این مقاله به بررسی اهمیت «منطقه‏گرایی» در سیاست خارجی ایران در خاورمیانه می‌پردازد. بعضی از دیدگاه‌های موجود ویژگی‌های ساخت قدرت و سیاست در ایران را به‏گونه‌ای می‏دانند که هرگونه ائتلاف و همکاری سیاسی – امنیتی، اقتصادی و فرهنگی را در سطح منطقه‌ای دشوار می‏سازد. با این همه، سخن نویسنده در این مقاله این است که تغییر و تحولات سیاسی، امنیتی و ژئوپلیتیک در سطح منطقه خاورمیانه بعد از حوادث 11 سپتامبر...

شورای همکاری خلیج فارس با هدف مقابله با آن چه خطر انقلاب اسلامی نامیده می شد، تشکیل شد. اگرچه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس غیر از ایران نگرانی های امنیتی دیگری مانند هراس از بی ثباتی های داخلی و خیزش های مردمی دارند، اما از نظر آنها ج. ا. ایران مهم ترین و جدی ترین تهدید خارجی به شمار می رود که این دیدگاه پس از انقلاب های عربی تشدید شده است. دیدگاه های کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در راب...

چکیده اتحادیه اروپا یکی از مهم‌ترین و برجسته‌ترین بازیگران عرصه نظام بین‌الملل است که در زمره تأثیرگذارترین و موفق‌ترین بازیگران در راستای تأمین صلح و امنیت بین‌المللی و ایجاد همگرایی منطقه‌ای به شمار می‌رود. نظر به اهمیت روابط متقابل جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا، در این پژوهش در تلاشیم تا اصول حاکم بر سیاست خارجی اتحادیه اروپا در قبال جمهوری اسلامی ایران را با استفاده از روش توصیفی-تحلی...

چکیده کوشش برای افزایش امنیت همواره مهم ترین دغدغه سران رژیم اسراییل بوده است. حفظ امنیت به مثابه یک نیاز حیاتی و یکی از مهم ترین نگرانی های تل آویو از مهم ترین اولویت های سیاست خارجی آن است. یکی از ابزارهای که می تواند تا حدودی به رفع تهدیدات امنیتی این رژیم کمک نماید، دیپلماسی انرژی فعال برای کاهش مخاطرات امنیتی و بهبود امنیت انرژی است. با توجه به این که رژیم صهیونیستی از دیپلماسی انرژِی در ج...

اتحادیه اروپا (eu) همواره ایران را به عنوان یک نقش آفرین مهم منطقه ای و شریک بالقوه مهم در زمینه تجارت، انرژی، پژوهش، فرهنگ و زمینه های متنوع دیگر انگاشته است.ایران و اتحادیه اروپا بعد از اضمحلال روابط به دنبال انقلاب اسلامی 1979 ایران، مجدداً در پایان سال های دهه 1990 روابط نزدیک تری برقرار ساختند. نمایندگان ایرانی و اروپایی سالی دو بار در نشست های مشورتی با یکدیگر دیدار کرده و یک مرحله رایزنی ...

خاورمیانه به دلیل اهمیت استراتژیکی، ژئوپلیتیکی و ژئو اکونومیکی آن، از دیرباز در کانون توجه دولتهای بیگانه و قدرت های استعماری در جهان قرار داشته است. این منطقه، در مقام حوزه پیرامونی اروپا، واجد جایگاه مهمی در سیاست خارجی اتحادیه اروپایی و قدرت های بزرگ آن، به لحاظ امنیتی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است. اتحادیه اروپایی از نخستین روزهای شکل گیری، سیاست های ثابتی را نسبت به این حوزه در قا...

گسترش روابط امنیتی ایران و روسیه در سال‌‌‌‌های اخیر و به‌ویژه پس از تجربۀ همکاری موفق در بحران سوریه، مورد توجه صاحب‌‌‌‌نظران سیاسی است. با توجه به این مسئله و اهمیتی که وضعیت امنیتی آسیای مرکزی برای روسیه و ایران دارد، این پرسش مطرح می‌شود که همکاری امنیتی ایران و روسیه در این منطقه ادامۀ روند گذشته خواهد بود، یا اینکه می‌‌‌‌توانیم پیش‌‌‌‌بینی کنیم، شاهد دورۀ نوینی از این نوع همکاری باشیم؟ به ...

در قرن بیستم، وقوع دو جنگ جهانی، قاره اروپا را به مکانی ناامن و بی ثبات تبدیل کرد که این خود زمینه ساز حضور و مداخله قدرت های فرامنطقه ای همچون امریکا شد. بعد از جنگ جهانی دوم نیز تهدید شوروی، اروپا به ویژه اروپای غربی را در معرض بی ثباتی و ناامنی قرار داد که این نیز سبب مداخله عملی امریکا در اروپا و در قالب ناتو گردید. طبیعی بود که بر خلاف گذشته، این وضعیت باعث کم شدن وزنه کشورهای اروپایی در م...

با توجه به عضویت روسیه در شورای امنیت سازمان ملل متحد، قدرت هسته ای، هم جواری و درگیر بودن در عرصه گسترده ای از جغرافیای جهان (از ژاپن، چین، آسیای مرکزی، خاورمیانه، دریای سیاه، شرق اروپا، تا حوزه بالتیک) و نیز امکان حمایت و تقویت نظامی گروه ها و حکومت های مختلف، هنوز هم تاثیرگذاری دوری و نزدیکی روسیه در مناطق مختلف جهان به ویژه در حوزه قفقاز جنوبی غیرقابل انکار است. مجموعه ایی از منافع امنیتی و...

  رضا سیمبر1 دانیال رضاپو2   پس از فروپاشی شوروی، آسیای مرکزی عرصه تهدیدها و چالش های امنیتی متعدد بوده است. مناقشه های قومی و سرزمینی، بی ثباتی سیاسی، نداشتن توسعه اقتصادی و اجتماعی، تهدیدهای فراملیتی، جرایم سازمان یافته و بالاخره رقابت قدرت های منطقه ای و فرا منطقه ای مهم ترین چالش های امنیتی در آسیای مرکزی بوده است. وجود این چالش ها و مسائل حاد امنیتی، مشکلات امنیتی متعددی برای آسیای مرکزی ب...