کتاب «خود سازی، تزکیه و تهذیب نفس» نوشته آیت الله ابراهیم امینی از کتاب‏های ارزشمندی است که در زمینه اخلاق به رشته تحریر در آمده است. انسان باید خود را بشناسد که چه بوده و چه هست و آخر به کجا می‏رود. نویسنده در اهمیت خود سازی می‏فرماید: تزکیه و پرورش انسان‏ها بزرگ ترین هدف پیامبران است و پیامبران آمدند تا نفوس انسان‏ها را از رذایل اخلاقی و حیوانی، پاک ومنزه سازند و فضائل و مکارم اخلاق را پرورش ...

فلسفه رابرت گروستست 1(1232-1170) حول تصور نورمتمرکز است که برای ذهنی اگوستینی بسی ارجمند است . او نظریه خود را دردانشگاه آکسفورد مطرح کرد و درآنجا گرایش عمومی در مابعدالطبیعه و علم النفس تحت تأثیر آراء اگوستین قدیس بود و درهمان زمان علاقه به مطالعات تجربی نیز در حال گسترش بود ‘گروستست که برای دوره ای ریاست آن دانشگاه را به عهده داشت کوشید تا این دو عامل را به هم بیامیزد و مابعدالطبیعه نور او ز...

بین علم و عمل رابطه ی مستحکم و تأثیر و تأثر متقابلی وجود دارد که علی رغم اهمیّت این مسأله، درباره ی بسیاری از ابعاد و زوایای آن تأمل و تحقیق جامعی صورت نگرفته است. این پژوهش با سبکی نوآورانه و در طیّ روشی توصیفی- تحلیلی (با استفاده از منابع کتابخانه ای)، ابعاد این موضوع را از دیدگاه "ابن عربی(ره) " و "امام خمینی(ره) " مورد بررسی قرار داده است. در این راستا پس از بیان درآمدی مشتمل بر جایگاه علم و ...

در فلسفة اسلامی طرح مسئلة علم حضوری به‌صراحت در آثار سهروردی یافت می‌شود و پس از او صدرالمتألهین آن را بسط داده است. سهروردی علم را به ظهور و نور تعریف کرده و ملاصدرا از این تعریف سود جسته است. هر چند ملاصدرا در مسئلة ابصار با سهروردی مخالفت می‌کند، اما در مواردی همچون حصول مدرکات خیالی از او متأثر است. از جمله موارد اختلاف این دو می‌توان به مسئلة ابصار، مادی یا مجرددانستن قوة خیال، و اتصال یا ...

با توجه به این که نفس، در کلام شیخ اشراق، واجد دو جه علوی و سفلی ست، ضرورتاً، واجد دوگونه فعل است: فعلی که با عنوان «تدبیر جسم» شناخته می شود و فعلی که متضمن معرفت و سیر و سلوک عرفانی است؛ اما از آن حیث که نفس، به عالم نور تعلق دارد و از جنس نور است، بنا به تعریف نور، نخست «آشکار بر خود» است و دوم «آشکار کننده ی غیر خود». بنابراین، شیخ اشراق، در اثبات تجرد نفس، نخست از «ادراک مستمر نفس» یا «خودآ...

حکمت متعالیه که بنای رفیع آن توسط ملاصدرا بنا نهاده شده به عنوان قله فلسفه و حکمت اسلامی از جایگاه و منزلت رفیعی برخوردار است. ولیکن برخلاف این رفعت، همچنان شکست و گسستی میان مبانی آن با دیگر رشته های علوم انسانی، بالاخص رشته هایی که بخشی از بن مایه های معرفتیشان را وامدار فلسفه می باشند، وجود دارد. لذا ما در این پایان نامه که مبتنی بر طرح تحقیق کیفی است و تبیین و استنتاج دلالتهای تربیتی را هدف...

کاربرد علم حضوری و شهود نزد ابن سینا از اهمیت درخور توجهی برخوردار است؛ به همین دلیل، نظریۀ انسان معلقِ وی نمونۀ بارز کاربرد مقام شهود محسوب می شود. متناظر با این نظریه می توان از نظریۀ دیگری یاد کرد که به نظریۀ فطرت شهرت دارد. شباهت دو نظریۀ یادشده در این مقام و استفاده از الفاظ مشابه مبنی بر توجه به مقام، فی نفسه نگارندگان را به مقایسۀ تطبیقی میان این دو نظریه برانگیخته است. نتیجۀ اجمالی این ت...

علم النفس هو العلم الذی یدرس جوانب نشاط الإنسان وهو دراسه سلوک الإنسان علمیاً، وتفسیر أسباب السلوک. والأدب هو مرآه المجتمع، حیث إنّه تعبیرٌ عن النزعات والظروف السائده علی بیئه الأدیب، فدراستنا التی تحمل عنوان: «دراسه نفسیه لتأثیر عقده النقص علی الهجاء لدی بشّار بن برد» توضّح الارتباط بین علم النفس والأدب. الإهانات وسوء معامله الناس لبشّار، وحیاتُه بما فیها من الفقر، ودناءهُ أسرته وکونه من الموالی، وا...

یکی ازبزرگترین موهبت های الهی در سیر و سلوک عرفانی حیات معنوی است که مورد توجه عرفا و حکمای بسیاری قرار گرفته است. خانم اِوِلین آندرهیل عرفان پژوه مسیحی و ملاصدرای شیرازی متأله و فیلسوف اسلامی نیز در آثار خود تلاش در فهم چیستی حیات معنوی و کیفیت نیل به آن داشته اند. این دو متفکر با رویکردی مشترک، انسان را موجودی دارای سه ساحت عقلی، ارادی و احساسی می دانند اما در تقدم و تفوق این ساحات و کم و کیف ت...

بر اساس تصور رایج از نفس­شناسی ارسطویی، جایگاه علم­النفس در طبیعیات است. نظریه دیگری نیز می­گوید نفس­شناسی ارسطویی دارای دو بخش عمده است به طوری که بخشی باید در طبیعیات و بخش دیگر در الهیات مطالعه گردد. در این مقاله با چند دلیل نشان داده خواهد شد که بر اساس مبانی علم شناختی خود ارسطو، علم الهی جایگاه مناسبتری برای علم­النفس ارسطویی است. این دلایل می­گویند که از نظر ارسطو، علم الهی علم به جوهر، ...