«چندمعنایی» یکی از شاخه‌های دانش معناشناسی است. این شاخه از دانش به واکاوی وجوه متعدد معنایی با توجه به روابط هم‌نشینی واژگان در سطح جمله و بستر کلام می‌پردازد. واژه «ید» از اندام واژه‌هایی است که در سخن خداوند متعال مورد توجه قرار گرفته است. همچنین پیشوای خطیبان و ادیبان امام علی(ع) از این واژه در خطبه‌های خود استفاده کرده است. ایشان با ظرافت خاص از این واژه برای مقاصد خود سود جسته‌ان...

در این مقاله سعی برآن است تا در قالب ساختار واژه زبان فارسی به ویژگی های معنایی عملکرد تکواژ «خانه» در قیاس با سایر تکواژه های مکان ساز (مثل «ستان)» پرداخته شود. معمولاً در بررسی های ساخت واژه، چه در زبان فارسی و چه در متون غیر فارسی، عملکرد ساخت واژه در محدوده خاص خود مورد بررسی قرار می گیرد و غیر کوشش می شود تا بویژه گی های ساختی نحوی تکواژه ها در همنشینی با یکدیگر توجه گردد. مختصر حاضر با دید...

کلاس ساختاری(ساختار سوم) پروتئین اطلاعات مفیدی برای مشخص کردن ساختار کلی پروتئین فراهم می کند ، همچنین نقش اساسی در طراحی داروها، داروشناسی و کاربردهای دیگر دارد. عملکرد پروتئین به ساختار 3 بعدی آن مرتبط است و می تواند به طور موثر بر اساس آنالیز ساختار و توالی پروتئین تعیین گردد، همچنین توالی های پروتئینی کشف شده زیادی در دسترس است ولی نسبت به آن تعداد ساختار های کشف شده پروتئین ها کم می باشد. ...

محمدحسین طباطبایی، علاوه بر مباحث انسان‌شناسانه، در تفسیر آیات جنسیتی قرآن عبارتی بنیادی دارد: زندگی مرد، عقلانی و زندگی زن، احساسی و عاطفی است. با وجود توضیحات نسبتاً مفصل وی درباره عقل، اشتراک زن و مرد در انسانیت در عین تفاوت تکوینی دو جنس، اغلب واژه «عاطفه» بدون تعریف مشخص و در معانی گوناگونی در تفسیر المیزان به کار رفته است. پژوهش حاضر با روش پدیدارشناسی و طبق گام‌های پیشنها...

بررسی تناظر میان گروه‌های مختلف نحوی از دیرباز مورد توجه زبان‌شناسان بسیاری بوده است. در این بین تناظر میان گروه اسمی و گروه فعلی از اهمیت بیشتری برخودار بوده است. مقالة حاضر می‌کوشد تا چنین تناظری را در چارچوب مفاهیم نظری برنامة کمینه‌گرا بررسی کند. داده‌های ارائه شده نشان می‌دهند که گروه تعریف نیز همانند گروه فعلی از سه لایة متفاوت تعبیری، توصیفی و نقش‌‌های معنایی تشکیل شده است. این لایه‌ها د...

تحلیل الفاظ و شناخت روابط مفهومی بین آن­ها، یکی از راه­های دست­یابی به دقایق معناست، در رابطه با قرآن کریم که از سطوح معنایی متعددی برخوردار است و چینش واژگان آن در نهایت انسجام است، تحلیل کیفیت کاربست واژگان و توصیف مقولۀ معنایی آن به وسیلۀ شرایط و چگونگی کاربرد آن از اهمیت بسزایی برخوردار است. مقالۀ حاضر با روش تحلیلی‌ - توصیفی در راستای بررسی دلایل  اظهار در سوره­های بقره و آل­عمران به این ن...

در سالهای اخیر تلاشهای زیادی برای طراحی روشهای یادگیری و خودکار سازی فرایند ساخت هستان نگار در جهان انجام شده است. هستان نگارها در زمینه های زیادی نظیر وب معنایی، جویشگرها، تجارت الکترونیکی، پردازش زبان طبیعی، مهندسی دانش، استخراج و بازیابی اطلاعات، طراحی دادگان، سامانه های چند کارگزاره و کتابخانه های دیجیتال و غیره کاربرد دارند. مشکل عمده در ساختن هستان نگارها، اکتساب دانش و زمانبر بودن ساخت آ...

چکیده: در این مقاله به بررسی تغییر و تحولات واژگان دخیل عربی که در فرهنگ بزرگ سخن بسیاری از آن‌ها ذکر شده‌اند، پرداخته‌ایم. این تغییرات در سطح معنایی توصیف و طبقه‌بندی می‌شود. در حین این انتقال، تعداد زیادی از واژگان عربی با مدلول‌های اصلی و اولیة خود در زبان عربی، وارد زبان فارسی شده و در زبان مردم جاری و ساری گشته‌اند؛ اما معنا و مدلول اولیة خود را از دست داده و معنای جدیدی گرفته‌اند؛ م...

معناشناسی ساختگرای قرآن، معنای واژگان را با استفاده از متن قرآن و از طریق روابط هم‌نشینی و جانشینی واژگان تعیین می‌کند. در این روش، توجه به واحدهای زبانیِ «واژه» و «جمله»، بدون درنظر گرفتن «گفتمان» صورت می‌گیرد. بنابراین بخشی از سیاق متنی آیات در شناخت معنا لحاظ نمی‌شود. پژوهش حاضر با هدف افزایش دقت در معناشناسی ساختگرای قرآن، درصدد است با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی، چگونگی به‌کارگیری روابط ...