نهاد تعدد قاضی، مبتنی بر سیره عقلاییه ای است که در نظام های مختلف حقوقی دیده می شود. به گونه ای که مجمعی از قضات به صورت مشترک و در یک مورد واحد به انشاء و اصدار حکم بپردازند. هر چند در کلام همه فقهای امامیه، به صراحت سخنی پیرامون نهاد تعدد قاضی و یا قضاوت مشترک و شورایی به چشم نمی خورد، ولی با بررسی ادله جواز قضا می توان دریافت که فقها وحدت یا تعدد قضات را در شرایط کلی قاضی مطرح نکرده اند. بنا...

تحولات گستردۀ علمی، سیاسی و اجتماعی که از چند سدۀ گذشته در جوامع مختلف و خصوصاً کشورهای غربی آغاز شده است و تاکنون ادامه دارد، پرسش­های گوناگونی را در عرصه­های مختلف، پیش­روی متفکران قرار داده است. در این میان، فضل الرحمان یکی از متفکران مسلمان به دنبال یافتن پاسخ برای این سؤالات، بر اساس کتاب و سنت برآمد که شاید مهمترین آن چگونگی تلائم عقاید، ارزش­ها و احکام دینی با تحولات مورد اشاره باشد. بناب...

در برابر جمهور اصولیان که در اختلافات اجتهادی قائل به وحدت حق و وجود حکم معین هستند و آرای مغایر با آن حکم معین را تخطئه می کنند، گروهی از اهل تحقیق، حق و حکم شرع را متکثّر می دانند و همه ی اهل اجتهاد را مصیب می شمارند. بعضی از این گروه معتقدند که در هر مسأله ی مسکوت الحکم، مناسبتی هست که اگر شارع می خواست تعیین حکم کند بر مبنای آن مناسبت عمل می کرد. این قول را اصطلاحاًَ قول بالاشبه می گویند. امام...

قول صحابه­­ی پیامبر(ص) از ادلّه­ی احکام در علم اصول­فقه عامّه مطرح و در حجیت آن دو دیدگاه حجیت و عدم حجیت وجود دارد. نظریه­ی شیعه با قول عدم حجیت سازگار است. پیرامون موضوع «قول صحابی» همواره ابهاماتی وجود داشته است. مفهوم قول صحابی، تفاوت آن با موارد مشابه و مایز آن با آن­چه در علم حدیث مطرح است، محل اختلاف و اتفاق آن نزد اصولیین به روشنی تبیین نگشته است. مشخص شدن موضوع و حدود آن نیازی ضروری می­ب...

اختلاف نظر بین دو مکتب فقهی اخباری و اصولی پیش از آن که در سده­13­هـ. ق به پایان رسد، از چالشی دنباله دار بین دو نحله از قرون 11و 12 شروع شده بود. در این روند پیوستگی های سببی و نسبی بین روحانیون اصولی به تقویت مقام مجتهدان و اتحاد آنها علیه دیدگاه روحانیون اخباری منجر شد. این مقاله تلاش دارد تا با پیگیری قرابت­های موجود بین علمای دینی و مطالعه موردی میرزا محمدباقر خوانساری به تحلیلی در باره عل...

از ویژگیها و تفاوت اجتهاد در عصر حضور و غیبت بحث کردیم. و با بررسی منابع و مدارک استنباط در عصر حضور به این نتیجه رسیدیم که فقیهان در عصر حضور وجود داشتند و از طرف امامان معصوم در ابعاد گوناگون برای رشد و هدایت بشر و حفظ نظام الهی وظایفی را به عهده داشتند با این تفاوت که در عصر حضور اجتهاد و کار استنباط فقیهان عصر حضور وکالت و نیابت و وظایف خاصی را داشتند ولی در عصر غیبت کار استنباط و اجتهاد و ...

فقه شیعه از آغاز پیدایش دچار تقیّه و سرکوب بوده است و نتوانسته کارآیی خود را در زمینه‏های گوناگون اجتماعی نشان دهد. حال این سؤال مطرح است که آیا فقه شیعه می‏تواند تمام نیازهای فردی، اجتماعی، عبادی، سیاسی، اقتصادی، قضایی، روابط داخلی و خارجی در عصر کنونی را پاسخ‏گو باشد و یا اختصاص به مسائل فردی دارد؟ برخی از نوشتارها، بسیاری از مسائل حکومتی را اموری عقلانی و برنامه‏ای به حساب آورده و از مسائل ف...

سید هاشم بحرانی، عالم اخباری قرن دوازدهم، در کتکان بحرین به دنیا آمد. بیشتر عمر خود را در آنجا سپری کرد و در همان جا وفات یافت. بحرانی مؤلف جامع ترین تفسیر روایی امامیه به نام البرهان فی تفسیر القرآن است. در تفسیر روایی البرهان- همچون تفاسیر غیرروایی- زمینه هایی از اجتهاد وجود دارد. اجتهاد مؤلف از مبانی معرفتی و غیرمعرفتی اثر پذیرفته است. بر این پایه، مقالۀ حاضر در سه بخش تنظیم شده است: در بخش ...

به دلیل ارتقای فنی سیستم عامل ها از جهت آسیبپذیری های موجود و آگاهی کاربران از میزان خطر بدافزارها و به روز نگه داشتن سیستمعامل ها توسط آن ها، انتشار بدافزارها به شکل سنتی بسیار مشکل شده است. این موضوع باعث شده است که آسیبپذیری های موجود در برنامه های کاربران موردتوجه مهاجمان قرار گیرد. از بین مجموعه برنامه های آسیبپذیر کاربران، مرورگرهای وب به دلیل فراگیری آن در بین کاربران متداول ترین مقصد مه...

این رساله مشتمل بر یک مقدمه و شش فصل است .در مقدمه به ذکر جایگاه خاتم در مسائل کلامی،بحث از خاتمیت در کلام نقلی،تقدم و تاخر خاتمیت نسبت به دیگ مسائل کلامی پرداخته شده است .در فصل اول ضروریت خاتمیت توضیح داده شده است در فصل دوم خاتمیت در قرآن بررسی گردیده .در فصل سوم خاتمیت در روایات و احادیث بررسی شده .در فصل چهارم معانی و ابعاد خاتمیت شرح داده شده .در فصل پنجم حکمت خاتمیت مد نظر بوده و در فصل ...