کیومرث حبیبی
استادیار، گروه شهرسازی، دانشکده فنی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
[ 1 ] - تهیه یک مدل پیشبینی ناپایداری بافتهای کهن شهری در برابر زلزله با منطق سلسله مراتبی وارون (IHPW) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)
ایران‌زمین به دلیل موقعیت جغرافیایی و قرار گرفتن روی کمربند جهانی زلزله، در طول تاریخ همواره زمین‌لرزه‌های مخربی را تجربه کرده است و هر ساله چندین لرزه در سطح کشور ثبت میشود. آخرین مورد آن زلزله 8/6 ریشتری بم در پنجم دی‌ماه 1382 بوده است که سبب تلفات شدید انسانی و زیرساخت‌ها در سطح کشور شد. زلزله‌ای که با 30 هزار کشته و 10 هزار زخمی از بزرگ‌ترین زلزله‌های سده اخیر به شمار می‌آید. هدف این مقاله...
[ 2 ] - ارزیابی سطح پایداری محلات غیر رسمی با استفاده از مدل ردپای اکولوژیک (نمونه مطالعاتی: محله عباس آباد شهر سنندج)
یکی از زمینههای ناپایداری توسعه شهری (به ویژه در کشورهای در حال توسعه) گونهای از سکونت با مشکلات حاد موسوم به اسکان غیررسمی است که در حال گسترش فزاینده بوده و نیازمند اتخاذ تدابیر ویژه برای ساماندهی وضعیت کنونی و جلوگیری از گسترش آن در آینده است. با مطرح شدن توسعه پایدار شهری در دهه 1980 و لزوم توجه به همه ابعاد وجودی شهر(اعم از زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی) به عنوان پایههای توسعه پایدار شه...
[ 3 ] - Designing a Conceptual Pattern to Integrate Urban Spaces Network with the View of “New Urbanism”, Using F’ANP Model, Case Study: District 6 of Tehran
In response to the failure of modernist approach in the new urban ideas, attention to the public spaces in cities has become as a basic necessity in terms of planning and urban design. Study on the concept of urban space as a structural element in the cities, is developing and expanding. Multiple authors have done many studies in this area, and the results indicate that urban areas play a key r...
[ 4 ] - تحلیل ناپایداری بافت های شهری و پهنه بندی میزان آسیب پذیری در برابر زلزله با استفاده از GIS&AHP ، نمونه موردی: بخشی از هسته مرکزی شهر سنندج
شهر سنندج در گذشته دور براساس مقتضیات معماری و اقلیم و تا اندازه ای ضروریات اقتصادی- اجتماعی تکوین یافته و به مقاوم سازی آن توجه نشده است. ریزدانگی قطعات، استفاده از مصالح نامرغوب در ساخت ابنیه، فرسوده بودن اغلب ساختمان ها و کمبود فضاهای عمومی و کمبود سرانه فضای سبز، عرض کم معابر و پیچ د رپیچ بودن آن ها و عدم رعایت اصول فنی و شهرسازی و آیین نامه 2800 در خصوص این بافت، سبب آسیب پذیری بالای این ب...
[ 6 ] - بررسی و تحلیل وضعیت عدالت اجتماعی در ساختار فضایی شهر سنندج
امروزه جمعیت پذیری شهرها به همراه مسائل اجتماعی- اقتصادی آ نها شکل کاملاً تازه ای از شهر و شهرنشینی را به وجود آورده است. به گونه ای که مسأله پاسخگویی به نیازهای انسانی را مختل کرده است. در این تحقیق وضعیت عدالت اجتماعی در ساختار فضایی شهر سنندج مورد بررسی قرار گرفته است. در روند تحقیق، ابتدا با استفاده از شاخص پراکندگی ویلیامسون و موریس وضعیت توزیع شاخص های اجتماعی– اقتصادی، وکالبدی را در سطح ن...
[ 7 ] - بررسى نقش محور استروگت در شهرکپنهاگ
از شهرهایى با شبکه خیابان هاى بدون خودرو و معروف به شهرهاى مخصوص عابران پیاده می توان به عنوان بهترین مکان هاى زیست در دنیا نام برد. این نوع از شهرها که در آن زیبایى، لذت، راحتى و شبکه اى از خیابان ها و میادین مخصوص عابران پیاده موج می زند در بسیارى از مناطق تراز اول دنیا در حال افزایش است که از مهم ترین این شهرها می توان استکهلم ، کپنهاگ ، مونیخ، فرانکفورت و رم را نام بر د. این مقاله بر آن ا...
