات و یا زوال شهرها در طول تاریخ داشته است. این مقاله برانست تا با توجه به اهمیت عامل اقتصاد در پویایی و سرزندگی شهرها، تأثیر آ ن...

[ 2 ] - The Accordance of Vernacular Earth Architecture with IEPs and the Natural Image of Sustainability: Investigation of Earth Architecture of Kavir

[ 3 ] - بررسی تطبیقی ویژگی های طرح معماری مسجد - مدرسه های دوره قاجار و مدارس دوره صفویه

یکی از بناهای مهم معماری دوره اسلامی ایران، مدارس علوم دینی می باشند که با شکل گیری نظامیه ها در دوره سلجوقی آغاز و با فراز و نشیبهائی تا دوره قاجار نیز ادامه یافت که اوج توجه به احداث مسجد – مدرسه ها در اوایل دوره قاجار و تا زمان تأسیس مدرسه دارالفنون می باشد. تلفیق و ترکیب دو عملکرد مسجد و مدرسه باعث شکل گیری نوآوری ها و خلاقیت های فضایی در معماری اینگونه بناها گشت که حتی در مدارس باشکوه صفوی...

[ 4 ] - Methods of Utilizing Nature in Samples of Iranian Contemporary Architecture

[ 5 ] - گردشگری شهری به مثابه راهبرد توسعه خلاق در بافت‌های فرسوده

ظهور نظریات توسعه درون‌زا از اوایل قرن بیستم تاکنون، نیاز به مرمت بافت‌های فرسوده درونی شهرها را الزامی می‌کند. بافت های فرسوده به دو دسته کلی واجد ارزش و فاقد ارزش تقسیم می‌شوند. جدیدترین رویکردهای مرمتی، با توجه به بیانیه‌ها و منشورهای جهانی، با جامع‌نگری، سعی در تکیه بر میراث موجود در بافت‌های فرسوده واجد ارزش و تلفیق اقتصاد و فرهنگ و احیای پایدار بافت‌های تاریخی از طریق تعیین نقش آنها در سا...

[ 6 ] - ایدئولوژی و فناوری

در طول تاریخ، فناوری از هرنوع، نه تنها خنثی به نظر نرسیده بلکه محصول کوشش‌ها، دیدگاه‌ها، ایده‌ها، انگیزه‌ها و ارزش‌های افراد، گروه و جوامع بشری بوده است. فناوری فارغ از ارزش‌های انسانی و محیط وجود ندارد. همیشه رابطه مستقیمی بین فناوری و ایدئولوژی وجود داشته به‌طوری‌که همواره ارزش‌های انسانی جریان و مسیر آن را تعیین کرده است. محاسن و معایب فناوری و بهره‌برداری از آن نسبی است و بستگی به شرایط، ام...

[ 7 ] - بررسی رابطه بین تخلف ساختمانی تغییر کاربری و ساختار فضایی شهر تهران با استفاده از تحلیل رگرسیون فضایی

تخلف ساختمانی تغییر کاربری یکی از انواع تخلفات ساختمانی عمده در شهر تهران است که طی دو دهه اخیر، تصمیم‌گیری‌های مدیریت شهری نه‌تنها به تعدیل مقدار این نوع تخلف ساختمانی نیانجامیده است بلکه منجر به کاهش اهمیت رعایت ضوابط و مقررات کاربری زمین شده است. تأثیر قابل توجه تصمیمات کاربری زمین بر نظم و تعادل ساختار شهری، بررسی راه‌حل‌های ممکن برای پیشگیری از وقوع این تخلف در سطح شهر را ضروری می‌سازد. در...

[ 8 ] - درآمدی بر گونه شناسی کالبدی نشانه های شهری در نقشه های ادراکی شهروندان (مطالعه موردی: شهر یزد)

محیط‌های شهری به منظور اینکه تصویری واضح در ذهن ساکنان‌شان ایجاد کنند، ضروری است این مکان را برای‌شان فراهم سازند که نیازمند این هستند که ایشان را قادر سازند تا اجزای آن محیط‌ها را به آسانی شناسایی کنند و آنها را در ذهن خود در قالبی به هم پیوسته به یکدیگر ارتباط دهند. اما امروزه در طراحی شهرها، کمتر به ابعاد کیفیتی مانند انسجام نقشه‌های ادراکی ساکنان و خوانایی و نظایر آن توجه می‌شود. هدف از ای...

[ 9 ] - محدوده آسایش حرارتی در فضای باز مسکونی سنتی شهر یزد

امروزه بحث توسعه همه جانبه همگام با توجه و توسعه مقوله محیط زیست مطرح می­باشد. به عنوان یکی از ملزومات توسعه  محدوده آسایش حرارتی را می­بایست برای هر منطقه تعیین کرد. در این مقاله محدوده آسایش حرارتی در فضای باز مسکونی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. با توجه به قرارگیری بیشتر مناطق ایران در نواحی گرم و خشک و نقش تعیین­کننده حیاط در خرد اقلیم به خصوص در مناطق کویری، خانه­های سنتی شهر یزد به عنوان نم...

[ 10 ] - تبیین رابطه رفتار قلمروپایی شهروندان با معیا رها و میزان ادراک پیوستگی ساختمان و شهر در فضاهای عمومی شهر (مطالعه موردی: خیابان ولیعصر (عج) تهران)

در این مقاله، رابطه رفتار قلمروپایی شهروندان با میزان و معیارهای پیوستگی ساختمان و شهر در فضاهای عمومی­ شهری مطالعه شده است. وجود پیوستگی بین ساختمان و شهر در انسجام فضاها و کیفیت­مندی آن شرط اساسی است. رفتار قلمروپایی به­عنوان یکی از ابعاد اجتماعی فضای شهری، در ادراک پیوستگی فضاها و تعیین معیارهای ارزش­گذاری کیفیت آنها توسط شهروندان نقش مهمی ایفا می­نماید. مدعای تبیینی مقاله آن­ است که بر اساس...

