بیشتر محققان رشته های زبان شناسی اجتماعی، جامعه شناسی زبان و منتقدان فمینیست پژوهش هایی در زمینه زبان معیار انجام داده اند که نشان می دهد بین زبان زنان و مردان تفاوت هایی وجود دارد. در اینجا این پرسش مطرح می شود که آیا برای زبان ادبی (شعر) نیز می توان جنسیت قائل شد؟ آیا علاوه بر سطح آوایی، واژگانی و نحوی زبان، صورخیال مثل تشبیه و استعاره هم می توانند تحت تأثیر ذهنیت زنانه شاعران، نشانی از جنسیت...

موضوع این مقاله حضور زنان در حکایت های مثنوی است که از منظر جامعه شناسی ادبیات و در دو بخش بررسی شده است. نخست، بازتاب مسائل اجتماعی ـ فرهنگی در مثنوی و دوم، تأثیر مثنوی و تفکر مولوی در جای گاه زن. در تبیین این مسئله سه عامل تأثیرگذارِ شامل ساختار اجتماعی، سنت ِفرهنگی جامعه، و شخصیت خالق اثر در شکل گیری حکایت های مثنوی بررسی شد تا به دو پرسش پاسخ داده شود: ۱. آیا زن در مثنوی شخصیتی نمادین است یا ...

چکیده از بررسی و تحلیل مضامین شعری، میتوان به خطوط ذهنی و اندیشه¬های هر شاعر پی برد. شناخت و کشف این مهم، در اشعار دو شاعر)آنا آخماتووا و فروغ فرخ زاد ( و بررسی مشابهت¬ها و تفاوتهای شعر آنها از این جهت و تبیین علل اصلی این اختلاف و اشتراکها حائز اهمیت است. در میان شاعران زن ایرانی در دوره معاصر، فروغ فرخ¬زاد به واسطه روح زنانه اشعارش و نیز شکستن مرزهای استبدادی ادبیات مردانه، فصل تازهای محسوب ...

چکیدهیکی از مباحث مهم ادبیّات معاصر، توجّه به زن و جایگاه وی در نظام خانواده است. با توجّه به اینکه امروزه مکتب‌های فمینیستی به بهانة دفاع از حقوق زنان، دم از فروپاشی خانواده و ادبار ازدواج و تشکیل خانواده می‌زنند و از آن به عنوان یک معضل حاد اجتماعی در برابر ارزش‌گذاری زن یاد می‌کنند؛ ان مقاله در پی آن است تا با بررسی نقش زن در جایگاه همسر، به عنوان منبع الهام شعر معاصر فارسی و عربی، تصویری جدید ...

نزار قبانی به باور بسیاری از منتقدان و صاحب نظران شعر عرب، یکی از پدیده های شعر نو چه به لحاظ اسلوب و چه از نظر محتوای شعری است. او با پرداختن به شعر عاشقانه محض و موضوع زن، توانسته، همه آنچه را بیان کند که در باور امروز مربوط به عشق زمینی است. به همین سبب، او را «شاعر زن و عشق» لقب داده­اند؛ اما قبانی علاوه بر اشعار عاشقانه، مانند دیگر شاعران متعهد، به موضوعات سیاسی، وطنیات و مسائل قومی و ملیت...

    اسطوره‌ها بخشی عمده­ای از فرهنگ ملّت‌ها را تشکیل می‌دهند و همین امر باعث شده که هنرمندان و بخصوص شاعران از این پدیده تأثیر بسیار پذیرند. شعر فارسی در نخستین دوران شکوفایی خویش، یعنی عصر سامانی و اوایل عصر غزنوی، شاهد توجه چشمگیر و مثبت شاعران به اساطیر و نیز حماسه‌های ایرانی است، امّا با تحکیم قدرت دولت‌های غزنوی و به‌ویژه سلجوقی در ایران، شاهد کاهش یافتن- امّا نه قطع شدن- توجّه به اساطیر و حما...

در هرمنوتیک فلسفی گادامر اثر هنری به‌ منزلۀ رخداد حقیقت است و جنبه‌های هستی‌شناسانه دارد، اما شعر «پارادایم» (paradigm) متن است.‌ دلیل این اهمیت بیش از آن‌که ویژگی‌های زبانی مانند وزن، موسیقی، قافیه، و نظایر آن در شعر باشد، رابطة تفکر شاعرانه با وجود و حقیقت است. برخی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که رابطة شعر را با وجود توضیح می‌دهند عبارت‌اند از: خودقانون‌گذاری و یکتایی، استمرار، طنین‌افکنی، و لحن. ...

در این مقاله سروده های ایرانی را به دو دستة کلی تقسیم کرده ایم: سروده هایی که مبتنی بر سنتی شفاهی و قدیم بوده اند، و دیگر سروده هایی که به دنبال شکل گیری شعر عروضی فارسی متأثر از شعر عرب پدید آمده اند. دستة نخست را سروده های شفاهی و دستة دوم را سروده های مکتوب نام نهادیم و پس از شرح مختصری دربارة اقوال ایزدی ها و کلامات یارسان، به عنوان دو نمونه از سروده های شفاهی ایرانی، به مقایسة آنها از حیث ...

لازمه درک یک اثر هنری توسط مخاطب، شکل گیری مکالمه میان طرفین است. شرط وقوع این رویداد، زمینه¬ای مشترک برای شروع مکالمه است. چه بسا بتوان دلیل مقبولیت بناهای سنتی در نزد مخاطبانش و سیل نظرات منتقدانه و حاکی از عدم رضایت درباره بناهای معاصر را با توضیحات ارائه شده تبیین کرد. به طور کلیمی¬توان چنین بیان کرد که سیر غالب معماری کشور ما در سال¬های اخیر یا به سمت طراحی بر پایه مسائل عملکردی صرف و توجه...