طی چند دهه ی گذشته، مطالعه مقالات علمی پژوهشی به عنوان ژانر اصلی تولیدات علمی مورد توجه بسیار قرار گرفته است. تحقیقات متعددی به مطالعه ساختار مقالات علمی، محورهای نحوی، ساختار اطلاعاتی، الگوهای پیوستگی لغوی، و خصوصیات زبانی مقالات علمی پرداخته اند. در میان خصوصیات زبانی که مورد مطالعه قرار گرفته اند، شاخص های بلاغی از اهمیت خاصی برخوردارند و توجه پژوهشگران بسیاری را به خود جلب کرده اند. شاخص ها...

افتن معنای بلاغی فرآیند استدراک در مشخص نمودن معنی آیات قرآن کریم اهمیتی فراوان دارد. این اهمیت هنگامی نمایان­تر می­گردد که مترجم بخواهد معنی واژه «لکنَّ» را به فارسی برگرداند. این واژه از حروف مشبهه بالفعل است و یکی از حروفی می­باشد که می­توان با آن فرآیند استدراک را ارائه نمود. مترجم بدون فهم آیه و بی­آنکه به تفاسیر و معانی بلاغی این حرف را بیابد در ترجمه آن اشتباه خواهد کرد. هدف این نوشتار برر...

هدف این پژوهش آن است تا بررسی شود که 1- آیا امر و نهی در خطبه های امام (ع) از معنی اصلی خود خارج شده و در معانی بلاغی به کار رفته اند و یا نه؟ و با پژوهشی پیرامون آن، آشکار می شود امام (ع) که از نظر فصاحت و بلاغت جزء فحول دهر بودند، گاه به مقتضای حال معنی حقیقی را اراده کرده - و اگرچه به صورت اندک- و گاه با توجه به درک و فهم مخاطبین معانی بلاغی را هم اراده می کردند 2- کدام یک از معانی بلاغی أمر...

این رساله به زبان عربی و در یک مقدمه ، سه باب و یک خاتمه تنظیم یافته است. باب اول به شرح دوران زندگی بلاغی و حوادث آنروز عراق و دیگر مناطق اسلامی و معرفی آثار تفسیری و شعری این نویسنده می پردازد. باب دوم در روش تفسیری بلاغی و بیان قواعدی است که به آن اعتماد جسته است و در آن به بحث از موضوعاتی چون جمع قرآن ، اعجاز ، مناسبت ، قرائات و اسباب نزول ، نسخ و آیات الاحکام است. باب سوم نشانگر تلاشها...

در شعر فارسی و عربی ـ اعمّ از کلاسیک و نوـ کاربرد علوم بلاغی برای ابلاغ مفاهیم و معانی مورد نظر شاعر بسیار ملموس و محسوس است؛ زیرا آنچه باعث ادبیت و شعریت یک متن می‌شود، بیشتر جنبه‌های بلاغی متن است. نیما و نازک‌الملائکه به عنوان بنیانگذاران شعر آزاد در ادب فارسی و عربی، از عناصر بلاغی برای برجسته‌سازی مضمون و تأثیرگذاری بیشتر بهره برده‌اند. این دو شاعر گاهی به مناسبت، در اشعار خود از دَرِ پند و ا...

کنش بلاغی و اروپایی شدن ترکیه حسین مفیدی احمدی[1]- علی اصغر کاظمی[2] چکیده: این مقاله در پی بررسی اروپایی شدن ترکیه در چارچوب کنش بلاغی است. به نظر می­رسد کنش بلاغی به معنای استفاده بازیگران از یک مجموعه سازمان یافته از ادعاها که هدفش متقاعدکردن مخاطبان عمومی و/ یا رقبای خارجی و داخلی برای پذیرش ترجیهات مورد نظر این بازیگران و/یا مشروعیت زدایی از ترجیهات رقبا است، در روند اروپایی شدن ترکیه ب...

مسلّم است که برای تحقق یک ترجمه مطلوب، شناخت سطوح مختلف زبانی که در متن مبدأ به کار رفته، بایسته است. یکی از این سطوح سطح بلاغی (در اینجا علم «معانی») است که اگر مترجم از پیچ و خم آن آگاه نباشد، در بیان مراد گوینده/نویسنده به خطا خواهد رفت. بنا بر این علم معانی با فن/علم ترجمه پیوندی تنگاتنگ دارند. در این رساله که شامل یک مقدمه و چهار فصل است، نخست و در مقدمه به اهمیت مباحث بلاغی به ویژه مباحث ...

شاعر به کمک زبان و تصویر با اطراف خود رابطه برقرار می کند، و به بیان افکار و احساسات خود می پردازد. با بررسی زبان و تصویر در شعر هر شاعری می توان تحوّل و پیشرفت و حتّی رکود هنر شاعری او را بررسی کرد. زبان وتصویر دو ویژگی بارز شعری محسوب می شوند که هنرمند با بهره گرفتن از آن ها برای رسیدن به آرمان های بلند خود سود می جوید. ‍‍‍‍‍‍‍‍ مفتون امینی شاعری است که به طور پیگیر در عرصه ی شعر معاصر حضوری ...

هر شاعری در خلال اشعار خویش می کوشد فلسفه و حکمتی را که در شعرش نهفته است، از طریق صور خیال، به خواننده ی آثارش القاء کند. از سوی دیگر مخاطب او تلاش می کند این فلسفه را درک و آن حکمت را دریابد، و در نهایت به فهم عمیقی از معانی شعر شاعر برسد، و شناخت صور خیال، بهترین وسیله و نیکوترین یار در این راه است. بی شک وظیفه ی صور خیال، اثر گذاری بر غیر، جذب افکار و تقویت درک زیبائی شناسی است.صور خیال، ...

انواع تأکید در قرآن به همراه نمونه قرآنی، آن به تفصیل آمده است. »تأکید« و کاربرد آن در قرآن، از جمله مباحث علوم قرآنی است که مفسّران و بلاغت شناسان بدان پرداخته اند. در این زمینه دو دیدگاه عمده مطرح شده است، گروهی بر این باورند که تأکید در قرآن و روایات وجود ندارد، زیرا بازگشت تأکید به تکرار است و تکرار، لغو است. برخی دیگر معتقدند از آنجا که قرآن به زبان قوم خود نازل شده و خارج از سبک و روش عرب ...