رشد سریع شهر ها در چند دهه اخیر، شکل گیری بافت های نامناسب و خودرو را به همراه داشته است. علاوه بر این، بافت های قدیمی در شهرها رو به فرسوده شدن رفته اند و این مکان ها از لحاظ کیفیت زندگی دچار افولی شدید شده اند. بنابراین برنامه ریزی برای ارتقای کیفیت زندگی در این بافت ها اجتناب ناپذیر است. کیفیت زندگی مفهومی چند بعدی است که تأثیرات بسزایی بر زندگی ساکنان یک محدوده سکونتی دارد و مهمترین این تأث...

فقر شهری و گسترة فضایی آن از موضوعات چالش‌برانگیزی است که در حال حاضر بیشتر شهرهای ایران با آن مواجهند. درواقع، این پدیده از سازوکار‌های حاکم بر سیستم پیچیدة شهری نشئت می‌گیرد؛ سازوکارهایی که در کشورهای جهان سوم به‌جای کاهش نابرابری سبب تشدید آن شده‌اند. با توجه به اینکه پژوهش حاضر به توسعة دانش کاربردی در زمینة شناسایی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر گسترة فقر شهری می‌پردازد، کاربردی و توصیفی-تحلیلی اس...

طی دهه‌های اخیر رشد شتابان شهرنشینی و پیامدهای آن موجب شده است که خردترین واحد برنامه‌ریزی فضایی یعنی محله، در مرکز توجه مدیران و برنامه‌ریزان شهری قرار گیرد. در ایران، طی دهه‌های گذشته، مقیاس محله حلقۀ مغفول در نظام رسمی‌ برنامه‌ریزی فضایی بوده است. شهر زنجان به‌عنوان یکی از شهرهای قدیمی ایران، از دهۀ 1340 شمسی، شاهد رشد شتابان شهرنشینی بوده است و این مسئله، با رکود کیفیت محیطی محلات شهری آن ه...

دسترسی از مهم‎ترین خصوصیات یک شهر خوب به‎شمار می‎رود و امروزه، حل مسائل دسترسی در شهرها و بهبودبخشیدن به کیفیت آن، از اهداف عمدۀ شهرها و شهرسازی محسوب می‎شود. بسیار مهم است که بتوانیم قدرت انتخاب و تنوع را در دسترسی به فعالیت‌ها، منابع، اطلاعات و مکان‌های گوناگون، برای تمام اقشار جامعه فراهم کنیم. هدف از این پژوهش تعیین عوامل جدید تأثیرگذار بر دسترسی و شعاع دسترسی، به غیر از عوامل اشاره شده است...

در این مقاله، بستر و موانع توسعۀ مشارکتی یکی از تفرجگاه‌های اصلی و محلات سیاحتی تهران، موسوم به فرحزاد، مورد تحلیل قرار می­‌گیرد. طی مقاله، نخست وضعیت فرحزاد از منظر سکونت/ محیط مصنوع، ویژگی‌های اجتماعی و گسترش کسب­‌و­کارهای خدمات­رسان جهت بازدیدکنندگان توصیف و ذی­نفعان اصلی توسعه محله شناسایی می­‌شود. سپس، بستر و موانع توسعه فعالیت‌های تفرجی و سیاحتی در فرحزاد در دو محور عملیاتی- ساختاری و اجت...

توسعه مفهومی است که اغلب به فرایند حرکت جامعه از نقطه‌ای به نقطة دیگر اطلاق می‌شود که جنبه‌های مختلفی از جمله رشد اقتصادی، تغییر ساختاری، صنعتی‌شدن، خودشکوفایی و اعتمادبه‌نفس فرهنگی، مذهبی و ملی و فردی را دربر می‌گیرد. توسعة پایدار مفهوم جدیدی از رشد اقتصادی است؛ رشدی که عدالت و امکانات زندگی را برای تمام مردم جهان- و نه تعداد اندکی- برگزیده است. دو عامل توجه به نقش و اهمیت حکومت محلی و همچنین ...

حاشیه‌نشینی همواره به‌صورت معضلی مطرح شده است که باید از آن رها شد و برای رهایی از این مشکل راهکارهای فراوانی تدارک دیده شده است. در این جهت، بررسی ذهنیت و نگاه ساکنان این مناطق به کیفیت زندگی خودشان، راهی مؤثر برای شناخت مسائل و برنامه‌ریزی برای حل مشکلات این مناطق است. همدان هم مانند بسیاری از شهر‌ها، در حال طی مسیر شهرنشینی است. یکی از محله‌های شهر همدان با اسکان غیررسمی، محله یا منطقۀ حصار ...

حاشیه‌نشینی و اسکان غیررسمی پدیده‌ای است که به‌دنبال تحولات ساختاری و بروز مسائل و مشکلات اقتصادی-اجتماعی، مانند جریان سریع شهرنشینی و مهاجرت‌های لجام‌گسیخته در بیشتر کشورهای جهان، به‌ویژه کشورهای جهان سوم پدیدار شده است. با توجه به حجم و روند روبه‌افزایش این‌گونه سکونتگاه‌ها، رهیافت‌های مختلفی برای حل مسئلة حاشیه‌نشینی ارائه شده است. یکی از این رهیافت‌ها توانمندسازی، یعنی پذیرفتن حقوق شهروندی ...

امروزه بسیاری از شهرهای کشور، با مشکلاتی همچون معضلات بافت‌های فرسوده مواجه هستند، در راستای حل این معضلات راه‌حل‌های مختلفی از سوی متخصصان و نظریه‌پردازان ارائه شده‌است که از‌جمله می‌توان به بازآفرینی اشاره کرد. یکی از رویکردهای نوین بازآفرینی، به‌کارگیری محرک‌های توسعه است. در این راستا هدف اصلی این پژوهش، شناسایی انواع محرک‌های توسعۀ شهری و میزان تأثیرگذاری آن‌ها در بازآفرینی بافت فرسوده، مج...

در سده اخیر و در شهرهای تاریخی، طرح‌های توسعه شهری ازجمله طرح‌های جامع و برنامه‌های ساخت خیابان مسبب مداخلات وسیع و مشکلاتی از جمله از بین رفتن یکپارچگی بافت شهری بوده‌اند. این مداخلات در محلات تاریخی نمود بیشتری پیدا کرده‏است؛ زیرا همواره یکی از مهم‌ترین ویژگی‏های این محدوده‌ها، ساختار یکپارچه و انسجام اجزای آن به محوریت مرکز محله بوده‏ و مداخلات شهری بدون شناخت ساختارهای فضایی به چند پاره شدن...