حادثه ی عاشورا و بازتاب وسیع آن بر فرهنگ و ادب فارسی قابل تأمل است و در تحقیقات ادبی جایگاه ویژه ای یافته است. گستره ی وسیع معنایی حادثه ی عاشورا، آن را درطول زمان و موقعیت های تاریخی گوناگون مستعد تأویل های تازه کرده است. در این پژوهش با بررسی قرائت های مختلف از حادثه ی عاشورا (احساسی، حماسی، عرفانی و ...) و تأکید بر قرائت عرفانی و بررسی جنبه های ادبیات عرفانی و تأثیر آن در شعر عاشورایی با قرا...

سه روزنامه کیهان، اطلاعات وجمهوری اسلامی، و ضمائم ادبی آن ها در نخستین دهه ی انقلاب اسلامی در فاصله سال های 58-68 بخش های ادبی و مقالاتی داشته اند که در این رساله به طور مختصر بررسی کرده ام. در فصل نخست تاریخچه ی سه روزنامه بررسی شده است و لیستی از نشریات انتشار یافته توسط این روزنامه ها ارائه گردیده است. فصل دوم دربردارنده ی کلیاتی درباره ی ادبیات داستانی دهه ی اول انقلاب اسلامی است. فصل سوم ت...

اسطوره و تأثیر آن در شکل گیری بنیانهای فکری انسان ها در ادوار مختلف، به ویژه عصر جدید امری است که دلایل و عوامل این اقبال در قالب زبان و بیان ادبی و به ویژه شعر، نیازمند کاوشی فراگیر است. آنچه بدیهی به نظر می رسد اینکه شعر و از جمله شعر فارسی در طول تاریخ فرهنگی ما به نسبت سایر قالب های همگن همچون قصه و داستان و قالب های ناهمگن همچون فلسفه بیشتر و پیشتر با اسطوره و عناصر و مولفه های اسطوره ها د...

چکیده علیرضا قزوه یکی از شاعران برجست? معاصر و عصر انقلاب اسلامی است که توانسته ‏است اندیشه- های والای خود را با زبان ساده و در عین حال هنری بیان نماید. وی یکی از ارکان مهم موج سوم(شعر انقلاب اسلامی و ده? دفاع مقدس) شمرده می شود و از شاعران تأثیرگذار و مطرح در چند ده? اخیر به شمار می آید. این تحقیق در پنج فصل تنظیم شده، که به بررسی سبک، اندیشه و محتوای شعر این شاعر پرداخته و ویژگی های ادبی، ز...

شاعران متعهد عصر انقلاب اسلامی و دفاع مقدس با سروده های خویش، ادبیات پایداری را در ایران جلوه ای ویژه بخشیده اند. یکی از این شاعران متعهد، شهریار است. وی هم زمان با اوج-گیری انقلاب اسلامی با زبان شعر، این نهضت را یاری نمود. آن چه شهریار را به شعر انقلاب اسلامی و در تعاقب آن به شعر دفاع مقدس پیوند زد، اعتقادات مذهبی او بود. عبدالجبار کاکایی نیز کهبه طور مستقیم دوران انقلاب و هشت سال دفاع مقدس را...

در مقالة حاضر، با کی نگرش تطبیقی، زمینه های تاریخی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ادبی در روند شک لگیری شعر حماسی  آ یینی عاشورایی با زبان ادبی ویژه و مستقل آن، تبیین می شود و انعکاس ارزشهای آیینی )دینی( عاشورا همچون استمرار غدیر و ولایت، تولی و تبرّی، ظل مستیزی، عدالت محوری، جهاد و شهادت و تبلیغ و ترویج آرما نهای انسانی و اسلامی و اندیشه های انقلابی تشیع در گسترة ادب عربی و فارسی با ارائة نمونه های ...

ادبیات، سندی است اجتماعی که می‌توان با تحلیل آن، تصویری از شرایط اجتماعی هر دوران، از جمله دوران انقلاب اسلامی را به دست آورد. در این مقاله، با روش تحلیل گفتمان پدام انتقاد اجتماعی در شعر دهه اول تا سوم انقلاب اسلامی‌ مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. دو پرسش این پژوهش یکی به چیستی گفتمان‌های غالب انتقاد اجتماعی در شعر سه دهه نخست انقلاب اسلامی اختصاص یافت و دیگری به سیر تحول این گفتمان‌ها در ...

رثای امام حسین (ع) و عاشورا، بخش قابل توجّهی از ادبیّات عربی و فارسی را به خود اختصاص داده است. پژوهش حاضر، با تمرکز بر قصیدة «الدّم الثّائر» از وائلی و «نی‌نامه» از امین‌پور، سعی در بررسی جایگاه شخصیّت امام حسین (ع) و دلالت‌ها و معانی پنهان در متن این دو شعر دارد. روش پژوهش، توصیفی - تحلیلی و کتابخانه‌ای است که پس از جمع‌آوری داده‌ها، به تحلیل و بررسی آن‌ها و تطبیق بازتاب رثای امام حسین (ع) در شعر ...

ادب مقاومت ووطن همواره دو مضمونی هستند ، که نویسندگان وشاعران بزرگ در هنگام جنگ و دفاع به آن پرداخته اند. ادبیات دفاع مقدس نیز از این قاعده مستثنی نبود و یکی از دغدغه های شاعران این مرز وبوم در طول هشت سال دفاع مقدس استفاده از مضامین حماسی بر گرفته شده از ادب حماسی فارسی بوده است ،و وطن ار مفاهیم قابل توجه این شاعران بود که به وسیله آن احساسات خود و سایر رزمندگان مبنی بر عشق به دین ووطن را در ق...