[ 11 ] - زیبایی‌شناسی اسلامی و آموزه‌های آن در منظر شهر

چکیدهزیبایی‌شناسی مقوله‌ای است که بیش‌تر در نظرات و دیدگاه‌های حکما و فلاسفه وجود دارد. در فلسفه‌ی اسلامی، زیبایی‌شناسی، معنای دقیق زیبایی‌شناسی غرب را نداشته ‌است. از نظر عرفا زیبایی سرّ است و بحث درباره‌ی آن به دلیل متصل شدن به خالق، معمول نمی‌باشد و این امر باعث شده تا جانب احتیاط رعایت شود و در مقایسه با غرب، کمتر به مقوله‌ی زیبایی‌شناسی پرداخته شود. از این‌رو نظرات اندیشمندان اسلامی در زمین...

[ 12 ] - تبیین مکان یابی خانه در واحد همسایگی با تکیه بر آیات قرآن کریم

مکانیابی به عنوان روند تصمیم­گیری همه جانبه، مستلزم در نظر گرفتن الگو و رعایت اصول و مراحل پیوسته ای می­باشد. جهت بررسی مکانیابی در اسلام به مفهوم مکان در اسلام و مکانشناسی قرآن، می پردازیم. ماهیت تحقیق، استقرایی و براساس روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر اسناد معتبر، قرآن و تفاسیر و بررسیهای میدانی خانه مناطق گرم و خشک ایران، سامان مییابد. واحد همسایگی به عنوان زمینه صحت سنجی و دو گروه اساتید معم...

[ 13 ] - سنجش میزان تأثیر پارامترهای کمی و کیفی بر قیمت مسکن با مدل هدانیک (نمونه موردی: محله‌ی نارمک)

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه مسائل و مشکلات مربوط به مسکن از جمله دغدغه‌های روز دولت و مردم ساکنین کلان‌شهرهای ایران محسوب می‌شود. یکی از عوامل اقتصادی موثر بر توسعه هر منطقه، قیمت املاک مسکونی و تجاری است. بدون شک قیمت واحدهای مسکونی یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر عرضه و تقاضای آنها می‌باشد. بنابراین بررسی نحوه تأثیرگذاری عوامل و پارامترهای مختلف کمی و کیفی بر قیمت واحدهای مسکونی از اهمیت خاص...

[ 14 ] - محمدکریم پیرنیا و دونالد ویلبر؛ تفاوت مقاصد و عناصر روایت سبکی

Although the discipline of Iranian architectural history has its roots in the recent century, its theories and discourses are still under debate. Stylistic analysis is one of the major tools in art and architectural historiography. In this paper, we discuss differences in the purposes behind the stylistic analyses provided by two major historians of Iranian architecture, namely Mohammad-Karim P...

[ 15 ] - دلایل تغییر کاربری ها در طرح‌های تفصیلی شهری و تبعات آن در کاربری‌های عمومی ( مطالعه موردی: منطقه یک شهر همدان)

به دنبال اصلاحات اراضی در دهه 40 شمسی و رشد جمعیت و به تبع آن رشد شهرها، شهرها شاهد رشد فراوانی در زمینه شهرسازی شدند وبه همین دلیل طرح های جامع شهری تهیه و تصویب شدند. اما از آنجایی که این طرح­ها به دلیل عدم پرداختن دقیق و صحیح به مشکلات شهری، توانایی لازم را برای حل این مشکلات نداشتند در نتیجه در دهه 50 طرح­های تفصیلی تهیه و تصویب شدند. طرح تفصیلی شهری بیشتر به منظورترویج ضوابط شهرسازی،کنترل ...

[ 16 ] - روش مرمت منظر مناظر طبیعی بر مبنای رویکرد اکولوژی منظر

بیان مسئله :   مداخلات ناآگاهانه در مناظر طبیعی موجبات تنزل کیفی و اختلال در فرآیندهای اکولوژیکی این بسترها را فراهم‌ آورده ­است. از این رو بازیابی و ایجاد شرایط مناسب در مناظری طبیعی که دچار آشفتگی (اعم از طبیعی و غیر طبیعی) شده‌اند. در جهت بازیابی ارزش­‌های والای...

[ 17 ] - روح مکان در باغ ایرانی

در طی سده اخیر، واژه مکان همراه با طیف وسیع معانی، تقریباً در تمامی فضاهای معماری مطرح شده است. ساخت مکان، به معانی و باورهای انسان تجسد بخشیده و ارتباط عمیقی با ساحت‌های وجودی انسان و ارتباط وی با محیط اطراف خود دارد. از این رو پرداختن به چگونگی ارتباط انسان با طبیعت به صورت تحدید شده در حوزه منظر و شناساندن نوع ارتباط شکل گرفته، گام اولیه در بررسی مفهوم مکان است. از سویی دیگر، باغ ایرانی به عن...

[ 18 ] - تعیین الگوی بهینه حیاط مرکزی در مسکن سنتی دزفول با تکیه بر تحلیل سایه دریافتی سطوح مختلف حیاط

استفاده از حیاط مرکزی الگوی بسیار کهنی در ساخت و ساز مسکن بوده و به طور قابل ملاحظه‌ای در شهرهای مختلف ایران مورد استفاده قرار گرفته، همچنین فضاهای سکونتی با بهره‌گیری از تدابیر مختلفی در اطراف این حیاط‌ها شکل گرفته‌اند. تناسبات حیاط مرکزی نقش عمده‌ای در تعیین میزان انرژی تابشی جذب‌شده در سطوح مختلف حیاط و ایجاد شرایط آسایش بصری و حرارتی برای ساکنین ایفا می‌کند. شناخت الگوی بهینه حیاط مرکزی در ...

