منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در یکی دو سال گذشته عرصه تحولات سیاسی و اجتماعی قابل توجهی شده است که پایه های ساختار سیاسی و فضای فرهنگی، آنها را به شدت دگرگون کرده است. عنوان بیداری اسلامی کلیدواژه مناسبی برای این دگرگونی بوده است. در همین راستا مفروضه نگارندگان مقاله آن است که از منظر گفتمان انقلاب اسلامی سال 1357 شمسی، زمینه های فکری جنبش بیداری اسلامی در پیوندهای معنایی با انقلاب اسلامی ایرا...

تا چندی پیش تحولات گسترده در سیستم سیاسی واجتماعی منطقه خاورمیانه برای بسیاری از مردم منطقه و ناظران خارجی قابل تصور نبود و یا بسیار دوردست به نظر میرسید، اما با وجود تحولات اخیر منطقه ای بسیاری از تصورات پیشین فروریخت. در این راستا سوالات متعددی نیز مطرح میشود، با این حال نخستین پرسشی که در خصوص این تحولات به ذهن میرسد با توجه به اینکه هویت محور اصلی جنبش های مردمی خاورمیانه است، به هویت خیزش ...

بیداری اسلامی و در پی آن تغییر در نظام های سیاسی و بروز بحران در برخی از کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، آثار وسیعی بر تعاملات سیاسی و امنیتی منطقه گذاشته، به نحوی که محورهایی از بازی گران منطقه ای و فرامنطقه ای، در جهت شکل دهی تحولات به نفع خود، در مقابل یک دیگر صف بندی کرده اند. بروز بیداری اسلامی، موجب شد تا کشورهای عربی به ویژه عربستان، آن را تهدیدی علیه امنیت خود تلقی نمایند و با اع...

دو نظام سیاسی پیش و پس از انقلاب اسلامی دارای دو ایدئولوژی و گفتمان سیاسی مسلطِ متفاوت از یکدیگر بوده و هستند؛ مسائلی که تأثیر مستقیم بر نگارش کتاب‌های درسی به‌ویژه کتاب‌های درسی تاریخ گذاشته‌ است. نمونه‌ی این تاثیر در روایت‌های متفاوت ارائه شده از جنبش مشروطیت به عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای تاریخ معاصر ایران است که تحت‌تأثیر مستقیم دو عاملِ گفتمان سیاسی مسلط، و نیز گفتمان‌های سیاسی-اجتماعیِ غ...

پیروزی انقلاب اسلامی در 22 بهمن سال 1357، برای همه دولت‎ها و مردم دنیا یک واقعه مهم تلقی می‎شود اما انقلاب اسلامی ایران به لحاظ ماهیت و تأثیرگذاری‎اش دارای اهمیت زیادی است. انقلاب اسلامی از دو بعد بسیار مهم جهان پیرامون خود را تحت تأثیر قرار داد؛ وقوع آن در یکی از با اهمیت‎ترین مناطق استراتژیک جهان که جزء حوزه نفوذ آمریکا و در همسایگی شوروی بود این دو ابرقدرت را با چالش وربرو کرد و بعد مهم دیگر...

انقلاب اسلامی ایران با احیای دوباره مباحث اسلام، تحول فرهنگی عظیمی را در ابعاد منطقه ای موجب شد و زمینه های بیداری جنبش های اسلامی در منطقه خاورمیانه، شمال آفریقا، آسیای مرکزی و دیگر مناطق را فراهم کرد. در این خصوص، هدف اصلی این پژوهش بازخوانی تأثیرات انقلاب اسلامی ایران بر کشور عراق است. سؤال اصلی آن است که چه فرصت ها و چالش هایی برای ایجاد یک حکومت اسلامی در کشور عراق هم زمان با سال های آغازی...

این مقاله، ضمن بررسی اجمالی تاریخچه جنبش اخوان المسلمین مصر به عنوان مدخلی بر بحث، به جایگاه این جنبش در روند تحولات بیداری اسلامی در این کشور می­پردازد و تلاش دارد نقش آن را در آینده سیاست خارجی مصر تبیین نماید. پرسش اصلی نویسنده این است که جایگاه و نقش اخوان المسلمین در تحولات اخیر مصر چیست و چگونه این جنبش، به رغم ضربات سنگین وارده در مقاطع مختلف از سوی حکام مصر، توانسته در تحولات بیداری اخی...

هدف:هدف این مقاله، تحلیل فرهنگی- انتقادی گفتمانهای چهارگانة سکولاریستی در جنبش دانشجویی متأخّر ایران است. در چارچوب این مطالعه، به زمینه‌ها و علل شکل‌گیری این گفتمانها، دالها ، وزن و عقبة بدنة دانشجویی، غایات و برنامه‌های عمده و در نهایت، نقد رویکرد راهبردی و ایدئولوژیک آنها پرداخته شده است. روش:روش پژوهش به طور عمده مبتنی بر «مشاهدة مستقیم» بوده که با رجوع به برخی منابع مکتوب، تکمیل شده است. سپ...

هجوم مدرنیسم به مرزهای اسلام، واکنش‌های متعددی را در دنیای اسلام به همراه داشته است؛ طرد تمامیت غرب و بازگشت به اسلام اصیل با شعار احیای هویت اسلامی، پذیرش بلاقید فرهنگ غرب و رد ارزش‌های اسلامی با محوریت انطباق با دنیای مدرن و درنهایت بازگشت به ارزش‌های اسلامی در کنار پذیرش برخی از وجوه مدرنیسم که با پیگیری دو روند «هویت‌یابی» و «منطبق‌سازی» همراه بوده، سه واکنشی است که دنیای اسلام در قبال هجوم...