قصاص یا عدم قصاص قاتل نابینا یکی از مباحث چالش برانگیز فقه امامیه است. مشهور متقدمان بر این باورند که فرد نابینا اگر عمداً کسی را به قتل برساند قصاص نمی‌شود؛ در مقابل مشهور متأخران این دیدگاه را برنتابیده و فرد نابینا را به مانند فرد بینا مستوجب اجرای قصاص دانسته­اند. عمده علت اختلاف موجود در مسأله، وجود روایاتی است که ظاهر آنها تخصیص عمومات و اطلاقات ادلّه اجرای قصاص است. روایات مزبور محور تضارب...

در فقه اسلامی برای احقاق حقوق قربانی و متهم در جرائم مربوط به أعضاء و قصاص شرایطی در نظر گرفته شده، در این میان فرمان کتاب و سنت به قصاص، از پشتوانه تاریخی دیرینه¬ای در میان صاحبان ملل و مذاهب گوناگون برخوردار است. با وجود این شرایط باید دید که امکان تبعیض در قصاص نفس و عضو وجود دارد به این معنا که مجنی علیه و یا ولی، نسبت به جانی، بخشی از قصاص را اجرا و بخشی دیگر را عفو نماید؟ فقیهان در مسأله ...

قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در کتاب قصاص، جنایت بر جنین را در صورت وجود شرایطی مانند وجود سوءنیت در مرتکب، حدوث یا بقای نتیجه جنایت پس از تولد جنین و احراز قابلیت زیست در او مستوجب قصاص دانسته است، دیدگاهی که مبتنی بر فتوای برخی از فقهای متأخر است. در نوشتار حاضر با رویکردی تحلیلی انتقادی حکم قانونگذار را مورد بررسی قرار داده و بیان گردیده که صرفنظر از چرایی اتخاذ چنین موضعی از سوی مقنن، مفاد...

خصوصیات موقعیتی (عوامل احاطه کننده و بلاواسطه در یک مکان) فرصت بزهکاری و کجروی را فراهم می سازد. به سخن دیگر موقعیت های بزهکاری همواره یکی از علل مهم ارتکاب بزه بوده و تصمیمات بزهکاران بالقوه را تعیین می نمایند. با توجه به این متغیر یکی از روش های مبارزه با بزه در جرم شناسی پیشگیرانه با نام پیشگیری موقعیت مدار از بزهکاری، مطرح می گردد. پیشگیری موقعیت مدار از بزهکاری، مجموعه تدابیر غیرکیفری سر...

بعضی طبقات همچون زنان به دلیل عوامل خاص زیست شناختی و اجتماعی، پیش زمینه و استعداد قبلی برای بزه دیده واقع شدن دارند و براساس یافته های جرم شناختی، بزه کاران بالقوه قربانیان خود را غالباً از میان افرادی انتخاب می کنند که ارتکاب جرم بر روی آن ها دارای خطر و هزینه بالایی نباشد. بنابراین زنان به عنوان افراد بالقوه آسیب پذیرتر از مردان، آماج های مطلوبی برای آن ها محسوب می شوند. بالا بردن خطر ارتکاب ...

در حمایت از بزه دیدگان جرایم تروریستی، اصل بر جبران خسارت‏های مادی و معنوی قربانیان از طریق نهادهای حقوق داخلی همچون مراجع خاص و بودجه عمومی کشورهاست. امّا هنوز تعداد قابل توجهی از کشورها به دلایل گوناگون، مقررات حقوق بین­الملل را به صورت کامل وارد حیطه کاربردی سیاست جنایی خود نکرده­اند. به همین دلیل حمایت کافی از قربانیان بعمل نمی­آید. با جهانی شدن تروریسم، حمایت­های موجود از بزه­دیدگان جرایم ت...

در محاکم کیفری اختصاصی پیش از تأسیس دیوان، در دادگاه های نسل اول؛ یعنی نورنبرگ و توکیو، متأسفانه نه تنها اشاره ای به حقوق و حمایت های بزه دیدگان نشده، بلکه حتی واژۀ «بزه دیده» هم به چشم نمی خورد. در محاکم نسل دوم؛ یعنی یوگسلاوی سابق، رواندا و سیرالئون، گرچه پیشرفت هایی نسبت به محاکم پیشین در بحث حقوق و مشارکت بزه دیدگان ایجاد شده است، اما به طور کلی جایگاهی فراتر از شهود کسب نکرده اند. دیوان کی...

علیرضا عسگری[1] ، احمد مراد خانی[2]  ، حسین ناصرخاکی[3] چکیده یکی ازموضوعاتی که نه تنهادرفقه جزایی اسلام و بلکه درحقوق کیفری ایران نیزمطرح شده این است که اذن ورضایت سابق فرد به جنایت بروی چه تا ثیری برسقوط قصاص ودیه دارد. هرچند که فقهای امامیه و قاطبه فقهای عامه ازجنبه حکم تکلیفی ،اعطای چنین اذنی رابه قاتل حرام دانسته اند، لکن از لحاظ حکم وضعی، یعنی ثبوت یا سقوط  قصاص ودیه نظرات مختلفی راارائ...

به موجب عقد نکاح زن و شوهر در مقابل همدیگر دارای حقوق و تکالیفی می¬شوند، که یکی از تکالیفی که به عهده زوج قرار می¬گیرد، نفقه زوجه می¬باشد. اما تکلیف شوهر به پرداخت نفقه تا زمانی ادامه دارد که بتوان او را سرپرست خانواه نامید و به همین دلیل است که پس از انحلال نکاح، جز در مواردی که قانون نام برده است، شوهر تکلیفی به پرداخت نفقه نخواهد داشت. یکی از وظایف زوجه پس از انحلال نکاح، نگهداری عدّه می-باشد...

یکی از ارکان مهم پدیده های جنایی را بزه دیده تشکیل می دهد. اگر چه تا مدتها جایگاه واقعی بزه دیده و حق او در فرآیند کیفری در حاشیه نگاه داشته شده بود ولی هم اکنون با ظهور جنبش های بزه دیده شناسی در دهه های اخیر و تأثیرگذاری آنان در کاهش جرایم، موجب شد که چشم انداز جدیدی تحت عنوان «حمایت از بزه دیدگان» مورد توجه جرم شناسان قرار گیرد. ضرورت حمایت از بزه دیدگان، گستر? مبانی مستحکم و ارزشی این اند...