پیدایش گروه روشنفکران در ایران و به‌دنبال آن آغاز جنبش روشنفکری با هدف نوسازی جامعه، به آستانه مشروطیت بازمی‌گردد .روشنفکران عصر مشروطیت تا پایان دوره پهلوی اول نقش تاریخی دوران‌سازی را به‌عهدهداشتند. آنان پیشگامان مدرنیته و نوسازی بودند. خاستگاه اجتماعی و اندیشگی این روشنفکران و مفاهیم و مسائلی که به آن می‌پرداختند از زمینه‌های موضوعی جامعه‌شناسی تاریخی و از مباحث اصلی جامعه‌شناسی روشنفکران ای...

تفسیر مجمع البیان که در دوره گذار از روش تفسیر نقلی به تحلیلی، سامان یافته، نقطه پیوند اسلوب قدیم و جدید و در شمار اندک تفسیرهایی است که دارای اسلوب، سیاق عالمانه و مکانت علمی همه زمانی می باشد. پژوهنده، در آغاز، تفسیر نامبرده را بلند آوازه ترین تفسیر از میان تفسیرهای سه گانه شیخ طبرسی می شمارد که اگر چه از تفسیرهای معاصر و پیش از خود چون »الکشاف« و به ویژه »التبیان« شیخ طوسی الهام گرفته اما بر...

اصطلاح شناسی به عنوان یک شاخۀ زیرساختی علمی در میان همۀ علوم مطرح است و متصدی شناسایی و تعریف اصطلاحات علوم به صورت روشمند و قاعده مند می باشد. دانش تفسیر نیز بسان دیگر علوم، اصطلاحات و واژگان اختصاصی دارد که تعریف آنها، ضروری ترین اقدام پیش از به کارگیری آنها می باشد. در این میان، اصطلاح «مبانی تفسیر» چندگاهی است که در میان علوم اسلامی و به ویژه دانش تفسیر مطرح است و مفسران و قرآن پژوهان از من...

رقابت و حفظ موقعیت در بازار پیچیده کنونی، نیازمند انتخاب راهبرد مناسب جهت پیشبرد اهداف و آگاهی از توانمندیها و قابلیت های درونی سازمان است. ارزیابی آمادگی سازمان، یک رویکرد مناسب برای آگاهی از سطح فعلی قابلیت های آن جهت طراحی و اجرای راهبرد محسوب می شود، که به شناسایی حوزه هایی که نقاط ضعف سازمان به شمار می آیند نیز کمک بسیاری خواهد کرد. فناوری و راهبردهای توسعه فناوری، از مهم ترین عوامل موثر د...

از واژه صابئین و صابئون سه در قرآن یاد شده است. نگرش قرآن نسبت به آیین صابئین همانند دیگر ادیان توحیدی مبتنی بر گرایش به مبدأ و معاد و رستگاری در آخرت است با این همه دیده می‏شود که مترجمان و مفسران قرآن در تبیین مفهوم این واژه و تعیین مذهب گروندگان به این آیین با شک و ابهام و به گونه‏ای سربسته و نامفهوم سخن گفته و حتی پاره‏ای از فقیهان از یادکرد این گروه در شعار اهل کتاب استنکاف ورزیده‏اند. این...

هر چند واژه توسعه و مصادیق آن از ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و ... تا حدودی شناخته شده است و همواره مد نظر مسئولان و مدیران و برنامه ریزان کشور بوده است، علی رغم کوشش های فراوان برای تعریف سطح توسعه مناسب و پایدار، آنچه در عمل دیده شده است نتایج معکوس و گاه مخرب برنامه های توسعه تجویز شده برای بخشهای مختلف بوده است. از آنجا که افزایش روز افزون جمعیت در شهرها و استقرار خدمات و تس...

: پیاده روی ، قدیمی ترین شکل جابجایی انسان در فضا ست و پیشینه ای به اندازه تاریخ بشریت دارد شهر های ما از دیر باز بر اساس حرکت پیاده بنا شده اند ولی با رشد شهرنشینی ،گسترش شهرها و ظهور اتومبیل و در نتیجه سرسپردگی بیش از حد شهرسازی معاصر به نیازهای حرکت سواره و غفلت از ساماندهی فضاهای پیاده منجر به افول کیفیت فضاهای شهری و بروز مشکلات عدیده ای همچون آلودگی های زیست محیطی ، ازدحام ، تلفات انسانی ...

پیشگیری پیشینه‌ای دراز دارد و، ازاین‌رو، همچنان از راهبردهایی است که به دلیل هزینة اندک و تأثیرِ بسیار، مورد توجه تحلیل‌گران استراتژیک قرار دارد. با این حال، بداهت موضوعی و کثرت منابع مانع از آن شده که مطالعات بومی در خصوص آن شکل گیرد. مقالة حاضر، در نخستین گام، برای تولید ادبیات غنی علمی در عرصة پیشگیری، با پرسش چیستی و ارکان راهبرد پیشگیری در مقایسة تطبیقی اسلام و غرب روبرو است. (سئوال)برای پا...

مقاله‌ به بررسی این سؤال می‌پردازد که جامعه‌شناسی تاریخی چگونه توانسته است تقابل تاریخ (تفرید) و جامعه‌شناسی (تعمیم) را حل کرده، آنها را در یک قالب واحد جمع کند؟ برای پاسخ به این پرسش، مقاله با اتکا به روش توصیفی- تحلیلی، ابتدا بر جدال تعمیم و تفرید تمرکز پیدا کرد و سپس با بررسی ویژگی‌ها و اختصاصات هر یک از دو رشتۀ جامعه‌شناسی و تاریخ، تمایزات آنها را برجسته ساخت. در بخش بعد، به‌طور مشخص جامعه‌...

هر نسلی در زندگی خود به شیوه یا شیوه‌هایی در شهر و فضاهای آن تصرف می‌کند و با دانش فنی و تاریخی از یک طرف و تحولات مربوط به زمان خود از طرف دیگر به تولید فضاهای عمومی و خصوصی می‌پردازد؛ هرگونه مداخله در فضاهای شهری گذشته نیازمند شناخت بیشتر شهرها و سرگذشت آنها در طول تاریخ است. در اواخر دورة قاجار و اوایل دورة پهلوی اول به موازات تحولات واقع در غرب، استفاده از روش‌های طراحی شهریِ متداول در غرب د...