[ 8 ] - سنجش و ارتقای کیفیت نمایانگرهای کارکردی و اجتماعی دروازه‌های ورودی و خروجی شهر در راستای توسعۀ گردشگری (مطالعۀ موردی: شهر بانه)
دروازۀ شهر اولین فضایی است که مسافر در هنگام ورود به شهر با آن مواجه میشود و همچنین آخرین فضایی است که در هنگام خروج از شهر مخاطب بعد از طینمودن آن، از شهر خارج میشود؛ بنابراین، دروازۀ شهر در ایجاد خاطرۀ ذهنی، نقش مؤثری برعهده دارد. در فضای دروازۀ شهر، ویژگی‌های طبیعی بیرون و پیرامون شهر و همچنین خصوصیات محیط انسان‌ساخت داخل شهر قابل‌مشاهده است. فضای دروازۀ شهر با توجه به موقعیتی که دارد، با...
[ 9 ] - تبیین شاخص های جانمایی پیاده راه های شهری بر اساس اهداف توسعه پایدار اجتماعی با استفاده از روش ANP (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهر رشت)
توجه به پیاده و پیاده مداری از ضروریات برنامه ریزی شهری در راستای توسعه پایدار است. زمانی که صحبت از قدم زدندر فضاهای شهری به میان می آید، بیشترین ارتباط بین پیاده و مقوله توسعه پایدار، در بخش اجتماعی احساس می شود. اینمقاله در پی آن است تا شاخص هایی را تبیین نماید که برای جانمایی پیاده راه در شهرهای ایران مناسب بوده و از طرفیاهداف توسعه پایدار اجتماعی را نیز دربر داشته باشد. استخراج شاخص های مو...
[ 11 ] - سنجش و مقایسه تطبیقی کیفیت سکونت در بافت های قدیم و جدید شهری (نمونه موردی بافت قدیم و جدید شهر کرمان)
در طول چند دهه گذشته اندازه گیری کیفیت درک شده از محیط های مسکونی، به یکی از حوزه های مطالعات شهری در کشورهای مختلف تبدیل شده است و دارای مولفه های چندگانه اجتماعی ، محیطی و اقتصادی می باشد.توجه به این شاخص در شهرها بدلیل نقش آن به عنوان ابزاری کارآمد در مدیریت و برنامه ریزی شهری و بطور کلی تعیین میزان قابل زیست بودن شهرها فزونی یافته است .این تحقیق با هدف سنجش کیفیت محیط سکونت در محلات بافت ها...
[ 12 ] - ارزیابی جاپای بوم شناختی وسایل حمل و نقل شهری؛ رویکردی نوین به منظور برنامه ریزی حمل و نقل پایدار
با گسترش مفهوم توسعه پایدار در سطح بین المللی، دانشمندان مدل‌های کمی و کیفی متعددی برای اندازه گیری توسعه پایدار جوامع و شهرها ارائه نموده‌اند. یکی از این شاخص‌ها که توجه بیشتری را در سطوح آکادمیک، سیاسی و آموزشی به خود جلب کرده، ارزیابی جاپای بوم شناختی (EFA) است. رشد روز افزون جمعیت شهر ارومیه و در پی آن ازدیاد تعداد وسایل نقلیه درون شهری، مشکل حمل و نقل و ترافیک را به یکی از اصلی...
[ 13 ] - دلایل تغییر کاربری ها در طرحهای تفصیلی شهری و تبعات آن در کاربری‌های عمومی ( مطالعه موردی: منطقه یک شهر همدان)
به دنبال اصلاحات اراضی در دهه 40 شمسی و رشد جمعیت و به تبع آن رشد شهرها، شهرها شاهد رشد فراوانی در زمینه شهرسازی شدند وبه همین دلیل طرح های جامع شهری تهیه و تصویب شدند. اما از آنجایی که این طرحها به دلیل عدم پرداختن دقیق و صحیح به مشکلات شهری، توانایی لازم را برای حل این مشکلات نداشتند در نتیجه در دهه 50 طرحهای تفصیلی تهیه و تصویب شدند. طرح تفصیلی شهری بیشتر به منظورترویج ضوابط شهرسازی،کنترل ...
[ 14 ] - ارایه الگوی مفهومی انسجام بخشی شبکه فضاهای شهری و به کارگیری آن در منطقه 6 شهر تهران
چکیده مطالعه مفهوم فضای شهری به عنوان یک عنصر ساختاری در شهرها، در حال توسعه و گسترش است. فضاهای عمومی را می توان عنصری مهم در نظر گرفت که توانایی افزایش نظم شهری، خلق و حفظ مرکزیت محلی قوی، ارتقاءکیفی محیط زیستی برتر و افزایش حس شهروندی را در اختیار دارند. از طرفی، انسجام شهری همواره از اساسی ترین کیفیت های ساختاری و از اصول و مفاهیم محوری در شهرها بوده است. شبکه منسجم ...