[ 19 ] - ویژگی‌های نخستین "پارک" تهران : پارک امین‌الدوله*

گرچه ایجاد فضاهای سبز عمومی در ایران، قدمتی به عمقِ تاریخِ فرهنگِ این سرزمین دارد و اوج نمایش آن، در چهارباغ اصفهانِ صفوی پدیدار می‌شود؛ اما واژه "پارک"، نخستین بار در دوره قاجار و در عصر ناصرالدین‌شاه به دایره واژگان شهرنشینی ایران وارد شد. عصر ناصری، از مؤثرترین ادوارِ شکل‌گیریِ حیات مدنیِ نوین در ایران است. ارتباطات گسترده با غرب، دنیای بکر و سنتی ایرانی را دستخوش تحولاتی شگرف کرد؛ از جمله این تغیی...

[ 20 ] - معیارهای مرمت منظر محوطه‌های تاریخی و طبیعی با تأکید بر محوطه بیستون -کرمانشاه

منطقة بیستون جزو مناطق منحصر به فرد در کشور و حتی جهان است که آمیختگی تاریخ و طبیعت، فرهنگ و افسانه را یک جا به نمایش می‌گذارد. این منطقه به عنوان پناهگاه حیات وحش از یک‌‌سو ارزش‌های طبیعی منحصر به فردی دارد و از دیگر سو دارای آثار تاریخی با ارزش جهانی است. در این مقاله به نقش معماری منظر به عنوان پیونددهنده و احیاکنندة ارتباط بین لایه‌های طبیعی، تاریخی و روایت‌های داستانی منظر در چارچوب دیدگاه...

[ 21 ] - مقایسۀ تطبیقی توسعۀ فضاهای زیرزمینی حمل و نقل عمومی به‎منزلۀ ابزاری برای کاهش آلودگی هوا (مورد مطالعه: تهران و توکیو)

اختصاص بیشتر معابر رو زمینی در شهر تهران به حمل و نقل خصوصی و عمومی با مصرف حجم بالای سوخت‎های فسیلی، موجب انتشار آلاینده‎هایی همچون مونواکسید و ذرات معلق‎شده که پیامد آن، آلودگی خطرناک هوایی است که در تهران حکمفرما شده و مشکلات عدیده‎ای مانند بیماری‎ها و مرگ‎ومیر شهروندان را از خود برجای گذاشته است، درحالیکه شهرهای بزرگی همچون توکیو کمتر با این مشکل روبه‎رو هستند. هدف پژوهش کاربردی پیش رو، برر...

[ 22 ] - بررسی نمود ارزش‌های اخلاقی در معماری سنتی شهرهای کویری ایران نمونه موردی: شهر یزد

ارزش‎های اخلاقی از عوامل بسیار مهم در روند شکل‎گیری معماری ایران است و همواره در ماهیت ابنیة سنتی و روند شکل‎گیری آن‌ها مؤثر بوده است. پرسش‎هایی که در این پژوهش مطرح می‎شود عبارت‌ است از: الف) جایگاه ارزش‎های اخلاقی در معماری سنتی ایران کجاست؟ ب) توجه به ارزش‎های اخلاقی چه تأثیراتی را در معماری سنتی شهر کویری یزد بر جای نهاده ‎است؟ به‌منظور پاسخ‌گویی به این پرسش‎ها، ده بنا از آثار معماری سنتی ی...

[ 23 ] - سنجش عوامل مؤثر بر ارتقای امنیت زنان در محیط های شهری (مورد: محدوده اطراف پارک شهر- تهران)

وجود امنیت در محیط های شهری یکی از الزامات اساسی کیفیت زندگی محسوب می شود. تحقیقات نشان می دهد که حساسیت وجود و یا میزان امنیت نسبت به برخی از گروه‌های سنی و جنسی متفاوت می باشد. در این پژوهش تلاش شده تا با بهره گیری از مطالعات میدانی، موضوع امنیت محیط های شهری با رویکرد جنسیتی مورد مطالعه قرار گیرد. روند کار شامل استخراج مبانی و تجارب مرتبط صورت گرفته، سپس مفهوم سازی و استخراج ابعاد و شاخصها و...

[ 24 ] - ارایه الگوهای توسعه گردشگری پایدار منطقه حفاظت شده¬¬ آبشار مارگون فارس با تأکید بر اصول و معیار¬های طراحی منظر پایدار

چکیده استمرار تخریب گستره­ها و مناظر طبیعی در نبود مدیریت­های صحیح و حضور بی­تأمل فنآوری و گسترش بی­رویه­ شهرنشینی، نه تنها نیاز اساسی انسان به حضور در منظر طبیعی به مثابه­ زادگاه اولیه و ابدی انسان را بی­جواب نهاده، بلکه برهم­خوردن تعادل طبیعی این اکوسیستم­ها، حیات و زندگی او را نیز دچار نقصان و مشکل گردانیده­است. پژوهش حاضر به منظور ساماندهی و حفاظت از منظر طبیعی منطقه حفاظت شده آبشار مارگون ...

[ 25 ] - Analysis of the photo–damaging performance of persian “orosi” in carpeted and non–carpeted spaces

Traditional building technologies have much to teach us about how to design regionally appropriate structures. The Orosi is one of these useful technologies, which has been used for many centuries in order to control the harsh sunlight in Iran. This architectural element was rather important because the intensive solar radiation could easily damage valuable carpets used in most spaces in Persia...

[ 26 ] - Properties of natural organisms and its use in technological architecture

This research aimed at identifying natural organisms and their properties in the technological samples of contemporary architecture. The main questionswere: "Which properties of natural organisms are effective on the technological works of contemporary architecture?" and "How much do they affect?"This descriptive-analytic research was conducted using archival method to access the theoretical...

