روابط و مناسبات میان جوامع و کشورها صرف‌نظر از نوع‌شان، همواره ماهیتی اجتماعی داشته‌ و در ذیل دو نهاد اصلی اجتماع؛ یعنی فرهنگ و تمدن صورت می‌گرفته‌اند. بر این اساس جوامع بشری در جریان روابط و مناسبات مختلف اگرچه دستاوردهای مادی و معنوی خود را به یکدیگر عرضه می‌کردند، این دستاوردها صرفاً کالایی مادی و معنوی به‌شمار نمی‌آمدند و نمی‌آیند. دستاوردهای مزبور، نشانه‌های یک فرهنگ و تمدن خاص و مهم‌تر از ...

اگر تمدن را مجموعه‌ای از مؤلفه‌هایی بدانیم که مبتنی بر یک اندیشه بنیادی و در قالب نظام‌های گوناگون سامان می‌یابد، خاستگاه این اندیشه بنیادی در تمدن پیشین مسلمانان، آموزه‌های وحیانی اسلام بود که هسته مرکزی این آموزه‌ها در قرآن آمده است. به این ترتیب، قرآن بنیان معرفتی، منطق ترکیب و تعیین‌کننده چگونگی رابطه میان اجزا و ترسیم‌کننده جهت اصلی تمدن مسلمانان بوده است. این یافته را می‌توان با نگاهی درو...

شیوه های متفاوت نبرد در طول تاریخ اسلام، استفاده از جنگ افزارهای مختلف را ایجاب می کرد. درسده های میانه اسلامی بیشتر شهرها دارای دیوارهای دفاعی به دور خود بودند؛ ازاین رو، نبردهایمحاصره ای شیوه رایج جنگها به حساب می آمد. در اینگونه نبردها، سلاح های سنگین پرتابی به ویژهمنجنیق کارایی بسیار داشت؛ اما افزون بر سلاح، نوع پرتابه های جنگ افزارها نیز در دستیابی به موفقیتتأثیری بسزا می گذاشت. پرتابه های...

چکیده تمدن بشری که امروز ما وارث آن هستیم حاصل هزاران سال کار و کوشش ملل و اقوام مختلفی است که هر یک برای مدت کوتاه یا طولانی مسئولیت زنده نگاه داشتن مشعل تمدن انسانی را بر عهده داشته اند و این سکّان را به دیگری سپرده اند و به قول شاعر هر که آمد عمارتی نو ساخت و پس از مدتی این صحنه را برای هنرمندی و ایفای نقش به دیگری سپرد. آنچه گم شده بشر در تمام این دوران بوده است، مفهوم و مصداق سعادت ابدی اس...

ظهور تمدن جدید در اروپا و انتشار آن به ماورای اروپا از مجرای استعمار، به اجبار نوسازی را بر جوامع شرقی و از جمله ایران، تحمیل کرد. اما نوسازی اجباری به جای تأسیس تمدن جدید به دوگانگی و التقاط تمدنی منجر شد. رفع این نقیصه جز با نوسازی اختیاری و انتقال کامل تمدن جدید ممکن نبود. اما، انتقال تمدن جدید بدون الگو و طرح معین نظری و عملی ممکن نمی شد. یافته های این تحقیق نشان می دهد که امیرکبیر از کلیت ...

قلعه ایرج که از آن به عنوان قلعه گبری نام می برند در ضلع شمالی جاده ارتباطی ورامین به پیشوا در شمال روستای عسگرآباد قرار گرفته است. براساس یافته های باستان شناسی سطحی الارض این قلعه احتمالاً از دوره ساسانی مورد استفاده بوده است، موقعیت حساس و قرارگیری آن در ادامه دشت ری و قرار گرفتن بر سر راه ابریشم و همچنین ابعاد بزرگ و نوع مصالح به کار رفته در معماری آن از ویژگی های مهم این قلعه است. علاوه ب...

قلعه ایرج که از آن به عنوان قلعه گبری نام می برند در ضلع شمالی جاده ارتباطی ورامین به پیشوا در شمال روستای عسگرآباد قرار گرفته است. براساس یافته های باستان شناسی سطحی الارض این قلعه احتمالاً از دوره ساسانی مورد استفاده بوده است، موقعیت حساس و قرارگیری آن در ادامه دشت ری و قرار گرفتن بر سر راه ابریشم و همچنین ابعاد بزرگ و نوع مصالح به کار رفته در معماری آن از ویژگی های مهم این قلعه است. علاوه ب...

جهان اسلام در دو قرن اخیر در کنار عوامل تاریخی و فکری که بر فرآیند عمومی تمدن اسلامی و رکود آن اثر گذشته، با چالش جدی تر رشد و گسترش تمدن غربی روبرو بوده است. در قبال چنین چالشی، متفکران مسلمان کوشش های گسترده انجام دادند تا ضمن بازسازی فکر دینی، پاسخی درون دینی برای رهایی جهان اسلام از سلطه تمدن و فرهنگ غرب ارائه کنند. بدون تردید این بازسازی راه را برای گشایش مرزهای تجدید حیات تمدن اسلامی باز ...

تمدن اسلامی یکی از دوره‌های ممتاز در تاریخ تمدن بشری است. لازمه تحقیق در این تمدن همچون هر تمدن دیگری دوره‌بندی آن است، زیرا دوره‌بندی تاریخی اساساً ناظر بر تحولاتی است که در اصل و متن حیات اجتماع بشری رخ می‌دهد و دیگر اینکه این امر سبب نظام‌بخشی ذهن مورخان در تنظیم اطلاعات تاریخی شده، امکان بررسی و شناخت فرایند و روند تحولات رویدادهای تاریخی در دوره‌های مختلف را فراهم می‌سازد. این تحقیق به روش ...

این نوشته بر ربط میان تصوف و تمدن در تفکر و تجربۀ عرفانی معطوف خواهد بود، تا نخست در نگاه نظری کارکردهای تمدنیِ آموزه‌های عرفانی و امکان نگرش تمدنی بهایده‌های صوفیانه روشن شود و آن‌گاه نسبت میان تصوف و تمدن به لحاظ عینی و تاریخی نیز روشن گردد که چنین آموزه‌های عرفانی ـ تمدنی نه تنها در کتاب‌ها و نوشته‌های اهل معرفت، بلکه در عرصۀ عینیت تاریخی نیز تحقق یافته و در صورت‌بندی جامعه، فرهنگ و تمدن اسلا...