بی تردید مرگ و مرگ اندیشی همواره هسته‌ی مرکزی اندیشه شاعران، نویسندگان، عرفا و اندیشمندان در طول تاریخ بوده است. بدین جهت غالباً مرگ اندیشی، به آثار و تراویده‌های ذهنی خیل بی­شماری از گویندگان و صاحب نظران به ویژه در گستره‌ی ادب پارسی سایه افکنده است.شاعران عارفی چون سنایی، عطار و مولانا پیوسته مرگ طبیعی را در آثارشان ستوده‌اند و معتقدند کسی را یارای گریز و ستیز با مرگ نیست. در عین حال تحقق مرگ ...

بی‌تردید مرگ و مرگ اندیشی همواره هسته مرکزی اندیشه شاعران، نویسندگان، عرفا و اندیشمندان در طول تاریخ بوده است. بدین جهت غالباً مرگ اندیشی، به آثار و تراویده های ذهنی خیل بی شماری از گویندگان و صاحب نظران به ویژه در گستره ادب پارسی سایه افکنده است. شاعران عارفی چون سنایی، عطار و مولانا پیوسته مرگ طبیعی را در آثارشان ستوده اند و معتقدند کسی را یارای گریز و ستیز با مرگ نیست. در عین حال تحقق مرگ حقی...

چکیده: آثار مولوی و عطار در ادبیات فارسی سازنده ی جامعه ای مثالی هستند و از این رو در درون این آثار حقوقی برای باشندگان جامعه ی خود فرض می شود. این دو اندیشمند دنیایِ اسلام بر این باورند که انسان، با تکیه بر تعریف انسان «یعنی مخلوق ناطق»، می تواند در برابر پدیده ها پرسشی مطرح کند و در نتیجه به نقد پدیده های پیرامون خویش بپردازد، پس حقوقی مطالبه می کنند و انسان را موضوع اصلی عالم امکان می دانن...

در این پژوهش، اسطورهء حیات جاوید و مردن پیش از مرگ جسمانی، به عنوان یکی از آمال و آرزوهای بشری با استناد به اساطیر برخی از ملل و ادیانی که به این اندیشه اهتمام می ورزند، مطرح شده است. در مقالهء حاضر، مرگ آیینی و نوزایی و رسیدن به حیات جاودان در متون ارزشمند ادب فارسی، شاهنامهء فردوسی، خمسهء نظامی و منطق الطیر عطار بررسی شده و شواهد مختلفی از این آثار با روشی تطبیقی و استناد به مدارک فوق الذکر ب...

الهی نامه ی عطار نیشابوری، سرشار از آموزه های اخلاقی، عرفانی و دینی است که عطار در آن با بیان حکایت ها، داستان ها و تمثیل های گوناگون به طور مستقیم و غیرمستقیم به مسائل تربیتی و اخلاقی عنایتی ویژه داشته است. امروزه در نظریاتی که از سوی صاحب نظران روان شناسی مطرح می شود، می توان نکات دقیقی را دریافت که بسیاری از آنها را در سخن بزرگان ادب و فرهنگ این سرزمین نیز می توان ملاحظه نمود. روان شناسی مثب...

نقد کهن الگویی از رویکردهای جدید نقد ادبی است که بر اساس آرای روان شناس معروف سوئیسی کارل گوستاو یونگ بنا شده است. در این نوع نقد به مطالعه و بررسی کهن الگوهای اثر می پردازند و نشان می دهند که چگونه ذهن شاعر و نویسنده، این آرکی تایپ ها را که محصول تجربه های مکرر بشر است و در ناخودآگاه جمعی بشر به ودیعه گذاشته شده جذب کرده و آن ها را به شیوه ای سمبلیک و تمثیلی به نمایش گذاشته است. هدف این رساله...

یکی از دغدغه های جدی در ادبیات صوفیانه پارسی، کرامات و خوارق عادت بوده است ؛آن جا که سنن طبیعی فرو می ریزد و انسان پای به دنیایی از حیرت ها و رازها می نهد. حکایت حواریون عیسی (ع) و داستان حضرت ابراهیم و نیز یاد کردن خداوند از معجزات به عنوان بینّه، خود برهانی است برمیل و نیاز آدمیان به چنین وقایع تأیید بخش و اطمینان آوری. ادبیات صوفیانه و عارفانه ما در پاسخ به همین نیاز و به عنوان تأییدی بر ولای...

چکیده منطق­الطیر عطار و آلیس در آن سوی آینه­ی کارول از آثار معروف و مشهور جهانی هستند. این مقاله در پی تحلیل­ مقایسه­ای سی­مرغ و سیمرغ، قهرمانان داستان تمثیلی منطق­الطیر عطار با کتاب تخیلی کودکان؛ یعنی آلیس در آن سوی آینه است تا بدین‌ترتیب، خوانش جدیدی از سیمرغ و سی­مرغ منطق­الطیر ارائه دهد. روش پژوهش تحلیل محتوا است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که هر دو اثر با وجود اختلاف در جزئیات حوادث داستا...

حکایت شیخ صنعان از جمله داستان‌هایی است که محققان بسیاری در باب مأخذ آن اظهارنظر کرده و منابع مختلفی را برای آن برشمرده‌اند. آنچه در این پژوهش‌ها مورد توجه قرار نگرفته، روایت تفسیری هاروت و ماروت است. این روایت دربردارندة عناصری است که در دیگر مآخذ احتمالی و شناخته‌شدة شیخ صنعان دیده نمی‌شود و به سبب شباهت‌های زیاد ساختاری، درون‌مایه‌ای و همچنین قدمت تاریخی، بر سایر مآخذ شیخ صنعان تقدم دارد. اد...