[ 27 ] - معنا و مفهوم شناسی شهر ایرانی اسلامی؛ مبانی نظری و مصداق ها

موضوع شهر ایرانی  اسلامی همواره با رویکردهای متفاوت مواجه بوده است و هر اندیشمند، دانشمند و کارشناسی از زاویه ای بر آن نگریسته و متناسب با داده های خود تعریفی ارائه کرده است . در این بین پرداختن به مقولات و مفاهیم وابسته و مرتبط به آثار شهرسازی ایرانی  که خود را متصف به جهان بینی اسلامی می داند و قصد در بازنمود و پدیدارسازی هرآنچه را دارد که در روند دستیابی به حیات طیبه و هستمند زمینی تأثیر دار...

[ 28 ] - مقایسه‏ تطبیقی دو نمونه دیدگاه کل‏ نگر پیش و پس از دوره‏ مدرن در معماری: نگاه طبایعی‏‏(بر مبنای طبیعیات) و نظریه ‏ سالینگروس‏‏(بر مبنای فیزیک نوین و ریاضی)

Modern holism is an approach which tries to cover weaknesses of atomism in mechanically describing the world. Modern and pre-modern holisms are generally conceived to be similar. This paper mainly seeks to find if there is any similarity between architecture based on modern and pre-modern holism and, if yes, to what extent should we seek their similarities and differences. The hypothesis is tha...

[ 29 ] - بررسی ریشه‌های معنایی درخت طوبی در منابع شیعی

در عصر صفوی با حاکمیت نظام مفهومی جدید، عناصر پیشین هنری و معماری، پذیرای معانی و شکل‌های تازه‌ای شدند. یکی از نمودهای این دگرگونی معنایی، تغییراتی است که در نمای شهری، شکل، سازه و آرایه‌های داخلی و خارجی گنبدهای شاخص صفوی ایجاد شد. هانری استیرلن، با اشاره به دو گنبد شاخص مسجد جامع عباسی و مدرسه سلطانی اصفهان، آنها را نمادی از درخت طوبی می‌داند که در خط آسمان باغ‌شهر صفوی به نمایش در آمده‌اند. ...

[ 30 ] - مقایسه‌ی ظرفیت‌های نظام ساختمانی LSF با ICF برای ایجاد اسکان موقت در شرایط بحران پس از زلزله

سکونت یافتن، امری ضروری برای انسان است؛ تا آنجا که گردانندگان جوامع مختلف تلاش می‌کنند تا با فراهم کردن تسهیلات لازم، امکان دستیابی به آن را برای همگان فراهم کنند. این موضوع به هر شکل که مطرح گردد، نیازمند مطالعه، بررسی، تحلیل و ارزیابی است؛ به طوری که در هر شرایطی بتوان برای اسکان افراد برنامه‌ریزی کرد. اسکان موقت پس از زلزله نیز یکی از همین شرایط است. با توجه به شدت تخریب ایجاد شده در ساختمان...

[ 31 ] - کاهش خطرپذیری شهر از بلایای طبیعی (زلزله) از طریق برنامه ریزی کاربری زمین

برنامه‌ریزی کاربری زمین به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارها و در عین حال اهداف برنامه‌ریزی شهری جایگاهی حیاتی در تحقق مخاطره‌نگری در فرآیند توسعه‌ی شهری داشته و مطالعه و تجربه برای بهبود روش‌ها و فرآیندهای تحقق آن، مسئله‌ی مهم و اولویت‌مندی برای کاهش خطرپذیری جوامع شهری است. پژوهش حاضر با این رویکرد و استفاده از روش توصیفی _ تحلیلی و با هدف بازشناسی معیارها و روش‌های ارزیابی و کاهش خطرپذیری شهرها ...

[ 32 ] - تحلیل معیارهای تابش عبوری از مجموعة شیشه‌های رنگی ارسی‌های دورة صفوی

هدف از این تحقیق، تکمیل مطالعات پیشین درمورد دلایل استفاده از شیشه‌های رنگی در معماری سنتی ایران است. روش تحقیق تلفیقی از اندازه‌گیری‌های آزمایشگاهی، برداشت میدانی و محاسبات عددی است. ابتدا طیف عبوری از نمونه شیشه‌های رنگی و ساده به‌وسیلة دستگاه طیف‌سنج اندازه‌گیری شد، سپس درصد استفاده از هر رنگ شیشه در مجموعه ارسی‌ها با برداشت میدانی تعیین شد و درنهایت شاخص‌های مربوط به تابش عبوری از هریک از ا...

[ 33 ] - شناسایی عوامل موثر بر ارزیابی محیط زیستی ساختمان در مجموعه‌ مسکونی با بهره‌گیری از ابزارهای موجود ارزیابی عملکرد بنا

مقاله حاضر به دنبال تبیین عوامل موثر بر بهبود شرایط زیستی مجموعه‌های مسکونی، با اتکا بر ادبیات جهانی موضوع است. در این راه، با تجزیه‌وتحلیل مسائل و موضوعات در ادبیات موضوع و بررسی هشت سیستم ارزیابی عملکرد ساختمان با موضوع مرتبط، شاخص‌های تحقیق استنتاج گردید. در تدوین آنها در مجموعه‌های مسکونی، از سیستم‌هایی استفاده شده که با موضوع ساختمان‌های مسکونی شکل گرفته‌اند. سپس از مصاحبه نیمه‌ساختار یافت...

