امروزه دیگر امنیت هر کشوری به وضعیت استحکام، قدرت و بنیان و ساختار آن منتهی نمی شود، بلکه ماهیت و چگونگی تحولات و تعاملات منطقه ای و بین المللی آن کشور می تواند باعث تقویت امنیت و یا تهدیدات امنیتی باشد. امنیت هر کشور با امنیت منطقه ای و بین المللی ارتباط دارد. این مقاله قصد دارد با توجه به موقعیت ژئوپولیتیکی و ژئواستراتژیکی ج.ا.ا در منطقه قفقاز جنوبی و همچنین با توجه به موا...

در دوران جنگ سرد، حوضه دریای خزر جزء مجموعه امنیتی همه جانبه اتحاد جماهیر شوروی بود تا جایی که اتحاد شوروی حتی به قرار داد دو جانبه 1920 و 1941 منعقد بین ایران و شوروی در رابطه با نظارت، دخالت و بهره برداری از سطح و عمق، هیچ گونه توجهی به ایران نداشت. بهره برداری از نفت حوضه خزر تحت نظارت کامل شوروی بود ولی برای سه کشور اطراف دریای خزر که جزو محدوده سیاسی و امنیتی اتحاد شوروی بودند، محدوده بهره...

از آنجا که انرژی به عنوان منبع تولید قدرت محسوب می¬شود، موضوع ژئوپلیتیک قرار گرفته است و موضوع رقابت، همکاری، تنش، واگرایی و همگرایی بین کشورهای دارنده یا نیازمند آن واقع شده است. به دلیل قرار گرفتن منابع عظیم انرژی در خلیج¬فارس و کشورهای کرانه¬ای آن از یک سو و محدودیت وجود این ماده در سایر نقاط جهان از سوی دیگر، منطقه¬ی خلیج¬فارس در کانون تحولات ژئوپلیتیک انرژی قرار گرفته است. این مساله باعث ش...

اتحادیه ملل جنوب شرق آسیا (آسه آن) در سال 1967 میلادی به منظور مقابله با تهدید کمونیسم در منطقه جنوب شرق آسیا به وجود آمد؛ اما با گذشت زمان اعضای آسه آن اهداف و فعالیت های این سازمان را گسترش دادند و در حوزه های دیگر از جمله اقتصادی و تجاری، سیاسی، امنیتی و فرهنگی به تعمیق همکاری ها پرداختند، به نحوی که امروزه این نهاد منطقه ای به عنوان یکی از الگوهای موفق همگرایی منطقه ای در آسیا قلمداد می شود...

مسئله افغانستان از نگاه امنیتی، پیچیدگیهای منحصر به فردی دارد که حاصل از مسائل مختلف میباشد. تنوع قومی، پراکندگی جمعیتی، حتی خارج از مرزهای سیاسی این کشور، پیشینه تعارض و مناقشات با همسایگان و تاثر از اندیشه های مختلف در اسلام سیاسی از جمله مسائلی است که بستر بروز ناامنی و ایجاد درگیری داخلی و منطقه ای را فراهم کرده است. ریشه بروز چالش امنیتی امروزه در دیالکتیک تاریخی میان جریانهای اجتماعی می ب...

  «امنیتی شدن هویت مذهبی» یکی از تاثیرگذارترین عناصر در ایجاد یا تشدید بحران هاست که سبب شده خاورمیانه همچنان دست به گریبان مباحث امنیتی باشد و تنش ها و بحران های گوناگونی را تجربه نماید که دومینووار همه کنشگران منطقه ای را به چالش کشانده است. عنصر هویت مذهبی را در دو نماینده ی بارز آن یعنی هویت شیعه با کنشگری جمهوری اسلامی ایران و سنی وهابی با کنشگری عربستان سعودی با امنیتی سازی و دگرساز...

پیروزی انقلاب اسلامی و تغییر شکل روابط ایران و آمریکا باعث شد تا استراتژی امنیتی همسو و هماهنگ این دو کشور برای خلیج فارس در تقابل با هم قرار بگیرد. پیروزی انقلاب اسلامی روند اجرای استراتژی منطقه ای آمریکا را مختل ساخت و تصویر امنیتی منطقه خلیج فارس را یکسره دگرگون کرد. تمرکز اصلی این تحقیق ترسیم فضای جدید سیاست منطقه ای است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی و به تبع تقابل ایران و آمریکا بوجود آمده...

با رویدادهای 11 سپتامبر 2001 برای نخستین بار آمریکاییان توانستند در جمهوری¬های آسیای مرکزی که نزدیک به دو سده زیر نفوذ و سلطه روس¬ها بودند، حضور مستقیم پیدا کنند. منطقه¬ای که روسیه آن را جزو منطقه¬ی نفوذ طبیعی خود قلمداد می¬کند. در این برهه روسیه درصدد به چالش کشیدن حضور آمریکا در آسیای مرکزی و در نتیجه حفظ نفوذ و منافع خود در این منطقه برآمد که این امر باعث دگرگونی در سیاست¬های امنیتی روسیه در...

عامل جمعیت با توجه به مختصات ملی، ویژگی­های اجتماعی و درجة تحول­های آن، در ارزیابی امنیت و قدرت سیاسی کشورها مؤثر است؛ بنابراین، در برنامه ریزی های کلان هر کشور، توجه به داده های جمعیتی، اساس هر اقدامی (در مقیاس های محلی، ملی، منطقه ای و جهانی) است؛ برای مثال، وجود یا نبود توازن ساختار جمعیتی، بر مسائل آموزشی، رفاهی، خدمات رسانی، بیکاری و به­طورکلی، موضوع­های امنیتی کشور در سطوح خرد و کلان تأثی...

تا پیش از آغاز قرن بیستم استفاده از دو مفهوم شهر و روستا و در معدودی موارد،کلان شهر می توانست برای تشریح اشکال توسعه فضایی و سکونتی موجود آن زمان کافی باشد.اما توسعه و گسترش شهر نشینی قرن بیستمی موجب شکل گیری پدیده های فضایی کلانی در گستره سرزمینی شد که پیشتر وجود نداشتند. از ابتدای قرن بیستم تاکنون تلاش های زیادی در زمینه مفهوم سازی های مرتبط با این پدیده های نوظهور شکل گرفته اند که در برخی مو...