در سالهای اخیر، درگیری و تنش مذهبی در جهان اسلام به اوج خود رسیده است. در دو سوی این منازعه شیعیان و سلفی ها قرار دارند. ایران و عربستان تأثیر به سزایی بر دو جریان شیعه و سلفی دارند، بر این اساس سوال اصلی این پژوهش این است که : فراز و فرود روابط ایران و عربستان در مقاطع مختلف (1357 تا 1392ه.ش)چه تأثیری بر افزایش یا کاهش تنش، میان جریان های سلفی و شیعه در جهان اسلام داشته است؟ برای پاسخ به این...

منشأ پیدایش جریان تکفیری و عواملی که موجب رشد آن شده اند نیازمند کاوش و بررسی دقیق است؛ درواقع این جریان دارای دو دوره پیدایش و گسترش است؛ هرچند در پیدایش آن تفکرات افرادی چون احمد بن حنبل تا ابن قیّم جوزیه نقش داشته اند اما مهم ترین عامل و مقطع اوج گیری آن را باید زمانی دانست که غرب به سردمداری بریتانیا این جریان را ابزار مناسبی برای تأمین منافع خود یافت و درنتیجه با ایجاد اتحاد بین آن ها و نها...

در این مقاله موضوع چرایی کشتار غیرنظامیان از سوی جریان‌های سلفی، با استفاده از نظریه‌ی "خشونت ساختاری،خشونت هویتی" بررسی شده است. پرسش اصلی پژوهش آن است که چرا جریان‌های سلفی به خشونت و کشتار غیرنظامیان روی آورده‌اند؟ پژوهش حاضر این فرضیه را مورد آزمون قرار می‌دهد که احساس تهدید و عدم امنیت به‌همراه برداشت غلط از مفاهیم مذهبی، زمینه را برای رشد و هدایت گروه‌های سلفی به سمت خشونت فراهم آورده است...

هدف اصلی این نوشتار، بررسی تأثیر گفتمان سلفی در جهان اسلام بر جهانی‏شدن امنیت خارمیانه است. این پژوهش، طبق رویکرد بابی سعید به مسئله اسلام سیاسی، این مقوله را با پوشش گفتمانی مطالعه می‏کند. اسلام سلفی به مثابه گفتمان، با موضع رادیکال خود در مقابل گفتمان سکولار غرب، تاحد زیادی باعث دل‏مشغولی جامعه بین‏المللی شده است. گفتمان مذکور، به دلیل  به چالش کشیدن نظم بین‏المللی غربی و ارجاع ب...

سلفیه جریانی در میان مسلمانان است که به پیروی بی چون وچرا از عملکرد سلف، یعنی مسلمانان سنی قرون اولیه، اعتقاد دارد. با وجود این، جریان سلفی یک دست نیست و در داخل خود حرکت های متنوعی را پرورانده است. یکی از مهم ترین جریان های داخلی سلفیه، جریان سلفیه علمی یا آلبانی است که در نیمه دوم قرن بیستم توسط شیخ محمد آلبانی در سوریه و عربستان شکل گرفت. این جریان در دهه هفتاد میلادی، همزمان با رونق اندیشهه...

گفتمان سلفی وهابی پس از یک قرن منزلت هژمونیک، از دهه 1970 با چالش‌های درون گفتمانی مواجه شده است. گفتمان صحوه (بیداری) یکی از گفتمان‌هایی است که به دنبال بازاندیشی در بنیادهای فکر سیاسی گفتمان سلفی وهابی بوده است. این گفتمان ضمن نقد تجویز «تبعیت» و بی‌تفاوتی سیاسی در گفتمان سلفی وهابی از آموزه‌های سیاسی اخوان المسلمین بهره گرفت و با تأکید بر احیای نقش دین در جامعه و سیاست به دنبال واسازی گفتمان...

شکل­گیری سلفی­گری، یکی از مهم­ترین رویدادهای ایدئولوژیکی و فکری تاریخ مسلمانان به شمار می­آید که توانسته است به پشتوانه ادبیات فقهی و کلامی، نیاز به گرایش­ها و جریان­های سیاسی سلفی را مجسّم و آنها را در اشکال روز، بازتولید کند. در این میان، عراق با موقعیت حساس و وابستگی­های عمیق ژئوپلیتیکی متقابل با جمهوری اسلامی ایران، یکی از معدود کشورهایی است که همواره از بدو شکل­گیری ایده سلفی­گری درگیر آن ب...

یکی از فعالیت‌های گسترده سلفیه تکفیری، در راستای دشمنی با مخالفان خود اعم از شیعه و سایر مذاهب اسلامی، نقد و ردیه‌نویسی بر عقاید و آراء آنان است. لکن این ردیه‌ها برخلاف اصول و قواعد صحیح نقد بوده و لذا خود، شایسته تحلیل انتقادی است. نویسنده در این مقاله، ابتدا به معرفی سلفیه تکفیری می‌پردازد و پس از آن، روش‌های مختلف سلفیه تکفیری را در استناد به حدیث و در مواجهه با مخالفان بررسی می‌کند. نویسنده...

محمد ناصرالدین البانی یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین محدثین اهل سنت در حوزه تفکر دینی و مخصوصاً مکتب سلفی است که علمای فراوانی تحت تأثیر قدرت علمی و نظرات فقهی و حدیثی وی قرار گرفته اند. تحلیل و بررسی اطلاعات گردآوری شده نشان می دهد البانی در آراء اعتقادی خود گرایش های تند سلفی دارد که می توانسته الهام بخش برخی رفتارهای تند سلفی باشد. وی در بحث صفات خبری رویکردی ظاهرگرایانه دارد. هرگونه استغ...

سؤال اصلی این است که چگونه گروه‌های تکفیری ـ تروریستی نظیر «داعش» و «جبهه النصره» در خدمت منافع و تأمین امنیت اسرائیل عمل می‌کنند؟ نتیجه مقاله حاضر نشان می‌دهد که اقدامات گروه‌های تکفیری ـ تروریستی که در حال حاضر یکی از عوامل مهم بی‌ثباتی در منطقه تلقی می‌شوند، عملاً در راستای منافع و تأمین امنیت اسرائیل است. گروه‌های تکفیری ـ تروریستی نظیر «داعش» یا «دولت اسلامی عراق و شام» و «جبهه النصره» در ع...