[ 34 ] - کیفیت ادراک معنای فضا با دریافت نور روز

نور انواع و درجاتى دارد که سبب پیدایش مفاهیم مستتر در فضا مى شود. در متون دینى، نور در مفهومى متعالىیادشده است. ماهیت چندجانبه این عنصر، ضرورت توجه به ابعاد مادى و معنایى را آشکار مى سازد. هدف این پژوهشتبیین چگونگى ایجاد کیفیت معنایى فضا با بهر هگیرى از نور است. در این تحقیق که از نوع کیفى و به روش استدلالمنطقى انجام گرفته؛ چهارچوبى براى مراتب رسیدن از کالبد به معنا پیشنهادشده...

[ 35 ] - بازخوانی اندیشه تشبیهی و تنزیهی در کالبد معماری مساجد مکتب اصفهان (مطالعه موردی؛ مسجد امام اصفهان)

باور و اعتقاد چه در شکل­دهی به زندگی و چه نقشی که در جنبه معنوی زندگی انسان­ها ایفا می­کند عاملی اساسی در صورت­بخشی به معماری به شمار می­رود. بدین ترتیب معماری مکان کالبدی اندیشه و باور اعتقادی انسان متعلق به آن می­گردد. در دوره صفویه که امتزاج تفکر شیعی با اندیشه عرفانی به همراه اندیشه فلسفی است مکتب اصفهان را به‌وجود می­آورد که نقش مهمی در آفرینش هنری این دوره داشته‌است. ازآنجایی‌که مساجد (خص...

[ 36 ] - بررسی راهکارهای طراحی معماری بر کاهش اثر جزایر حرارتی شهری

خرد اقلیم ها و کیفیت هوا در فضاهای شهری از منافع بزرگ برای رفاه شهروندان است. کنترل جزایر حرارتی شهری از مهمترین نگرانی ها برای بهبود راحتی و سلامت انسان به خصوص در مناطق با آب و هوای گرم است. به دست آوردن آسایش حرارتی در داخل ساختمان نسبتا آسانتر بوده در صورتی که در فضا های باز بدست آوردن این آسایش بسیار دشوارتر است و به همین دلیل خیلی کمتر روی آن کار شده است. جزایر حرارتی در مقیاس بزرگ بیشتر ...

[ 37 ] - بررسی تأثیر مفهوم «درخت طوبی» در شکل‌گیری گنبدهای شاخص صفوی

Covering one of the most important spaces, domes have a magnificent role in Persian mosques. During continuous eras of Islamic architecture masons could promote this techno-spiritual heritage and developed its spatial value. This process reached its apogee in Safavid era. Overshadowing Shia conceptual system carved the cultural context of Safavid society and consequently changed its architectur...

[ 38 ] - Study of Environmental Security in the City Case study: Regions 1 and 4 of Arak

Security has always been one of the most basic needs of human and improves social interactions, personal and social peace, prosperity of the people and thus caused the improvement of society. Modern urban spaces admitting to crimes and aberrations resulting in lack of security in the city, Security Survey in urban areas is an important issue. This paper examined the impact of residents' sense o...

[ 39 ] - امکان سنجی توسعه اجتماعی و فرهنگی شهر تهران با تاکید بر سیستم های تصمیم گیری چند شاخصه (مطالعه موردی منطقه 20 تهران)

فرهنگ، شهر و محله سه پدیده مکمل هستند. به عبارت دیگر هر سه پدیده های انسانی را تکمیل می کنند. شهر و محله صورت است و فرهنگ محتوای آن است. یکی جنبه خارجی و دیگری جنبه داخلی آن است. محله یکی از عناصر اساسی شناخت فضاهای شهری مثل آثار و ابنیه، سینما ها، مساجد و مدارس است. هدف این مقاله ارزیابی شاخص های توسعه فرهنگی - اجتماعی و نشان دادن سطوح توسعه محلات از نظر بهره مندی فضا ها و امکانات است. آمار مو...

[ 40 ] - Study of the Relationship between Placeness of Urban Public Spaces with Perception of Integrity of Buildings and City

[ 41 ] - بررسی نحوۀ مشارکت مردمی و مدیریت در ارتقا کیفیت مناظر سبز شهری با رویکرد افزایش مهارت های کودکان

رابطه میان منظر طبیعی یک شهر و اجتماع ابعاد گوناگونی دارد و جمعیت زیادی مستقیماً در فعالیت‌های روزانه و تفریحی با منظر طبیعی شهر مانند پارک‌های تفریحی و فضاهای سبز عمومی و خصوصی ارتباط برقرار می‌کنند. به‌طور کلی ادراک هر فرد از جامعه نسبت به مناظر طبیعی یک شهر متفاوت است، لیکن تصور و نحوه استفاده عمومی از فضاهای سبز در سطح شهرها مورد بحث می‌باشد. در این پژوهش نمونه‌هایی تصادفی از پنج محله مسکونی...

[ 42 ] - اصول و معیارهای طراحی ساماندهی رود- دره های فصلی؛ نمونه موردی: رود- دره فصلی ورودی شهرستان کرج

رود دره‌ها مهمترین عناصر طبیعی شهر به شمار می رود و به مثابه اندامهای شهری، پیوند دهنده انسان، شهر و طبیعت بوده، در ارتقاء کیفیت محیط شهری نقش ارزنده ای را ایفا می کنند. گسترش بی رویه شهرها این ثروت را مورد هجوم قرارداده و در یک سیر قهقرایی موجب ناشناخته ماندن ارزش آن در طرحهای شهری شده است. بعضاَ بستر رود- دره‌ها به جای آنکه به عنوان یک فضای شهری دلپذیر مورد استفاده قرار گیرد به عنوان یک فضای ز...

