چکیده بر مبنای اسناد تاریخی، احداث مجموعه­های عظیم معماری و شهرک­های اقماری در تبریز عهد ایلخانی در سراسر تاریخ معماری و شهرسازی شرق اسلامی بالاخص ایران ­کم­نظیر و کم­­سابقه بوده است. این توسعۀ مجموعه­های معماری و شهرک­های مهندسی­ساز ارتباطی مستقیم با افزایش جمعیت و گسترش تجارت بین­المللی در قلمرو پادشاهی پهناور ایلخانان داشته است. متأسفانه زلزله‌های مهیب سال­های 997 و 1143 و 1193 ه. ق. تبریز ر...

در مهاباد آثار درخور و قابل توجهی از دورۀ صفوی به جای مانده است. بعضی از این آثار همانند «کوخی کورتک» تا به حال بررسی نشده و مورد توجه باستان شناسان قرار نگرفته اند. هدف اصلی از این نوشتار معرفی بنای کورتک است. روش بررسی به این صورت بوده که از تمام فضاهای بنا عکس و نقشه تهیه شده و سپس برای معرفی بهتر بنا، فضاها با حروف انگلیسیA ،B ، C، و D نامگذاری شده اند. در پایان مطالعات تطبیقی با سایر کاروا...

نوشتار حاضر به طرح این مساله می‌پردازد که با کاربست رویکرد تاریخ فرهنگی چه حوزه‌های موضوعی و معرفتی در بررسی منابع سفرنامه‌نویسی دوره قاجاریه، امکانِ طرح می‌یابد؟ آثار این خوانش بر خلق معانی جدید در پژوهش تاریخی چیست؟ در ارزیابی نقّادانه‌ی متون سفرنامه خارجی مشخص است که علی‌رغم برخی خلاء‌ها، دربردارنده‌ی رویکرد مردم‌شناختی، انسان‌شناسی فرهنگی به جامعه، فرهنگ و تاریخ ایران از یک سو، ...

دوره ساسانیان از دوره‌های اعتلای هنر و تمدن در ایران پیش از اسلام است. در این دوره جایگاه هنر و هنرمند در مقایسه با دوره‌های پیش از خود، از شکوفایی قابل وصفی برخوردار شد. از جمله هنرهای این دوره، هنر موسیقی است که در دربار پادشاهی و درون جامعه مردم جایگاه به‌سزایی داشته است. از نشانه‌های ترویج و جایگاه موسیقی در دوره ساسانیان می‌توان به نگاره‌ها، سفرنامه‌های سیاحان غربی و اشاره‌های آنها به موسی...

قزوین، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شهرهای ایران عصر صفوی، در دورة پایتختی به اوج توسعه، رونق و آبادانی خود دست یافت. اما پس از حدود چهار دهه، پایتخت از قزوین به اصفهان منتقل شد و بدون تردید این انتقال پیامدهای مهمی برای شهر قزوین به‌همراه داشت. در واقع انتظار می‌رفت، رونق و آبادانی این شهر به‌زودی از میان برود. چرا که بدیهی بود مرکزیت سیاسیِ یک شهر می‌توانست به‌میزان قابل ملاحظه‌ای در توسعه و رونق ...

: اصفهان شهزی است تاریخی که در سیر زمان چندین مرحله رشد و تحول شهری در آن تجریه شده است. این مراحل شامل شکل گیری ابتدایی این شهر تا دوران آل بویه سلجوقیان و تحولات دوره صفویه در ابتدای قرن یازدهم هجری می شود. در این نوشتار با توجه به حضور عامل طبیعی مهم و تأثیر گذاری چون زاینده رود بخشی از شهر تاریخی اصفهان در پیوند با شهر به بررسی سیر تحول محیط طبیعی – تاریخی آن رودخانه پرداخته می شود.د این بر...

چکیده بر مبنای اسناد تاریخی، احداث مجموعه­های عظیم معماری و شهرک­های اقماری در تبریز عهد ایلخانی در سراسر تاریخ معماری و شهرسازی شرق اسلامی بالاخص ایران ­کم­نظیر و کم­­سابقه بوده است. این توسعۀ مجموعه­های معماری و شهرک­های مهندسی­ساز ارتباطی مستقیم با افزایش جمعیت و گسترش تجارت بین­المللی در قلمرو پادشاهی پهناور ایلخانان داشته است. متأسفانه زلزله های مهیب سال­های 997 و 1143 و 1193 ه. ق. تبریز ر...

در عصر جهانداری مغول ها یا دوره ایلخانی، پدیده نوینی در عرصه های معماری و شهرسازی موسوم به ابواب البر معمول می گردد که در این طرح مقبره بانی به عنوان عنصر سازمان دهنده سایر فضاهای اقماری مجموعه مشهود است. دو شهرک اقماری در قرن هفتم هجری در دو طرف تبریز بر اساس یک ایده منطقی شهر سازی احداث می گردد که یکی شنب غازان در سمت غرب و دیگری رشیدی در شرق تبریز است. وضعیت ساختمانی شنب غازان به رغم شهرت...

سرعت تغییرات در بافت قدیم شهرها، ما را در رویارویی با نحوه نگرش و چگونگی برخورد با آن قرار می دهد. صرف نظر از برشمردن جنبه های مثبت یا منفی تحولات کالبدی که به دیدگاه های برنامه ریزان و سیاست های اتخاذ شده آن وابسته است، لزوم ثبت و ضبط الگوهای معماری پیشین مسجّل می باشد. چالش اساسی در این رویارویی این است که آیا بناهای بافت قدیم شهر رشت قابلیت دسته بندی و گونه شناسی را داراست؛ و نیز چند گونه اصل...

یکی از مأموریت­های اصلی سلسله­های حکومت­گر در ایران برای تداوم قدرت سیاسی خود، برقراری امنیت اجتماعی و مقابله با پدیده­هایی بود که آرامش و ثبات کشور را در هم می­ریخت. از این رو پدیده­هایی چون شورش­های اجتماعی، راهزنی و دزدی، بی­اعتنایی به فرامین شاه و مأموران دولت، اختلال در وضعیت ارزاق عمومی و بازار، قتل، تجاوز به عنف، بدمستی و اموری از این قبیل؛ مجازات­هایی را درپی داشت که بدون ضابطه­ی مشخصی ...