در ناحیه جنوب شرق استان فارس با وجود تنوع نژادی، زبانی و قومی، فرهنگی متنوع موسوم به فرهنگ فارسی وجود دارد که نمایانگر پیوستگی اقوام و فرهنگ های گوناگون این منطقه است. این پیوستگی به ویژه در رابطه با اشعار و موسیقی محلی جلوه بیشتری دارد. همراهی شعر و موسیقی در اجرای آوازهایی چون شروه، سرکوهی، حاجیونی، صابوناتی و جهرمی، درک هرچه بهتر از دوبیتی و تک بیتی های فرهنگ فارسی را میسر می سازد. هدف اساسی...

در کنار وجوه گوناگون مضمونی و اسلوبی نهج­البلاغه، تحمیدیه­های آن از آثار ارزشمند و تأثیرگذار ادبیات دینی و تعلیمی به شمار می­آید. امام علی­(ع) در این آغازیه­ها مفاهیم فکری برجسته­ای را بیان نموده است که همواره مطمح نظر ادیبان، خطیبان و اندیشمندان بوده است. چنین رویکردی، مورد اهتمام شاعران کهن ادب فارسی، به ویژه شاعران معنوی­گرا، نیز قرار گرفته و اینان نیز جلوه­های معروف و ماندگاری را برای این ا...

یکی از موضوعاتی که بحث مستقل درباره آن پیشینه چندانی در ادبیات فارسی ندارد، "جامعه شناسی ادبی" است . اندکی تامل در مقوله هایی مانند: مفهوم جامعه، فرهنگ ، مذهب و ادبیات ، روشن می سازد که بین آنها رابطه و پیوندی ناگسستنی وجود دارد که از زاویه های مختلف می توان بدان پرداخت . از آن جا که ادبیات هر ملتی آیینه تمام نمای هویت آن ملت است ، با بررسی مسائل اجتماعی در آثار ادبی، می توان به بسیاری ار نکته ...

شعر فارسی، قالبهای گوناگونی دارد که از میان این قالبهای متنوع، دوبیتی قالبی کهن و اصیل است که زبان حال و محبوب غالب ایرانیان و در اصل محصول ابتکار و نبوغ ذهنی آنان است. این قالب شعری، از فرمهای کوتاه، موجز و مختصر شعر فارسی به حساب می آید که از دوران دور به نام فهلویات و به صورت لهجه های محلی رواج داشته و جان مایه ی ادبیات عامیانه بوده است. مشهورترین و شاخصترین دوبیتی سرا، بابا طاهر عریان همدان...

قافیه یکی از مزایای عمدۀ کلام موزون است که هم در موسیقی شعر نقش اساسی دارد و هم مرکز ثقل بیت و مایۀ توجه مخاطب است. از مهم ترین ویژگی های قافیه این است که عواطف شاعر را سامان می دهد و مخاطب را مجبور می کند که دوباره بازگردد و درباره بیت بیندیشد.در ادب کهن فارسی تکرار قافیه به عنوان عیوب شعر شناخته شده است، اما شاعران سبک هندی مانند طالب آملی و صائب تبریزی، قافیه را به کرات در غزل هایشان تکرار ک...

شاعران و سخنوران از دیر باز  برای بیان اندیشه ها، مقاصد و دست آ وردهای فکری خود، از علوم و دانش­های مختلف بشری بهره جسته اند؛ از جمله دست به دامان عناصر طبیعی و فرا طبیعی شده و از این میان، نام مکان ها و اعلام جغرافیایی یکی از منابع آفرینش هنری سخن­پردازان بوده است. شاعران و ادیبان عهدهای پیشین که ما از آنان به نام سرآمدان ادبیّات کلاسیک یاد می کنیم، برای آنکه سخن خود را بیارایند و کلام ادبی بیا...

ابوالقاسم شابّی، شاعرجوان تونسی، از شعرای برجسته و نوگرای نیمه اول قرن بیستم، در ادبیات معاصر عربی است. دور? شابی، عصر ظهور نشانه های تغییر و تحول در ادبیات عربی به شمار می رود و شابی از مهم ترین چهره های تجدّد طلب در شعر عربی است. نوگرایی شابی در شعر، تنها به ایجاد تحول در صورتهای شعری یا شکل قصیده محدود نمی شود؛ بلکه وی توانسته در مفاهیم و مضامین و شکل شعرنیز تحول ایجاد نماید. شعر شابی، متأثر ا...

تکرار یکى از مختصات سبکى مهم و پربسامد در شعر سبک آذربایجانى است. از عنصر "تکرار"، در همه قالب‏ها و موضوعات شعرى و در شکل‏هاى بسیار متنوع و گوناگون، به شکل ابزارى حرفه‏اى و تخصّصى براى جلوه‏هاى بیانى و بصرى این شعر فنى استفاده شده‏است. "تکرار" در همه سطوح و دستگاه‏هاى سبکى شعر سبک آذربایجانى -اعم از دستگاه بلاغى، صرفى، نحوى و آوایى- تأثیر مستقیم دارد و موجب توسّع صنایع شعرى موسیقى شعر، صورتگرى‏ها...

فاضل نظری از شاعران دهۀ هشتاد و نود است که هم‌اکنون به‌عنوان شاعری جریان‌ساز در ادبیات ایران فعالیت دارد، پنج مجموعه شعر از او با عناوین آن‌ها، گریه‌های امپراتور، اقلیت، ضد و کتاب منتشر شده است. نگاهی به اشعارش مشخص می‌کند، او با زبان و عاطفه شاعر امروز سخن می‌گوید اما در اشعارش تعهد به سنت را هم از دست نداده و دلیل موفقیت و محبوبیتش این است که در ضمن توجه به شاعر زمانه بودن، ...