[ 43 ] - ارزیابی کمی و کیفی مقالات علمی پژوهشی دو فصلنامه مدیریت شهری از شماره 19 تا 29

هدف از پژوهش حاضر ارزیابی کمی و کیفی مقالات علمی- پژوهشی منتشر شده در دو فصلنامه مدیریت شهری در طی سال های 1387 تا 1391 می باشد. جهت دست یابی به هدف اصلی پژوهش 8 پارامتر حوزه و محتوی موضوعی مقالات، تعداد نویسندگان، رتبه علمی نویسنده اول، وابستگی سازمانی نویسنده اول، منبع استخراج مقاله، روش تحقیق مقالات و در نهایت مدت زمان پذیرش مقاله مورد تدقیق و ارزیابی قرار گرفته است و با استفاده از نرم افزار...

[ 44 ] - ارائه الگوها و روش‎های مطلوب تبدیل شهر تهران به شهر آموزش‎دهنده (با تاکید بر اصول و تجارب جهانی)

با مطرح شدن نظریه شهر آموزش‎دهنده، در دهه اول قرن بیست‎ویکم که بسیار مورد استقبال عموم صاحب‎نظران قرار گرفت و در سال 2004 میلادی به‎عنوان یک کنوانسیون بین‎المللی مطرح شد، این فرصت پیش آمد تا از امکانات موجود در شهر نیز برای آموزش شهروندان استفاده شود. در حقیقت، شهر‎ آموزش‎دهنده، شهری است با هویت خاص خود، که می‎تواند بخشی از هویت یک ملت را تشکیل دهد. از این‎رو هدف اصلی این تحقیق، بررسی کردن ابعا...

[ 45 ] - مکان یابی محوطه های گردشگری طبیعی براساس اصول معماری منظر (کاربرد ترکیبی گروه مباحثه متمرکزFGD و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP)

طبیعت‎گردی گونه ای گردشگری در طبیعت است که کمترین تأثیر را بر محیط زیست و منابع طبیعی وارد می کند و در حفظ و ادامۀ بقای گونه ها و زیستگاه های طبیعی سهیم است .طبیعت گردی از سال 1990 به عنوان واسطه ای برای توسعۀ پایدار، توسط سازمان های غیر دولتی، کارشناسان توسعه و مراکز دانشگاهی مطرح شد و مورد مطالعه قرار گرفت. در کشور ما نیز در سال های اخیر به این مسئله توجه ویژه ای شده است؛ مسؤلین، نهاد های مخت...

[ 46 ] - ارزیابی عوامل موثر بر پذیرش خدمات شهر الکترونیک با استفاده از مدل تلفیقی پذیرش فناوری اطلاعات (TAM) و رهیافت نظری رفتار برنامه ریزی شده (TPB) و اعتماد (Trust)؛ مطالعه موردی: دفاتر خدمات الکترونیک شهر تهران

خدمات شهر الکترونیک، نقش فراوانی در ارتقاء کمّی و کیفی، تسریع و همچنین تسهیل نمودن خدمات شهری بر عهده دارند. عوامل مختلفی در پذیرش یک فناوری نوین دخیل است که بدون در نظر گرفتن آن‌ها، تمامی فعالیت‌های انجام شده می‌تواند با شکست مواجه شود. از جمله مسائل اساسی در این زمینه این است که در چارچوب عوامل سازنده ی مدل تلفیقی، چه عواملی می‌تواند بر پذیرش خدمات شهر الکترونیک توسط شهروندان تأثیر بگذارد و ر...

[ 47 ] - بررسی مفهومی باغسازی‌ ایرانی در رویکرد پدیدارشناسی در معماری منظر، تبارشناسی و شاخص‌شناسی

باغسازی ایرانی به عنوان یکی از اصلی‌ترین پدیده‌ها در ساختار شکل‌دهنده به معماری و ساخت محوطه‌ها و فضاهای باز در تاریخ ایران و تمام سرزمین‌های تحت نفوذ آن حضور داشته است. به واسطه این حضور، ایرانیان در تمام شئون زندگی فردی و جمعی خود، ارتباط نزدیکی با این سنت و پدیده کهن داشته‌اند ازاین‌رو می‌توان باغسازی ایرانی را به عنوان یکی از اصلی‌ترین پدیده‌ها در ساختار شکل‌دهنده به منظر و به‌طور عام طراحی...

[ 48 ] - عوامل مؤثر در طراحی پایدار منظر اکولوژیک رودخانه مطابق با میزان آب و خشکی‌‌های فصلی(مورد شناسی: رودخانۀ زاینده‌‌رود اصفهان)

برهم‌‌خوردن تعادل اکوسیستم رودخانه‌‌‌‌های شهری نه‌‌تنها موجب اختلال در جریان آبی رودخانه‌‌‌‌ها می‌‌‌‌شود، بلکه آثار نامطلوب زیست‌‌محیطی آن در طولانی‌‌مدت در زندگی ساکنان شهر منعکس می‌‌شود و تا نسل‌‌ها ادامه خواهد‌‌داشت. از‌‌جمله مخاطرات تأثیرگذار بر اکوسیستم رودخانه‌‌‌‌ها، کمبود آب و خشکسالی است. رودخانۀ زاینده‌‌‌‌رود یکی از مهم‌‌ترین رودخانه‌‌‌‌های دائمی ایران است که در طی سال‌‌‌‌های گذشته دچا...

[ 49 ] - بازخوانی مکان و فضای نمایش ایرانی در منتخبی از نگارگری ایرانی

بازخوانی به عنوان برابر نهاده ای برای دراماتورژی، یکی از ابعاد فرایندی جامع برای به روزرسانی سنت هاست. نمایش به عنوان هنری اجتماعی در گفتگو با جامعه است، بنابراین هم شکل دهنده ایده ها در جامعه و هم بازتاب دهنده ویژگی های جامعه است. با وجود آنکه جنبه های نمایشی ادبیات و فرهنگ ایرانی هنوز پتانسیل های بسیاری برای به روزرسانی دارد، منابع و مدارک اندکی برای بازخوانی نمایش ایرانی وجود دارد. اما نگارگ...