[ 15 ] - برنامهریزی طراحی‌محور به عنوان رویکردی نوین در شهرسازی
شهرسازی از تعامل دو دانش متفاوت ولی مرتبط با یکدیگر که یکی طراحی شهری و دیگری برنامهریزی شهری است، شکل گرفته است. این دو حوزه از دانش شهرسازی در اثر کنش و واکنش متقابل دچار تحول و تکامل زیادی شده است. روند تحولات در نظام شهرسازی معاصر برخلاف گذشته به گونهای است که اقدامات برنامهریزی و طراحی شهری در یکدیگر ادغام می‌شوند و به سمت‌وسوی یک فرآیند هماهنگ و یگانه تمایل دارند. توجه به کیفیت محیط شه...
[ 16 ] - تبیین رابطه میان میزان استفاده عابرین پیاده از فضاهای شهری با میزان همپیوندی فضاها و کاربری های تجاری_ خدماتی (نمونه موردی: محله چوستدوزان تبریز)
پیبردن به اینکه شدت و میزان استفاده از هر یک از فضاهای شهری توسط شهروندان به چه نحوی است، میتواند طراحان، برنامهریزان و مدیرانشهری را در جهت دستیابی هرچه دقیقتر به اهدافشان یاری نماید در این پژوهش که در منطقه4 شهر تبریز، محله چوستدوزان صورت پذیرفته است، جهت دستیابی به هدف فوق با استفاده از روش چیدمان فضا[1]، مشاهده مواجههای و رگرسیون[2]، مدلی جهت پیشبینی حجم عابر پیاده در فضاهای شهری...
[ 17 ] - ارزیابی بافتهای تاریخی بر پایه هنجار حس تعلق به مکان (نمونه مطالعاتی: محله سرچشمه گرگان)
امروزه باکاهش بستر مناسب برای رویداد وقایعشهریو تعاملاتاجتماعی،ازهیجاناتتعلقزایشهروندانبهمحیطکاستهشدهو شهرهاجزبستریبرای رفت وآمدهایمکررنیستند. محله سرچشمه بهعنوان بستر پژوهش، با توجه به موقعیت قرارگیری و پتانسیلهای ویژه درون خود به دلیل بی توجهی مدیران شهری و شهروندان، سرزندگی سابق خود را از دست داده و به علت غفلت و ناآگاهی از این میراث گرانبها، دچار ضعف و ناسامانیهای متعددی شدهاست. لذا...
[ 18 ] - برنامه ریزی استراتژیک توسعه گردشگری روستایی (مطالعه موردی : مناطق روستایی استان کردستان)
در حال حاضر، صنعت گردشگری یکی از منابع مهم تولید، درآمد، اشتغال و ایجاد زیر ساخت ها برای نیل به توسعه پایدار بشمار می آید. گردشگری روستایی گرایشی نوین در صنعت گردشگری است، که از دهه 50 به بعد مطرح گردید. امروزه صنعت گردشگری روستایی به عنوان یک راهبرد می تواند با برنامه ریزی اصولی و شناسایی مزیت¬ها و محدودیت¬های گردشگری روستایی، نقش موثری در توسعه و تنوع بخشی به اقتصاد منطقه¬ای برعهده داشته باشد...
[ 19 ] - مقایسۀ تطبیقی و تحلیل کیفیت زندگی شهری در محله‌های جدید و قدیم (محلۀ جدید ظفریه و محلۀ قدیمی قطارچیان سنندج)
هدف اصلی این پژوهش، مقایسة کیفیت زندگی در دو بافت قدیمی (محلة قطارچیان) و جدید (محلة ظفریه) شهری سنندج و شناسایی مؤلفه‌های مؤثر بر بهبود کیفیت زندگی در هردو بافت است. در این پژوهش، با تأکید بر بعد ذهنی کیفیت زندگی، میزان رضایتمندی ساکنان دو محلۀ انتخابشده با استفاده از شاخص‌های کیفیت زندگی ارزیابی میشود. مدل نظری ارائه‌شده، براساس چارچوب دیدگاه تحقیقات تجربی و با توجه به میزان رضایتمندی بنا ش...
[ 20 ] - تحلیل فضایی ـ مکانی تجهیزات شهری و کاربست مدل تحلیل سلسله‌مراتبی در محیط GIS (مطالعه موردی: ایستگاه‌های آتش‌نشانی هسته مرکزی تهران)
ایستگاه‌های آتش‌نشانی از جمله مراکز مهم و حیاتی خدمات‌رسانی در شهرها هستند که نقش مهمی در تأمین ایمنی و آسایش شهروندان و توسعه شهرها دارند. بدیهی است خدمات‌رسانی به‌موقع ایستگاه‌های آتش‌نشان بیش از هر چیز مستلزم استقرار آنها در مکان‌های مناسب است که بتوانند در اسرع وقت و بدون مواجه شدن با موانع و محدودیت‌های محیط شهری از یک‌سو و با ایجاد کمترین آثار منفی بر زندگی ساکنان شهر از سوی دیگر، به محل ...
