عراق از نظر اجتماعی دارای بافت موزاییکی و متشکل از گروه های قومی- فرقه ای متعدد است. ماهیت سه‎گانه جمعیتی و سیاسی آن کشور عراق، همواره زمینه‎های بالقوه تنش و جدایی را در بردارد. حمله آمریکا و متحدانش و سقوط رژیم صدام، نیروهای اساسی در شمال و جنوب عراق را که برای سالیان طولانی سرکوب شده بودند، آزاد کرد و فرصت مناسبی در اختیار آنان برای کسب سهم بیشتری از قدرت حکومت در بغداد قرار داد. شیعیان ، اهل...

مراجع ایرانی و قیام 1920 شیعیان عراق سجاد دادفر* نورالدین نعمتی** چکیده قیام 1920 یا انقلابی که به «ثوره العشرین» معروف شد، از روی‌دادهای مهم تاریخ معاصر عراق است. این قیام واکنشی در برابر دولت استعماری انگلستان در عراق پس از جنگ جهانی اول و تلاشی برای تأسیس دولت اسلامی مستقل شیعی یا دست‌کم نامتعهد به غرب بود. شیعیان این کشور، پس از «اشغال شدن» کشورشان، به رهبری مراجع و روحانیانی که بیشتر ایران...

قرارگاه رمضان که به عنوان مرکز فرماندهی و اجرای جنگ های نامنظم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در پنجمین سال جنگ تحمیلی شکل گرفت، مأموریت های متعددی بر عهده داشت. هدف فرمانده سپاه پاسداران از ایجاد چنین قرارگاهی عبارت بود از: نفوذ نیروهای رزمنده در عمق خاک دشمن با استفاده از روش های جنگ پارتیزانی و چریکی به منظور درگیر کردن ارتش عراق در مناطق گوناگون، اخلال در حرکت ماشین جنگی صدام، ارتباط با گروه ه...

مهاجرت ترکان سلجوقی و تشکیل اولین حکومت با منشاء ایلی، سرآغاز تحولات شگرف در تاریخ و فرهنگ ایران زمین بود. ترکمانان عراقی، طلایه داران این مهاجرت، به دلیل نفوذشان در منطقه عراق عجم به عراقی مشهور شدند. ماهیت و ریشه های نژادی این گروه و ارتباط­شان با سلاجقه از دو دیدگاه قابل بررسی است. گروهی از مورخان آنان را از اتباع اسرائیل، پسر سلجوق، می­دانند که پس از اسارت او به دست محمود غزنوی به ایران مها...

ضعف دستگاه خلافت عباسی و روی کار آمدن حکومت های شیعی در قرون 4و5 هجری باعث گردید شیعیان از آزادی های نسبی برخوردار شوند. تأسیس حکومت های مستقل و مقتدر در ایران و بین النهرین یکی از آروزهای ناتمام مردانی مانند مرداویج و دیگران بود که فرزندان بویه ماهیگیر به چنین آرزویی جامعه عمل پوشانده و توانستند اولین حکومت مستقل شیعی را در بخش های وسیعی از ایران و عراق تأسیس نمایند. آل بویه،مذهب شیعه امامیه ...

ایران وعربستان دو کشور مهم در خاور میانه محسوب می شوند هرچند اختلافات مذهبی میان دو کشور وجود دارد اما اشتراکات فرا مذهبی (دینی ) نیز وجود دارد که این دو روند روابط خارجه این دو کشور را در ادوار مختلف بنا نهاده است سوالی که در مقاله حاضر مطرح است این است که اساسا چه مسایلی در استحکام وگسست روابط بین دو کشور در سالهای 84 تا 94 دخیل بوده که می توان گفت مساِئل منطقه ای ازجمله تحولات عراق بوده ، مطا...

عراق موجودیتی ساختگی ودارای هویتی مجهول است بدین معنی که اصولا این کشور با اراده قدرت های بزرگ وبه طور مشخص بریتانیا به وجود آمده است.این عناصر ناهمجوش وناهمسازی که در مجموعه ای به نام عراق کنار هم قرار گرفته اند، از 1920 تاکنون بعد از گذشت سال ها وپشت سر گذاشتن رویدادهای مختلف چه درسطح فروملی وچه در سطح ساختاری، در نظام بین الملل به یک هم آوایی وباور مشترک در خصوص مفهومی به نام عراقیت (عراقی ب...

قبیله بنی‌عقیل، در دوران ضعف و انحطاط حمدانیان، موفق گردیدند حکومت خود را با غلبه بر شهرهای موصل و نصیبین و با پرداخت خراج و اظهار تابعیت نسبت به امرای بویهی بنیان گذارند. با توجه به این که حکومت بنی‌عقیل در منطقه‌ای سوق‌الجیشی و راهبردی مستقر بود، حکومت آنان برای حکومت‌های هم‌جوار اهمیت بسیاری داشت. حکومت بنی‌عقیل شیعی، از سویی با اعلام استقلال از آل‌بویه و از سوی دیگر با اظهار تابعیت نسبت به ...

تردیدی وجود ندارد که صدام و اعضای حزب بعث باید برای جنایت های بی شماری که مرتکب شده اند محاکمه می شدند؛ لیکن آنچه در خصوص این تعقیب و محاکمه مهم می باشد، محکمه صالح برای رسیدگی است. اگرچه جنگ ائتلاف به رهبری ایالات متحده امریکا علیه عراق از دیدگاه حقوق بین الملل غیر قانونی است؛ بر اساس کنوانسیون چهارم ژنو 1949 به نظر می رسد که ائتلاف مذکور به عنوان قدرت اشغالگر به تاسیس چنین محکمه ای، البته با ...

اشعار سیاسی - اجتماعی به عنوان یکی از نیرومندترین و زنده ترین جریان های ادبی معاصر عرب به شمار می رود. و به ویژه در عراق، در پی افزایش ظلم و ستم حکومت ها و استعمارگران با هدف مبارزه در مقابل استبداد و به امید بر طرف شدن ریشه ها و عوامل نابسامانی های اجتماعی شکل گرفت . این اشعار آیینه ی تمام نمای دردها و رنج ها، پیکار و پایداری، آزادی و بیانگر معضلات اجتماعی اقشار مختلف جوامع بشری است که شاعران ...