در میان اقوام عرب، کنیه و لقب، جایگاه ویژه ای در معرفی فرد دارد و اطلاعات زیادی از فرد مورد نظر را در اختیار دیگران قرار می دهد. علی (ع)، صحابه بزرگ پیامبر (ص) و وصی اوست که بسیاری از القاب و کنیه هایش از طرف شخص رسول خدا (ص) به او اعطاء شده و بیانگر فضائل و مناقب اوست. دشمنان آن حضرت، در راستای منزوی کردن هرچه بیشتر این شخصیت طراز اول اسلام، برخی از القاب او را به نفع دیگران مصادره کردند و برخ...

اهل بیت رسول اکرم صلی الله علیه و آله طبق سفارش آن حضرت که در آخرین لحظات حیات‌ فرمودند:«انی تارک فیکم خلیفتین،کتاب الله حبل ممدود ما بین السماء و الأرض،او ما بین‌ السماء الی الأرض و عترتی اهل بیتی و انهما لن یفترقا حتی یراد علی الحوض»(ابن حنبل‌ [بی‌تا]:ج 5،281 و 981؛سیوطی 1241:ج 2،06)،بالاترین مرجع علمی در کنار قرآن‌ کریم هستند که خداوند متعال برای هدایت و رهبری مسلمانان پس از رسول اکرم صلی ال...

نگرش صائب تبریزی به شخصیتی معروف نظیر خضر ـ علیه السلام ـ دوگانه است. صائب در برخورد با داستان خضر(ع) و در ساختن تلمیح، گاه موافق سنت ادبی عمل می کند و گاه به خلاف عرف و عادت شاعران گذشته، با خضر(ع) و عناصر داستانی او مخالف خوانی می کند. اگر شاعرانی چون خاقانی، سعدی و حافظ با انتقادی ملیح به ماجرای خضر ـ علیه السلام ـ نگریسته اند، صائب در وسعت بخشیدن به این نگرش، تلاشی جدّی کرده است. او گاه با ش...

مقطع تاریخی امامت امام باقر علیه السلام یکی از ناشناخته ترین دوره های تاریخ اسلام است. در این میان چگونگی ارتباط امام باقر علیه السلام با عمر بن عبدالعزیز، خلیفه اموی، و ارزیابی عملکرد او در قبال علویان از پیچیدگی ویژه ای برخوردار است. بررسی و تحلیل این موضوع، از یک سو، به شناسایی و ارزیابی شخصیت عمر بن عبدالعزیز کمک می کند، و از سوی دیگر، سیره سیاسی ائمه معصومین(علیهم­السلام) و تدابیر حکیمانه ...

نسخة مهم هفت اورنگ سلطان ابراهیم میرزا از نمونه های بی بدیل هنر نگارگری است که توسط هنرمندان مکتب مشهد مصوّر شده است. داستان نجات حضرت یوسف (ع) از چاه، یکی از موضوعات مثنوی هفت اورنگ است که توسط نگارگران آن زمان به تصویر کشیده شده است. در این مقاله به روش توصیفی - تحلیلی به تطبیق و مقایسة اشعار جامی در مثنوی «یوسف و زلیخا»ی هفت اورنگ با نگارة «نجات حضرت یوسف از چاه» منسوب به مظفر علی، پرداخته ش...

المقارنة بین ادبین لیس امراً سهلاً علی الخصوص اذا کان تناولها فی البحث تأثر مثل سعدی بنهج البلاغة لامیر البیان الامام علی ( علیه السلام ). فنقول قد تمثل سعدی باقوال الامام علی ( علیه السلام ) المبثوثه فی نهج البلاغة و قد وظف فیه الامام بلاغته فی خدمتة الانسانیة جمیعاً فاصبحت اقواله کالامثال السائرة علی الافواه و الالسنة و لم لا و قد تهیات للامام علی ( علیه السلام ) الاسباب و الوسایل لیعتلی منبر ا...

سوره یوسف(ع)، بر اساس نصّ قرآن از بهترین و آموزنده­ترین داستان­های قرآنی است که پروردگار متعال از آن به «احسن­القصص» یاد کرده است؛ لکن این سوره نیز از هجمه شبهه­ها و اسرائیلیّات در امان نمانده و برخی از آیات آن به شدّت دست خوش اقوال متعدّد مفسّران شیعه و اهل سنّت شده است و بعضاً روایاتی بسیار ناشایست، به درون تفاسیر راه یافته که سبب خدشه دار شدن سیمای توحیدی و مقام عصمت حضرت یوسف(ع) می شود. از جمله آی...

پژوهش حاضر به بررسی براهین اثبات وجود خدا که در کلام دو امام معصوم حضرت امام علی و امام رضا ـ علیهما السلام ـ به کار رفته می پردازد تا میزان استفاده ی دو امام و نیز شباهت ها و تفاوت ها در شیوه ی استفاده ی دو امام مشخص گردد. البته وقتی گفته می شود «برهان»، نباید انتظار داشت که در اغلب موارد، براهین کاملی که از صغری و کبری تشکیل شده باشند در کلام دو امام یافت شود، بلکه شاید چنین موردی به صورت ک...

آنچه در این رساله خواهید خواند جستجوی رد پای کلام امام علی (علیه السلام) در سخن سعدی اعم از گلستان،بوستان،قصاید و غزلیات است.ما عوامل تاریخی و ادبی را مورد بررسی قرار داده و به دنبال شباهت های مضمونی و ساختاری بین سخن امام (علیه السلام)می گردیم و نمونه هایی از این شباهت ها را ذکر کرده و دلایل این شباهت را ذکر می کنیم.دلایلی که ریشه در تاثیرپذیری ادیبان پارسی از قرآن و حدیث دارد و به آغازین آثار...

جایگاه عیسی علیه السلام  در ادبیات قرآن و پس از آن در احادیث نبوی جایگاهی یگانه است.این نوشتار به جایگاه عیسی علیه السلام  در آخرالزمان باوری اسلامی می پردازد، که به ویژه در منابع اهل سنت جایگاه خاصی را داراست. موضوع مزبور در منابع روایی تحت باب کتاب اشراط الساعه گنجانیده شده است. یکی از علائم یا نشانه های فرارسیدن «ساعة»یا قیامت، نزول عیسی علیه السلام  از آسمان است که با نشانه های دیگری همانند...