شمار بسیاری از رمان­های فارسی معاصر، با مفاهیم اجتماعی و سیاسی جامعه پیوند یافته و دغدغه­های مردمی و خویشکاری ادبی خالقان اثر را در سطوح روساخت و ژرف‌ساخت بازنمایی کرده­اند. محمود دولت­آبادی در دفتر اوّل رمان روزگار سپری­شدۀ مردم سالخورده (اقلیم باد) از ابزارهای ادبی برای پرداختن به مسایل اجتماعی و سیاسی استفاده کرده و گفتمان «قدرت» را به چالش کشیده است. خوانش اقلیم باد </e...

ادبیات در مقام رسانه، حاوی قدرتی غیرمستقیم و هژمونیک است. این ویژگی در همۀ انواع ادبی ملل وجود دارد. منتهی شدت و ضعف تأثیرگذاری به اقتضای عواملی همچون دوره، موضوع و ژانر متفاوت است. یکی از موضوعاتی که در اشعار اغلب شاعران کلاسیک فارسی نمود یافته و تأثیر بسزایی بر مخاطبان، و بر جریان فکری ایرانیان گذاشته است، بحث های کلامی مبنی بر عقل ستیزی به صورت خاص و فلسفه­گریزی یا فلسفه ستیزی در معنای عام آ...

عصر اطلاعات و روند جهانی شدن باعث تحول و جابجایی قدرت شده است به صورتی که گفتمان اجتماعی قدرت از اهمیت زیادی برخوردار شده است . مطابق این گفتمان فقط ابزارهای اعمال قدرت مورد بازنگری و اصلاح کارکرد قرار نمی گیرد ، بلکه منابع قدرت نیز متحول شده و قدرت از درون جامعه می جوشد. از این رو قدرت نرم بر خواستگاه های اجتماعی قدرت مانند اعتماد و اعتبار مولد قدرت می باشد و قدرت سخت در صورتی که از پشتوانه و...

باوجودِ سلطه گفتمان ضد تروریسم و توجیه حمله امریکا به افغانستان و عراق پس از 11سپتامبر2001، تروریسم تکفیری به یکی از بزرگ‌ترین معضلات خاورمیانه بدل گشت و دولت‌ها و جوامع مختلف را درگیر خود ساخت. پرسش اصلی مقاله این است که چگونه گفتمان مبارزه با تروریسمِ برآمده از فاجعه یازده سپتامبر موجب ظهور و صعود گروه‌های تکفیری جدید همچون داعش شد. فرضیه ما این است که گفتمان مبارزه با تروریسم، تهدیدی از تروریس...

پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 در سایه شعارها و برنامه‌های ساختارشکنانه داخلی و خارجی باعث شد تا بسیاری از صاحب‌نظران گفتمان حاکم بر سیاست خارجی دولت ترامپ را یک انقطاع رادیکال نسبت به گفتمان حاکم بر سیاست خارجی اسلاف آن و پایان هژمونی نظم جهانی لیبرال قلمداد کنند.در راستای بررسی و تحلیل ادعای فوق پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل سیاست خارجی دونالد ترامپ می‌پردازد.در این راستا...

هدف اصلی این پژوهش، تحلیل گفتمان اندیشه‌های امام خمینی(ره) در حوزه مسئله خودکفایی است. در این پژوهش که از رویکرد لاکلا و موف به گفتمان استفاده‌ شده است، «باور به توانستن خود» به‌عنوان دال مرکزی و بازیگر اصلیِ گفتمانِ امام در این حوزه شناسایی شده است. با توجه به تحلیل صورت گرفته، مشخص شد، گفتمان امام خمینی در حوزه خودکفایی بسیار متأثر از شرایط محاصره اقتصادی و جنگ مفصل‌بندی شده است، که باعث شده دا...

یر اساس نظریه های باز تولید،مدارس از جمله نهادهایی هستند که حکومتها در کنار سایرنهادهای اجتماعی سعی می کنند تا از طریق آنها هژمونی خود را باز تولید کنند.در این مقاله نشان داده شده است که بر خلاف نظریه های مذکور ،صرف ایدئولوژیک بودن ساختار مدرسه برای عملکرد موفق آن کفایت نمی کند.در واقع،تلاش ایدئولوژیک برای مرجح سازی معانی خاص فقط یک برهه از مدار تولید و مصرف احتمالی پیامهای ایدئولوژیک است.چه بس...

چکیده این مقاله در صدد است در چارچوب نظریۀ گفتمان لاکلا و موف به بررسی گفتمان اصالت داریوش شایگان در دو کتاب «بت های ذهنی وخاطرۀ ازلی» و «آسیا در برابر غرب»(در دوره اول حیات علمی اش) بپردازد. گفتمان های اصالت، درطیفی از مفصل بندی غرب انتقادی تا غرب ستیزی، در دهۀ چهل و پنجاه شمسی در ایران با ساختارشکنی در هژمونی تمدن و تجدد غربی، صورت بندی شدند. بنیانِ گفتمان های اصالت بر تصویری از شکاف ها ...