در این نوشتار علم مطلق از منظری واقع گرایانه به عنوان علم قضیه ای مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. مهمترین مشکل در این باره تعارض میان علم مطلق و اختیار است. این تعارض هم در مورد اختیار خداوند مطرح می شود و هم اختیار بشر. اما اختیار عموماً به دو معنای متفاوت به کار می رود؛ یکی اختیار به معنای «قدرت بر فعل و ترک» و دیگری به معنای «قدرت بر تصمیم». هر چند اختیار خداوند را باید به معنای دوم گرفت ولی...

فرایند¬های خلاقیت و نوآوری نقش بسیار مهمی در رشد و توسعه آموزش و پژوهش در نظام آموزشی و پژوهشی کشور دارند، چنان که فعالیتهای جهانی در نظامهای آموزش و پژوهش کشورهای پیشرفته بر اساس خلاقیت و نوآوری است. همچنین، طبیعت به عنوان منبع خلاقیت و نوآوری از مظاهر قدرت خداوند بزرگ در دسترس انسانها برای آموزش و پژوهش است. در این مقاله ضمن معرفی مهندسی خلاقیت بیونیکی، وضعیت آموزشی این حوزه نوین و بین رشته¬ا...

بررسی جبر و اختیار از دو دیدگاه شیعه و اشاعره است.اشاعره معتقدند هر کردار و گفتاری که از انسان سر می زند به قدرت و اراده خداوند است،قدرت و اراده انسان در آن هیچ تأثیری ندارد،لذا بر سبیل مجاز،انجام فعل به انسان نسبت داده می شود.این عقیده باطل است چون مستلزم اسناد ظلم به خداوند است.بهترین دلیل بر رد نظریه جبر،و اثبات اختیار،وجدان پاک انسانی است،یعنی می دانیم و تجربه کردیم که واجد اراده و اختیار ه...

اختیار از جمله مسائلِ پیچیده ای است که خود با مسائلی از قبیلِ اراده، قدرت، علمِ خداوند به افعال انسان ها، خصوصاً خلق افعال و قضا و قدر و نیز عواملِ مادی همچون وراثت، محیط ... و نیز با مسائلِ عقلی و فلسفی از جمله اصلِ علیّت، رابطه ی تنگاتنگی دارد.کسانی که اموری چون علم پیشین، قضا و قدر الهی و یا اموری همچون وراثت و محیط را به عنوان علّت تامّه دخیل در افعال انسان می دانند، ناخواسته به جبر روی آورده و در مق...

یکی از اهداف اصلی اسپینوزا در رساله الهیات و سیاست که از مهمترین آثار او به شمار می رود، ارائه تفسیری مجدد از مفهوم قانون الهی است که به اعتقاد وی توسط «نور طبیعی عقل»استنتاج می شود. به اعتقاد اسپینوزا هر آنچه خداوند مقرر فرموده متضمن ضرورت الهی است؛ زیرا علم خدا با اراده او یکی است و این دو صرفاً در ذهن ما از یکدیگر جدا می شود. بنابراین، آشکار است که قوانین طبیعت همان فرمان های خداوند هستند که...

اختیار اعمال انسانی از یک‌سو و ضرورت‌های الهیاتی ناشی از قدرت و علم خداوند از جنبه دیگر، دو سویه نزاع میان متکلمان بوده که براساس نوع تقریر ارتباط بین آنها، سه رویکرد کلامی میان مسلمانان ظهور کرده است. امامیه در مقایسه با اشاعره و معتزله، رویکردی بینابین را برگزیده که ضمن حفظ سویه‌های ارادی عمل، نظام‌مندیِ برآمده از قدرت خداوند نیز نادیده گرفته نمی‌شود. در این مقاله با ارزیابی اجمالی شرایط تاریخ...