زبان­ شناسان زایشی واج ­شناسی را بخش مهمی از دستور هر زبان می­دانند. واج­ شناسی زایشی که می­ توان آغاز آن را اثر چامسکی و هله (1968) دانست، در گذر زمان در قالب انگاره ­های نظری خاصی مطرح شده است. پژوهش حاضر، که پژوهشی میدانی است، به بررسی و توصیف فهرست واجی (شامل همخوان­ ها و واکه­ ها) گویش بلوچیِ سرحدّیِ گرنچین در چارچوب نظریة واج­ شناسی زایشی می­ پردازد و هویت واجی هر واج را با استفاده از انگارة...

هدف از نگارش این مقاله، شناسایی برخی از فرایندهای واجی موجود در همخوان­های گویش لری بالاگریوه و مقایسة آن با فارسی معیار است. لری بالاگریوه گویش قومی با همین نام است که در مناطق جنوب و جنوب شرقی لرستان، جنوب و شرق ایلام و شمال خوزستان سکونت دارند. این گویش یکی از دو گونة رایج لری در شهر خرم­آباد استان لرستان است. داده­ها از طریق مصاحبه با چهار گویشور، هریک به مدت یک ساعت، گردآوری شده است. به عل...

پژوهش حاضر در تلاش است تا با نگاهی رده شناختی سیر تحول خوشه ی همخوانی آغازین /xw/ را در چهار گونه ی زبانی فارسی، کردی سورانی، هورامی، و کردی کلهری را مورد بررسی قرار دهد. نظریه ای که در این مطالعه داده های زبانی در قالب آن مورد بررسی قرار گرفته اند، نظریه ی بهینگی موازی (مک کارتی، 2008) است. برای جمع آوری داده ها از منابع کتابخانه ای و پژوهش میدانی با مصاحبه از 10 گویشور از هریک این چهار گونه ز...

چکیده این مقاله به منظور بررسی ملاک­های رده­شناختیِ واجی، صرفی، نحوی و معنایی گویش کردی ایلام، بر پایۀ داده­های گردآوری شده از این گویش نوشته شده است. داده­های مقالۀ حاضر، حاصل یک پژوهش میدانی است که در شهر ایلام و روستاهای اطراف انجام گرفته است؛ بدین منظور، بر اساس پرسش نامه­ای که از قبل طراحی شده بود، با 20 گویشور که اکثراً مردان میانسال به بالا بودند، مصاحبه شد. تحلیل این داده­ها نشان داد که و...

این مقاله به مطالعه درک شنیداری محل تکیه واژگانی در زبان فارسی می پردازد. در یک آزمایش ادراکی، جفت¬واژه کمینه تکیه¬ای بی¬معنی /-/ به عنوان محرک هدف انتخاب و مقادیر دیرش هجا، سطح شدت انرژی کل، سطح شدت انرژی فرکانس¬های میانی و بالا و فرکانس پایه واکه های تکیه-بر و بدون تکیه در دو بافت دارای تکیه زیروبمی و فاقد تکیه زیروبمی طی گام¬های مختلف بازسازی شد. محرک¬های بازسازی¬شده سپس در یک آزمون ...

پژوهش حاضر به عنوان مطالعه­ای توصیفی-تحلیلی با هدف بررسی مهم ترین فرایند های واجی لهجۀ گلپایگانی در چارچوب نظریۀ بهینگی به نگارش درآمده است. در این پژوهش گونۀ معیار زبان فارسی که توسط گویندگان خبر در رسانۀ ملی به کار می رود، به عنوان صورت درونداد و لهجۀ گلپایگانی به عنوان یکی از لهجه های فارسی معیار، برونداد لحاظ شده است. با توجه به تنوع تلفظ در روستاها و مناطق مختلف این شهرستان، در این پژوهش  ...

محدودیت توالی رسایی (son-seq) یک محدودیت نشانداری (markedness) است. این محدودیت تضمین می­کند که آغازة مرکب افزایش رسایی دارد و پایانة مرکب دچار افت رسایی می­شود. از جمله راهکارهای دستگاه واجی زبان کردی کلهری برای جلوگیری از نقض محدودیت توالی رسایی در خوشه ­های همخوانی (consonant cluster)، بهره­ گیری از فرایند افزایش واکه ­ای و فرایند قلب (metathesis) است. در فرایند افزایش در این گویش از واکة پی...