[ 21 ] - بررسی آسیب‌پذیری شهرها در برابر زلزله با استفاده از مدل MIHWP (مطالعه موردی منطقه 10 تبریز)
باتوجه به تراکم بالای جمعیتی و ساختمانی، سازه‌های کم‌دوام، عرض کم معابر و درجه محصوریت بالا در شهرها، انجام مطالعات و برنامه‌ریزی‌های دقیق در راستای به حداقل رساندن آسیب‌های ناشی از این رویداد طبیعی ضروری است. برای این منظور یکی از مهم‌ترین اقدامات میتواند شناسایی عوامل مؤثر در کاهش آسیب‌پذیری شهرها در برابر زلزله باشد. شناخت و بررسی آسیب‌پذیری شهرها بهویژه محدوده‌هایی که بهصورت اسکان غیررسم...
[ 22 ] - Presenting a Conceptual Model for Integrating Urban Space Network with \"Living Community\" Approach*
Undoubtedly, public spaces can be considered as an essential factor, which could contribute to urban arrangement, create and maintain a strong local center and enhance the quality of superior environment and the sense of citizenship. Moreover, integrity has always been the most basic structural qualities and one of the key principles of cities. Integrated urban spaces exhibit the integrated str...
[ 23 ] - پیاده سازی الگوریتم های سلسله مراتبی/ فازی جهت تعیین آسیب پذیری چند عامله ی هسته ی مرکزی شهرها
توسعه‌ی شتابان شهرها و ازدیاد روز‌افزون جمعیت شهری در دهه‌های اخیر، برنامهریزی، مدیریت و کنترل شهرها را بیش از پیش با مشکل مواجه کرده است. این مشکل در زمان وقوع بحران‌های طبیعی و بهویژه زمانی که با ناهنجاری‌های اجتماعی همراه می‌شوند، بسیار پیچیده‌تر می‌گردد. تعیین میزان آسیب‌پذیری بافتهای شهری با در نظر داشتن عوامل مؤثر بر آسیب‌پذیری، یکی از الزاماتی است که باید پیش از وقوع حوادث و به‌منظور ...
[ 24 ] - نقش مدیریت هوشمند در برنامهریزی کالبدی شهر برای کاهش آثار زمین لرزه
ارزیابی و پایش برنامه‌های مدیریت خطرپذیری از شاخص‌های مدیریت هوشمند شهری است. در این تحقیق ضمن تأکید بر الزامات شهر هوشمند، به نقش کلیدی مدیریت هوشمند در پشتیبانی از تصمیم‌گیری برای پیشگیری، آمادگی و کاهش خطرپذیری کالبدی یک شهر برای زمین‌لرزه اشاره می‌گردد. روش مطالعه از نوع کتابخانه‌ای و شامل گردآوری اطلاعات و سوابق موضوع، غربالگری، دسته‌بندی و تحلیل توصیفی می‌باشد. بدین منظور از مفهوم پشتیبان...
[ 26 ] - تحلیل و ارزیابی سیاست‌های پیاده محوری در بافتهای تاریخی با تأکید بر پیاده‌راه‌ها (مطالعه موردی: پیاده‌راه خیام جنوبی اورمیه)
از جمله جنبش‌های نوین در حوزه حمل‌ونقل شهری که با هدف ارتقای جایگاه عابران پیاده در سطح شهر و کاهش تسلط اتومبیل مطرح شده است، سیاست‌های پیاده‌مداری و پیاده‌راه‌سازی هستند. با این وجود اجرای پیاده‌راه‌ها در شهرهای مختلف با نتایج متنوعی همراه بوده است؛ تا جایی که برخی پیاده‌راه‌ها با شکست مواجه شده و مجددا به روی سواره‌ها باز شده‌اند. در پژوهش حاضر به ارزیابی سیاست‌های به کار گرفته در طرحهای پیا...
[ 27 ] - تبیین مدل مفهومی شاخص‌های محیطی مؤثر بر حضور پذیری و طراحی آن در فضای شهری اقلیم گرم و خشک؛ مطالعه موردی: خیابان حکیم شهر اصفهان
شرایط آب و هوایی حاکم بر فضاهای شهری مناطق گرم و خشک همواره ایجاب میکند که در فرایندهای برنامهریزی و طراحی شهری متناسب با شرایط مذکور ساماندهی شوند تا کیفیت حضور پذیری آنها در حد مطلوب واقع شود. این در حالی است که اکثر مطالعات صورت گرفته تاکنون و رویههای اجرایی دستگاههای ذیربط برای ارتقاء حضور پذیری فضاهای مذکور، متناسب با مدل مفهومی کارآمد نیست و در مقایسه با مناطق دیگر از حضور پذیری و س...
نویسندگان همکار