چکیده در میان متفکران مباحث تمدنی ابن خلدون و دکتر سید جواد طباطبایی با دو بیان متفاوت بر زوال تمدنی و از جمله زوال تمدن اسلامی پای می فشرند. ابن خلدون حتمیت شهرنشینی و ضرورت از دست رفتن عصبیت ناشی از مدنیت را عامل زوال تمدنی می داند و دکتر طباطبایی تهی بودن فلسفه اسلامی از معارف فلسفه یونانی و توفق دین اساطیری بر عقل یونانی و رواج  عرفان و عرفان زدگی و ترویج عربیت را از عوامل زوال اندیشه سیاس...

در این مقاله، به بررسی کتاب اثولوجیا و دیدگاه های مختلف در باب آن پرداخته شده است. اثولوجیا اثر بسیار مهم و تأثیرگذاری در جهان اسلام بوده است؛ به همین علت پژوهش درباره محتوا و سرگذشت آن برای شناخت عمیق فلسفه در جهان اسلام ضروری به نظر می رسد. این کتاب به عنوان یکی از منابع فلسفه یونان وارد جهان اسلام شده و همواره مورد توجه متفکران بزرگ جهان اسلام همچون کندی، فارابی، ابن سینا، سهروردی، میرداماد،...

آیات فقهی قرآن به عنوان بخشی از آموزه‌های دینی و نیز سرچشمه اولیه دانش فقه افزون بر تعیین تکلیف مکلفان دارای پیامدها و کارکردهای اجتماعی هم است. این پیامدها به صورت مستقیم و غیرمستقیم نظام‌های مختلف تشکیل دهنده یک جامعه را از خود متأثر می‌سازد و اثرپذیری نظام‌ها از این مؤلفه‌ها به نوبه خود به اثرپذیری یک تمدن از آنها می‌انجامد. این نوشتار با مبنا قرار دادن تقسیم‌بندی مرحوم شهید صدر از مباحث فقه...

از منظر هاجسن، تمدن اسلامی در گذشته مسلمانان نه یک سلسله رخدادهای گسسته از هم، بلکه زنجیره‌ای از حوادث به‌هم‌‌پیوسته است که در یک هماهنگیِ کلان و پیوستگی تاریخی رخ می‌دهد و برخوردار از یک روح در میان فرهنگ‌ها و ملت‌های مختلف در دوره‌های تاریخی است. پیوستگی تمدنی در هر دوره همواره در پرتو یک عنصر برجسته در آن دورۀ زمانی و مکانی شکل می‌گیرد. با وجود اینکه این عنصر و یا عناصر هویت‌بخش در گذشته تمدن...

اقتصاد بخش عمومی با رویکردی اسلامی، قلمرو، وظایف و مسئولیت­هایی متفاوت با دیگر تمدن­ها و نظریه­های اقتصادی آن­ها دارد. سازگاری بخش­عمومی، عاملی پیشبرنده در ایجاد و گسترش تمدن نوین اسلامی در عصر­کنونی است. هدف این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی به انجام رسیده، واکاوی مولفه­های اقتصاد بخش عمومی سازگار با تمدن نوین اسلامی است. یافته­های پژوهش نشان می­دهدکه اقتصاد بخش عمومی می­تواند از طریق ایجاد...

هویت تمدنی یکی از مهم ترین ابعاد هویتی است که با نگرشی عام و کلان همه افراد متعلق به یک دین را در بستری تاریخی و هویتی به یک دیگر متصل می کند. گروه های تکفیری افزون بر این که از جهت اعتقادی و امنیتی چالش های زیادی را برای جهان اسلام ایجاد نموده اند از جهت فرهنگی نیز در تضاد با هویت تمدنی قابل بررسی اند. این گروه ها از جهتی به تخریب مکان های مذهبی می پردازند و از جهت دیگر با ارائه قرائتی انحصارگ...

چارلز هارتسهورن، تقریری جدید از برهان وجودی آنسلم ارائه می دهد که متناسب با مفهوم مورد پذیرش او از خداست. از دیدگاه او، نه طرفداران آنسلم و نه مخالفان او فهم صحیحی از برهان اصلی آنسلم نداشته اند. او خطای این متفکران را به جهت تبعیت از گانیلو می داند که فصل دوم خطابه را در تقریر برهان وجودی ملاک قرار داده و فصل سه و چهار را نادیده گرفته است. هارتسهورن اکثر کتاب هایی را که دربارة برهان وجودی آنسل...

این نوشته بر ربط میان تصوف و تمدن در تفکر و تجربۀ عرفانی معطوف خواهد بود، تا نخست در نگاه نظری کارکردهای تمدنیِ آموزه‌های عرفانی و امکان نگرش تمدنی بهایده‌های صوفیانه روشن شود و آن‌گاه نسبت میان تصوف و تمدن به لحاظ عینی و تاریخی نیز روشن گردد که چنین آموزه‌های عرفانی ـ تمدنی نه تنها در کتاب‌ها و نوشته‌های اهل معرفت، بلکه در عرصۀ عینیت تاریخی نیز تحقق یافته و در صورت‌بندی جامعه، فرهنگ و تمدن اسلا...

برنامه اسطوره زدایی رودلف بولتمان از عهد جدید یکی از نقاط عطف الاهیات مسیحی در عصر حاضر به حساب می آید و واکنش های مثبت و منفی زیادی را در میان متکلمان و الاهیدانان مسیحی برانگیخته است. اهمیت این برنامه تا آن حد است که برخی الاهیدانان، آن را حاکم بر اروپای بعد از جنگ جهانی دوم می دانند. این رساله به نقد و بررسی این برنامه الاهیاتی اختصاص یافته است. در مقدمه این رساله به طور مختصر، درباره بولتما...

چکیده ادوار تمدن اسلامی، به صورت قابل تأملی تحت تأثیر رفتار حاکمانی است که هر یک به زعم خود، داعیه دفاع از اسلام و ارتقای شئون دولتی و حکومتی خود را در سر داشته اند. این اهمیت چنان است که گویی حاکم و عملکرد شخصی و سیاست حکومتی اوست که موجب صعود و یا رکود تمدن و شاخصه های تمدنی می گردد. در این میان، حاکمیت عضدالدوله(به عنوان سرآمدن امیران بویی) و شاه عباس صفوی (به عنوان مقتدرترین پادشاه صفوی) ...