از عوامل مؤثر در شکوه و زیبایی معماری ایران، به‌ویژه در دوران اسلامی، به تزیین و آرایش بناها می‌توان اشاره کرد. در این میان، مسجدـ مدرسۀ آقابزرگ و مسجدـ مدرسۀ امام خمینی از شاهکارهای معماری دورۀ قاجار در شهر کاشان، از لحاظ تزیینات و به‌خصوص نقوش کاشی‌کاری حائز اهمیت هستند. بررسی و مطالعه در نقوش کاشی‌کاری این دو بنا می‌تواند باعث بازشناسی هویت فرهنگی این دو بنا شود. با توجه به خلأ نسبی علمی ـ ت...

استان خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان در شرق و جنوب شرقی ایران قرار دارند. تزیینات در این دو منطقه، شکل‌های بسیار متنوعی دارد. بارزترین آن‌ها را می‌توان از نقش‌مایه‌های به‌کار رفته در دست‌بافته‌ها مشاهده کرد. عوامل مختلف طبیعی، فرهنگی و تاریخی باعث شکل‌گیری رنگ و فرم در تزیینات این دو منطقه شده است. هنرمندان این دو منطقه در تزیینات آثار خود خصوصیات و کیفیت‌های بصری را رعایت کرده‌اند. تلاش نگار...

حاصل تمهیدات شگرف هنرمندانی چون کمال‌الدین بهزاد در عرصۀ نگارگری اواخر سدۀ نهم همبستگی آن با معماری بود. به تصویر درآمدن فضاهای معماری و نقوش تزیینی آن در نگاره‌ها در بناهای عظیم و باشکوه اطراف هنرمندان ریشه داشت.. تزیینات فراوان سطح بنا که بر حس وحدت و اثربخشی آن می‌افزود حتی بر لباس پیکره‌ها نیز نقش بست. بدین ترتیب، اگرچه حضور فضای معماری در تصویر اکثراً به‌جهت ضرورت داستان به تصویر کشیده شده ...

می توان دوره سلجوقی را یکی از مهم ترین دور هها در تاریخ ایران بعد از ظهور اسلام دانست که هنر و فرهنگ در یک روندصعودی به جایگاه والاتری دست یافت. در این دوره، اصفهان پایتخت شد و دورانی جدید را در هنر و معماری خود سپری ساخت.یکی از مهم ترین مواردی که در معماری آن مقطع، نمود بیشتری یافت، مناره بود. احداث مناره در ایران ب هعنوان راهنما و هدایتمعنوی و مادی، از دوران پیش از اسلام، آغاز و در عصر سلجوقی...

امروزه استفاده از ورق های دولایه ی فلزی راه حلی مناسب برای تولید محصولاتی چند کاربره محسوب می شود. به طور کلی ورق های دولایه فلزی دارای ویژگی هایی از قبیل بهبود شکل پذیری ورق با شکل پذیری کم، افزایش مقاومت در برابر خوردگی و سایش، و کاهش وزن و هزینه قطعات تولیدی می باشند. به همین منظور مطالعه میزان شکل-پذیری ورق های دولایه ی فلزی، دارای نقشی اساسی در طراحی عملیات شکل دهی ورق های فلزی می باشد. نم...

معماری خراسان در اوایل دوران اسلامی، به تبعیت از ویژگی‌های کلی مساجد اسلامی، از سادگی در ساخت پیروی می-کرد. در دوران‌های بعدی، به خصوص در دوره‌ی سلجوقی، کاربرد تزیینات معماری گسترش یافت و سپس در دوران کوتاه خوارزمشاهیان در خراسان، مساجد دو ایوانی ساخته شدند که تزیینات معماری از ویژگی‌های برجسته‌ی آنها بود. این پژوهش به بررسی روش‌های ترسیم نقوش هندسی در سه مسجد دو ایوانی گناباد، ملک زوزن و فریوم...

حمامیان از مهمترین روستاهای بوکان محسوب می شود که به واسطه آثار معماری شاخص از دوره قاجاریه، در مطالعاتباستا نشناسی ایران از جایگاه ممتازی برخوردار است. در دوره مزبور به وسیله خوانین و اربابان محلّی بناهایی شامل مسجد،حوضخانه، آرامگاه و عمارت اربابی پایه گذاری شده است که جهت مطالعه معماری قاجاریه در منطقه ای از ایران تحت عنوانکردستان که تاکنون در محافل علمی کشور ناشناخته مانده، اهمیت ویژه ای دارد...

ریخت‌شناسی دانه گرده در ده تاکسون بومی در ایران که نماینده سه زیر‌جنس و شش بخش هستند، با میکروسکوپ الکترونی نگاره مورد مطالعه قرار گرفت. خصوصیات ریختی دانه گرده نشان داد که گرده‌ها تک شیاری، ناجور قطب و بیضوی هستند. محور قطبی بین 84/13 و 01/20 میکرومتر در حالیکه محور استوایی بین 4/20 و 37/42 میکرومتر بود. شکل دانه‌های گرده oblate، peroblate و suboblat بود (میانگین نسبت محور قطبی به محور استوایی...

  نقوش درهم‌بافتۀ هندسی، وجه مشترک بسیاری از تزیینات عصر سلجوقی است که هرچند در برخی از تألیفات مورخان هنر اسلامی به‌عنوان ویژگیِ هنر این عصر مورد تأکید قرار گرفته است، غالباً به دلیل تمرکز این منابع بر توصیفی کلی، بهره‌گیری از آنها به منظور شناخت دقیق ویژگی‌های این ساختار هندسی و درک تفاوت آن با اسلوب‌های به‌کار رفته در دیگر ادوار تاریخی را دشوار می‌سازد. از این رو، شناخت و تبیین ویژگی‌ها و جست...

ساخت مدارس در دوره‌ی سلجوقیان، مورد توجه حاکمان و مردم آناتولی بوده و در زمان ایلخانان نیز، این سنت به تبعیت از سلاجقه ادامه می‌یابد. آنچه که مدارس سلجوقی-ایلخانی را از دیگر مدارس تفکیک می‌کند، سردر ورودی می‌باشد. یکی از شاخص‌ترین نمونه‌های این مدارس، مدرسه یاقوتیه واقع در شهر ارزروم می‌باشد. مهم‌ترین نقش‌مایه‌ی به‌کار رفته بر سردر این مدرسه، نقش‌برجسته درخت زندگی به همراه عقاب دوسر و دو شیر مت...