یکی از مهم ترین مباحث سبک شناسی و نقد ادبی، بررسی صور خیال شاعران از جنبه های مختلف است. تشبیه که از اصلی ترین ابزارهای صورخیال و از عناصر مهم تصویرگری است؛ از دیر باز در آثار ادبی، به ویژه در شعر، مطرح بوده و طی قرن ها تحت تأثیر عوامل گوناگون فرهنگی، اجتماعی، دیدگاه شاعران و غیره دستخوش تحوّل گردیده است. مسعود سعد سلمان، شاعر بزرگ پارسی گوی در نیمه ی دوّم قرن پنجم و آغاز قرن ششم و از ارکان استو...

در پایان نامه حاضر نگارنده به بررسی و طبقه بندی انواع تشبیه در قصاید ابن یمین فریومدی بر اساس نشخه تصحیحی حسینعلی باستانی راد پرداخته، در مقدمه روش کار و شیوه شاعری و جهان بینی ابن یمین آمده است و در فصل اول تعریفهای کلی بیان شده است. در فصل دوم بعد از اینکه نوع تشبیهات مشخص شده است حسی یا عقلی بودن، مفرد یا مقیت یا مرکب بودن مشبه و مشبه به ها و تخیلی یا تحقیقی بودن وجه شبه را تعیین نموده و بسا...

سیّد حِمیَری، یکی از شاعران برجستۀ شیعی است که شعر خود را در خدمت نشر مفاهیم دینی و تبیین فضایل اهل بیت(ع) و دفاع از ایشان قرار داده است. سیّد حِمیَری، از آن دسته شاعران نیست که گوهر شاعری خود را یکسره در دامان تشبیه پردازی ها و تصویر سازی های دورودراز بریزد و تصاویر غیرمعمول و رنگارنگ دور از ذهن خلق کند، بی آنکه این تصاویر، محتوای چشمگیری داشته باشند. به نظم کشیدن عقاید ناب و ریشه دار شیعی، چنان بر ...

این مقاله به تحلیل تشبیه از منظر تصویر و مضمون در «ناظر و منظور» پرداخته است. زیورهای بیانی نهرهایی زلالند که به آبگیر سخن جاری شده، آن را پویا و گوارا می سازند. از این رهگذر توسّل به دامن تشبیه، کلام را قوی تر و تأثیر آن را بیشتر می کند. سبک وحشی بافقی کلاسیک و تصاویر در اشعارش عینی و نمایان است. تشبیهات بلیغ اضافی در بالاترین بسامد، نشان از توجّه خاصّ شاعر به رساترین و زیباترین نوع تشبیه دارد. د...

«تشبیه تمثیل» یکی از اسلوب­های بیانی قرآن کریم است که خداوند متعال برای محسوس کردن مفاهیم عقلی و پرده­­بردای از تندیس معانی ماورایی از آن بهره گرفته است. عناصر طبیعت از جمله (باران و باد) به دلیل ارتباط مستقیم انسان با آنها، در تمثیل­های قرآنی کاربردی پر رنگ دارد. این مقاله در پی آن است با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی  و با تکیه بر نظریه بافت زبانی(سطح صوتی، صرفی، نحوی، معناشناختی) به بررسی کا...

طبیعت، اقلیم و شرایط زیست محیطی، اجتماعی و فرهنگی محل زندگی هر شاعر و نویسنده، خاستگاه اصلی صور خیال خلق شده و به کار رفته در سخن اوست و هیچ شاعر و نویسنده ای نمی تواند خود را کاملاً از تأثیر آن دور نگه دارد؛ براین اساس، گذشته از این که اقلیم، کم و بیش مورد توجه بیشینه بلاغیون قرار گرفته و در بررسی، فهم و تفسیر درست سخن ادبی بر آن تأکید شده است، متون معتبر ادبی نیز از این حیث قابل تأمّل اند و با ...

یکی از بخش های گویش شناسی بررسی ویژگی های نحوی یک گویش است و در میان مباحث نحوی، مبحث حروف، همسانی بیشتری در گویش های مختلف دارد زیرا حروف گروه بسته ی دستوری به شمار می رود. با این حای می توان گویش هایی را یافت که این مبحث در آن تفاوت های چشمگیری با گویش های دیگر دارد. یکی از این گویش ها، گویش یکی از روستاهای استان اصفهان، به نام نیسیان، است که با وجود همجواری با روستاهای دیگر کاربرد حروف در آن...

تشبیه و استعاره از اصول صور خیال در شعر است. به گونه ای که شاعران ادوار ادبی هر کدام به اندازه ی توانایی خویش با توجّه به شرایط فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، تاریخی و طبیعی زمان خود در خلق تصاویر شعری از این آرایه ها استفاده کرده اند. سنایی شاعر قرن ششم از بزرگ ترین سخنورانی است که برای نخستین بار تشبیهات و استعارات بدیع عرفانی را به صورت گسترده و منسجم در شعر پارسی وارد کرد تا جایی که هیچ شاعری قبل ...

بدون تردید پژوهش در تشبیه آن هم در شعر شاعری بزرگ چون متنبی از اهمیت خاصی برخوردار است، چرا که شاعر به علت برخورداری از دانش وسیع و روحیه بلندپروازانه زیباترین تشبیهات را به خود اختصاص داده است تا جایی که همواره شعرش کانون مناقشه اندیشمندان شرق و غرب قرار گرفته است رسانه حاضر پژوهشی است در تشبیه و انواع آن در شعر متنبی ؛ که نگارنده آن را در سه بخش تدوین نموده است . بخش اول اختصاصی به تشبیه دارد...

ابوالفرج رونی از قصیده سرایان اواخر قرن پنجم و از پیشگامان تغییر سبک از خراسانی به عراقی است. از آن جا که یکی از ملاک های تغییر سبک، تغییر صور بیانی است و ابوالفرج نیز از شعرای نوآور در این زمینه شناخته شده است، این پژوهش صور بیانی دیوان این شاعر را مورد بررسی قرار می دهد. به این منظور صور بیانی استخراج و در ذیل هر بیت نوشته شده است. علاوه بر آن صور بیانیِ تشبیه، استعاره، کنایه و مجاز در چهار بخ...