پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 1357، نظام ژئوپلیتیکی خاورمیانه را برهم زد. با فروپاشی این سیستم، تحلیلگران علوم اجتماعی و ژئوپلیتیک به تحلیل چرایی وقوع این رخداد و پیش‎بینی سیستم‎های جایگزین پرداختند. تشکیل یک حکومت شیعی در منطقۀ ژئوپلیتیکی خاورمیانه، سبب همگرایی شیعیان این منطقه و در پی آن، افزایش وزن ژئوپلیتیکی آنها شد؛ به‎طوری که تحلیلگرانی چون فولر و توال، مفهوم ژتوپلیتیک شیعه را برای بیان اه...

در پژوهش پیش رو، به بررسی نقش آداب و آیین های شیعی و علمای شیعه در جامعه صفوی از منظر سیاحان خارجی پرداخته شده است.به همین دلیل این تحقیق بر دو پایه آداب و آیین های تشیع و علمای شیعه از دیدگاه سفرنامه نویسان و سیاحان اروپایی استوار گشته است. در کنار انعکاس نظر های سفرنامه نویسان سعی شده است، تا با استفاده از منابع دست اول دوران صفویه و همچنین منابع جدید پژوهشی به بررسی و نقد و تحلیل دیدگاههای ...

اقدام مهم شاه اسماعیل یکم در رسمیت¬بخشی مذهب تشیع و برقراری پیوند بین مذهب و سیاست در حکومت صفویه، تحول مهمی بود درایران صورت گرفت و در ایجاد وحدت سیاسی و شکل گیری هویت ملی و ارضی نقش عمده¬ای ایفا کرد. اگرچه در آغاز، قدرت شمشیر شاه اسماعیل در تصرف شهرها و ترویج مذهب جدید بی تأثیر نبود، اما صفویان دریافتند که برای تثبیت این مذهب در تاروپود جامعه و نهادینه¬سازی آن نیاز به اقدامات گسترده¬ی فرهنگی ...

چکیده بناهای آرامگاهی در عصر اسلامی ایران نقش بسیار مهمی دارد. این بناها به طور گسترده در تمام نقاط ایران پراکنده اند و از آن ها اطلاعات دقیقی دربارة سبک های معماری، تزیینات، مصالح و دیگر ویژگی های مربوط به ساختار و شکلشان می توان به دست آورد. وجود حکومت های شیعی زیدیه در قرن چهارم هجری قمری و مرعشیان در قرن هشتم هجری قمری و نیز مهاجرت سادات و علویان به داخل فلات ایران و مناطق ری، قصران، دماون...

از آنجا که نهج البلاغه نمایشگاه معارف حکومت امام علی (ع) و از غنی ترین و اصیل ترین متون و منابع سیاسی اسلامی شیعی محسوب می شود، نیازمند تبیین، تجزیه و تحلیل دقیق مباحث، اعم از خطبه ها، نامه ها و کلمات قصار آن حضرت می باشد. تلاش این تحقیق بر این بوده که:اولا: چارچوبی نظری از کار ویژه های اساسی دولت و حکومت براساس نظرات عالمان سیاسی، به خصوص صاحبان دیدگاه ساختاری - کارکردی، تدوین کند که نتیجه آن ...

پس از ورود برخی از علمای شیعه به حوزۀ سیاست در دورۀ شاه تهماسب اول، مرحلۀ جدیدی در مناسبات علما و فقهای شیعی آغاز شد. این مناسبات اگرچه در دورۀ شاه اسماعیل دوم با وقفه ای کوتاه مدت مواجه گردید، ولی هیچ گاه قطع نشد و در طی دورۀ صفوی تداوم یافت. مسئله این است که آن بخش از علما و فقهای شیعه که در دورۀ شاه تهماسب وارد صحنه سیاسی شده بودند و حتی شاه برخی از آن ها (از جمله محقق کرکی) را اختیاری در ام...

دوران فرمانروایی دودمان صفوی برایران،برای هر پژهشگر تاریخ این سرزمین اهمیتی چند سویه دارد یکپار چگی سیاسی ایران که پس از واژگونی حکومت ساسانی از دست رفته بود ،یک بار دیگر به دست صفویان فراهم آمد و ایران یکپارچه ، در کشاکش های سیاسی آن روزگار ،نقشی بسیار با اهمیت یافت . مهم ترین پدیده ای که با آغاز حکومت صفویان در ایران رخ نمود ،رسمی شدن تشیّع و چیرگی تدریجی این مذهب در سراسر ایران بود .صفویان، ب...

عادلشاهیان، به عنوان یکی از حکومت های شیعه مذهب، به مدت دو قرن (895-1097ق / 1489-1986م) بر بیجاپور (منطقه ای از دکن) حکومت کردند. یوسف عادلخان، نخستین حاکم عادلشاهی، مذهب تشیع را در قلمرو خود به رسمیت شناخت. این امر هم زمان با شکل گیری حکومت شیعه مذهب صفوی در ایران بود. با این همه، برخی از جانشینان وی درصدد احیای مذهب تسنن برآمدند. این نوشتار درصدد است جایگاه و موقعیت تشیع در دربار عادلشاهیان ر...

رویارویی جامعه ایرانی با جهان جدید، واکنش های فکری و سیاسی مختلفی را در سده اخیر تاریخ ایران برانگیخته و زمینه ساز دو انقلاب بزرگ مشروطیت و انقلاب اسلامی بوده است. این واکنش ها را به مثابه یک زمینه کلی به سه دسته واکنش های حکومت، روشنفکران غیردینی و علمای دینی می توان تقسیم بندی کرد که نظریه سیاسی جدید علمای شیعه در انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی در تقابل یا تعامل با آنها شکل می گیرد. بر این اسا...

فقیهان در طول تاریخ اسلام برای چینش مسائل فقهی در کنار یکدیگر و طرح نظام‌مند دانش فقه، شیوه‌های کم‌وبیش متفاوتی در پیش گرفته‌اند. این شیوه‌ها که چگونگی دسته‌بندی مسائل فقهی را مشخص می‌سازند، ساختارهای دانش فقه خوانده می‌شوند. این مقاله می‌کوشد با بررسی ساختارهای مطرح در علم فقه، ساختار جدیدی را با توجه به اقتضائات زمانه و مسائل جدید فقهی عرضه کند. بدین منظور پس از تعریف ساختار علم فقه و اهمیت ا...