[ 50 ] - The evaluation of the physical-spatial indicators of urban street vitality Case Study: The streets around Imam Khomeini Square in Hamedan

Introduction Meeting the social needs of man and creating the necessary opportunities to create vitality in the community requires the existence of physical space. Public space is a huge capacity to respond to this aspect of human life. In fact, urban space is a peripheral structure for social interactions that can be accessed for members of the urban community (Tuleaee, 2003: 110); today, ur...

[ 51 ] - تحلیلی بر ادراک «کیفیت معنای مکان» با تأکید بر مکان‌های عمومی شهر یزد

کیفیت معنای مکان‌های عمومی شهری متأثر از شاخص‌هایی است؛ تعدادی از شاخص‌ها سهم بیشتر و تعدادی سهم کمتری در شکل‌گیری کیفیت معنای مکان دارند. پرسش اصلی مقاله این است که شاخص‌های اصلی دخیل در کیفیت معنای مکان‌های عمومی شهر یزد و اولویت‌بندی آنها از منظر شهروندان کدام است؟ این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی بهره‌ گرفته ‌است. با مطالعات اسنادی در تدوین مبانی نظری، شاخص‌های کیفیت معنای مکان توصیف شده و سپ...

[ 52 ] - Dynamic Envelope and Control Shading Pattern to Visual Comfort of Office Building in Tehran

This work reviews the effect of parametric programming on visual performance, daylighting and shading in office buildings in Tehran-Iran and studies their influences that help not only to reduce the glare but also to promote useful daylight illuminance through promoting visual comfort. It starts by establishing a review of the effective parameters on visual comfort indices, glare indices, and d...

[ 53 ] - تحلیل اثر زیرساخت های سبز شهری بر ارتقا مولفه های پایداری محیطی

زیرساخت سبز شهری با سلامت انسان و تنوع زیستی در مناطق شهری مستقیما در ارتباط است و نقش مهمی را در اکولوژی شهری ایفا میکند. اخیرا، تحقیق در مورد چگونگی مدیریت شهرها و سیستم های اجتماعی فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی افزایش یافته تا بتواند در جهت ارتقا مدیریت پایدار شهرها قدم بردارد. زیر ساخت های سبز شهری علاوه بر حفظ و گسترش طبیعت و ایجاد یک اکوسیستم فعال شهری میتوانند مزایای اقتصادی و اجتماعی نیز...

[ 54 ] - مطالعه تطبیقی کارکردهای تمثیل با رویکرد بیان معنا در معماری ایرانی

پدیده‌های موجود در عالم مراتب مختلفی از مادی تا معنایی دارند که به صورت ظاهر و باطن یا «صورت» و «معنا» شناخته شده و بر اساس جهان‌بینی افراد ادراک می‌شوند. در معماری نیز آثار کالبدی، محل تجلی معانی در سطوح مختلف می‌باشند. بنابراین آنچه که اهمیت ویژه‌ای دارد، کسب آگاهی نسبت به چگونگی بیان معانی برای طراحان می‌باشد. شیوه‌های مختلفی برای انتقال معنا در حوزه‌های ادبی و هنری وجود دارد که تمثیل به‌عنو...

[ 55 ] - ارزیابی تأثیر مؤلفه‌های کالبدی بر حس دلبستگی به مکان در فضاهای جمعی مجتمع‌های مسکونی منتخب تهران

بیان مسئله: با گسترش جوامع انسانی و ارتقای نیازهای اجتماعی بشری، ضرورت حضور در فضاهای جمعی و شناسایی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر ارتقای حس دلبستگی به مکان، جهت انجام برخی از فعالیت‌های انسانی از اهمیت زیادی برخوردار شده است. از بین‌رفتن حس دلبستگی، جدایی افراد از یکدیگر و کمبود تعاملات اجتماعی در کنار سایر معضلات شهری ماحصل دید مدرنیستی به فضا است.هدف تحقیق: طبقه‌بندی  مؤلفه‌های کیفی سازندة فض...

[ 56 ] - فراتحلیل عوامل سرزندگی محیطی در فضاهای باز

فضاهای باز نقش حیاتی در افزایش کیفیت هر محیط و فضایی دارند. بهبود وضعیت کیفیت زیستی بشراز طریق افزایش سرزندگی در فضا صورت می­گیرد. بنابراین می‌توان سرزندگی را جزئی جدایی‌ناپذیر از یک فضای مطلوب دانست که درصدد انتقال حس نشاط به مخاطبان است. ازاین‌ رو مقاله حاضر در نظر دارد تا با واکاوی حوزه­ نظری پژوهش‌های انجام‌ شده در قلمرو سرزندگی، به فراتحلیل عوامل سرزندگی محیطی در فضای باز بپردازد. با توجه ...

[ 57 ] - رابطه حس تعلق به مکان و مشارکت در ارتقای سرمایه اجتماعی سکونتگاه‌های غیر رسمی (مطالعه موردی: ترک‌محله شهر ساری)

سرمایه اجتماعی یکی از موضوعاتی است که ایجاد، حفظ و غنا بخشی به آن از اهداف اصلی توسعه شهری پایدار به شمار می­رود. احساس تعلق به مکان در ساکنین هر محله منجر به شکل­گیری هویت مکانی می‌شود که این حس تعلق بر مشارکت مردمی و سرمایه اجتماعی تأثیر می‌گذارد، که تحلیل این فرآیند هدف این مقاله است. در این تحقیق، بر اساس فرمول کوکران، نمونه­ای 371 نفری از ساکنین سکونتگاه غیر رسمی ترک­محله شهر ساری که درگیر...

