سورة کوثر، موجزترین و در عین حال، یکی از تأثیرگذارترین سوره های قرآن است که در عین ایجاز، می‌توان همه جنبه‌های کامل بلاغی یک کلام را در آن یافت؛ به‌طوری که پیام رسانی که وظیفه اصلی کلام است، در آن به حد نهایت رعایت شده است. این سوره که در شرایط خاص و متناسب با موقعیت ویژه‌ای نازل شده است، مضمون و محتوایی واحد دارد که وحدت و یکپارچگی خاصی بین آیات سه‌گانه آن برقرار کرده است. به طورکلی برای اثبا...

قاعده لطف پیشینه ای طولانی در مباحث استدلالی علم کلام دارد و همواره مورد استناد متکلمان در استدلال و اثبات عقاید دینی قرار گرفته و می گیرد؛ شایسته است در تبیین جایگاه این قاعده در علم کلام، دیدگاه متکلمان نامدار مورد توجه قرار گیرد و پیشینه این قاعده شناخته شود. پژوهش حاضر مروری تاریخی بر دیدگاه متکلم شیعی خواجه نصیر الدین طوسی و متکلم اشعری فخر الدین رازی دارد و موارد استدلال و استناد به قاعده...

هم متکلمان مسلمان و هم متکلمان مسیحی و فلاسفۀ منسوب به هر دو دین برای حل مشکله ی سخن گفتن در باره ی خدا نظریاتی را مطرح کرده اند؛ از قول به لزوم سکوت در مورد معانی صفات الهی تا راه سلبی و از قول به اشتراک لفظی تا اشتراک معنوی و نیز راه صفات علی اقسام آن در این زمینه مطرح شده است.در این مقال ، نظریه ی دو فیلسوف و متکلم هم زمان یعنی خواجه نصیر الدین طوسی فیلسوف و متکلم مسلمان و توماس آکویناس فیلس...

ترمذ همواره در طول تاریخ، خاستگاه بسیاری از بزرگان دین و عالمان و عارفان سترگ بوده است؛ چنان که حافظ ابرو آن را «مدینهالرّجال» خوانده است. ازجملۀ بزرگان این شهر می توان به شخصیت های زیر اشاره کرد: ابوبکر ورّاق ترمذی، از مشایخ صوفیه؛ سیدبرهان الدین ترمذی؛ ابوعیسی محمدبن عیسی ترمذی، مؤلف کتاب الجامع الصحیح، از صحاح ستّۀ اهل سنت؛ ابوجعفر محمدبن احمدبن نصر ترمذی، فقیه شافعی؛ و سرانجام، حکیم مورد نظر م...

چکیده کلام نفسی مرکب از دو کلمه کلام و نفسی است. در لغت کلام به معنی سخن آمده است ونفس به معنای روح، جان، و خود هرکسی می¬باشد. در اصطلاح کلام نفسی عبارت است از معانی که در ذهن و قلب متکلم است که به وسیله زبان آن معانی را بیان می‎کند. آنچه در دل است کلام نفسی و آنچه که بیان شده کلام لفظی است. اولین کسی که کلام نفسی را مطرح کرد عبدالله بن سعید بن‏کلاب است، بعد از او ابوالحسن اشعری نظریه اورا ادا...

در قسمت ورودی شرقی مسجد جامع کبیر یزد دهلیزی با پلان مربع به مساحت تقریبی 50 متر مربع وجود دارد که در حاشیه مستطیل شکل دور زیر سقف آن کتیبه ی شعری عربی به رنگ آبی و خط ثلث بر روی گچ در یازده بیت، مورخ به سال 777 هجری نقاشی شده است. این کتیبه به علت گذشت زمان ساییده شده و قسمت هایی از متن آن از بین رفته است. ایرج افشار، با استناد به کتاب های تاریخ جدید یزد و جامع مفیدی، از کتب تاریخی قرن نهم هجر...

بزرگان ادب فارسی همواره سعدی را به زبان شیرین، فصیح وساده اش می ستایند. این نوشته قصد دارد تا با بررسی زبان غزل های سعدی، در حد بضاعت خود، به راز زیبایی و سادگی کلام سعدی پی ببرد. به این منظور زبان غزل های او را از ابعاد مختلف تحلیل کرده است. درابتدا ویژگی های کلام سعدی درسطح واژگانی و نحوی و شیوه جمله بندی بررسی شده است؛ در ادامه پیرامون دیگر اجزای زبان سعدی یعنی طرز کار برد حروف، حذف و ایجاز ...