[ 58 ] - تبیین مؤلفه های سرزندگی و دلبستگی در طراحی فضاهای مسکونی سنتی (بافت سنتی تبریز)

مسکن و ساختمان یکی از مهمترین بخش‌های اقتصادی کشور بوده و طیف گسترده‌ای از سایر صنایع را برای فعالیت‌های خویش به همراه دارد. اصلاح الگوی ساخت و ساز، بهره‌برداری و بازیافت مصالح از دغدغه‌های مهم کشورها برای توسعه پایدار می‌باشد. در گذشته تاریخی ایران نیز الگوهای بهینه مسکن (از جمله مصرف انرژی و سازگاری با محیط) وجود داشته که پشتوانه‌های فرهنگی و اجتماعی خوبی محسوب می‌شوند. طراحی و تصمیمات فضاهای...

[ 59 ] - شناسایی عوامل کالبدی- فضایی مؤثر بر سرزندگی محیطی در فضاهای باز مجموعه مسکونی از دیدگاه طراحان و ساکنین، مورد مطالعاتی: مجتمع‌های مسکونی شهر تهران

امروزه توجه صرف به جنبه کمی طراحی فضا و نگاه تک‌بعدی به آن، سبب کاهش کیفیت اغلب فضاهای عمومی و باز شده است. به طوری که برخی از این فضاها از عدم سرزندگی و پویایی لازم رنج می‌برند. لذا در این پژوهش سعی شده است با هدف یافتن تفاوت دیدگاه‌های ساکنین و طراحان مجموعه‌های مسکونی نسبت به ابعاد کالبدی- فضایی سرزندگی محیطی در فضاهای باز به شناسایی این عوامل از دیدگاه طراحان و ساکنین پرداخته شود و نتایج با...

[ 60 ] - Challenges of Management System in Temporary Accommodation after Natural Disasters in Iran From Gilan-Zanjan Earthquake (1990) to Kermanshah Earthquake (2017)

Many countries in the world have experienced different sorts of disasters and consequently have suffered large losses of life and property. After disasters, there are three possible scenarios: in the first scenario, available (current) accommodation is not ruined, as a result no gap will be created; the second scenario declares that the current housing is ruined and the available gap will be fi...

[ 61 ] - مسکن دوستدار کودک با بهره‌گیری از طبیعت (نمونه‌موردی شهر تهران)

بیان مساله: امروزه درجهت افزایش کیفیت محل سکونت، شناخت ویژگی کودکان به‌عنوان عضوی مهم در جامعه ضروری بوده و باتوجه به تاثیرگذاری طبیعت بر کودک و ایجاد زمینه برای بازی و درنتیجه رشد آن‌ها، چگونگی بهره ­گیری از طبیعت در مسکن را حائزاهمیت می­ نماید. با مطالعه آثار معماری سنتی ایران در نقاط مختلف کشور، حضور طبیعت در کلیه سطوح زندگی قابل‌لمس بوده ولی این‌مهم در مسکن معاصر کمرنگ‌شده ...

[ 62 ] - واکاوی مؤلفه‌های ساختاری تعاملات اجتماعی در فضاهای اجتماع‌پذیر (خیابان ستارخان؛ فلکه اول تا فلکه دوم صادقیه)

در عصر حاضر به دلیل ماشینی شدن امور شاهد کاهش تعاملات اجتماعی شهروندان هستیم. عدم توجه به نیازهای روانشناسانه، کاهش روابط اجتماعی، کمرنگ شدن قرارگاه‌های رفتاری، کاهش گره‌های جمعیتی پویا و سرزنده، کاهش حس تعلق و دلبستگی مکانی-جمعی و تغییر مفهوم پیاده‌راه‌ها نسبت به گذشته از آثار کاهش تعاملات اجتماعی است. در این بین هنوز گذرهایی دیده می‌شوند که به دلیل وجود کاربری‌های متنوع و به هم پیوسته به ...

[ 63 ] - بررسی تطبیقی معماری و شعر در عصر صفوی بر پایه پیچیدگی‌های سبک‌ شناختی آن

بیان مسأله: بنیادی‌ترین وجه مشترک معماری و شعر، خیال است. این بنیاد مشترک در طول تاریخ سبب ارتباط شگرف و مشترک معماری و ادبیات شده است. در این مقاله ضمن بررسی تغییرات و تحولات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در عصر صفوی، سعی شده تا با یک مقایسه تطبیقی، اثرپذیری و اثرگذاری سبک‌های معماری و شعر بر هم در آن دوره مشخص شود. در این بین، سبک‌شناسی در حوزه‌های معماری و شعر در دوره مورد نظر انجام شد و ویژگی‌ه...

[ 64 ] - Theoretical principles of ethical architecture in the holy Quran: On the basis of Aristotelian logic in Islamic school of thought

This research is a Qur'anic review that examines the effects of ethics on architecture from the Holy Qur'an’s point of view with the goal of introducing logical theoretical principals of ethical architecture. In order to reach the research goal, this research conducts the Induction, deduction and reverse extraction of research’s resulted theoretical concepts based on Aristotle's formal logic. T...

[ 65 ] - A Mathematical Framework for Evaluation of Stagnation and Movement in Architectural Spaces, Case Studies: Iranian Traditional Houses

Derived from a research work of the same title, this article aims at recognizing the spiritual characteristics of the concept of dynamism and motion in the Iranian traditional architecture as well as its manifestation in the connector spaces of traditional houses. These valuable buildings represent the diversity of movement and stagnation for reaching eternal concepts through reproduction and v...

[ 66 ] - Proportions in the height components of the four-porch mosques

Proportions can be called a mathematical concept that creates a good relationship between the components of the work in architecture and likewise a sense of order among the parts of a visual composition in the audience. Proportions not only can can make building component arrengment regular but also it can it can create a sense of aesthetics. Traditional Iranian artists and architects have been...