شاعران و سخنوران از دیر باز  برای بیان اندیشه ها، مقاصد و دست آ وردهای فکری خود، از علوم و دانش­های مختلف بشری بهره جسته اند؛ از جمله دست به دامان عناصر طبیعی و فرا طبیعی شده و از این میان، نام مکان ها و اعلام جغرافیایی یکی از منابع آفرینش هنری سخن­پردازان بوده است. شاعران و ادیبان عهدهای پیشین که ما از آنان به نام سرآمدان ادبیّات کلاسیک یاد می کنیم، برای آنکه سخن خود را بیارایند و کلام ادبی بیا...

تلمیح یکی از شگردهای بلاغی پرکاربرد در ادب فارسی، به‌ویژه شعر فارسی، است. این جستار قصد دارد این آرایه را در منابع بلاغی فارسی به روشی مقایسه‌ای نقد و بررسی کند. پرسش­های پژوهش پیش رو عبارت است از: 1ـ تلمیح چیست. 2ـ تلمیح در منابع بلاغی فارسی چه جایگاهی دارد. 3ـ چرا و چگونه تلمیح با دیگر صناعات ادبی آمیخته شده است. 4ـ نقش زیبایی‌شناختی تلمیح در شعر چگونه آشکار می­شود. برای پاسخ به این پرسش­ها، ...

انسان موجودی اجتماعی است و کار و پیشه وجه اشتراک و شرط لازم زندگی انسان در جامعه است.از سوی دیگر یکی از ساده ترین و در دسترس ترین ابزاری که می تواند دست مایه ی آفرینش هنری یک شاعر قرار بگیرد همین پیشه ها است.خاقانی با به کار بردن نزدیک به240 پیشه در دیوان اشعار خود،نشان داده که آشنایی کامل با اکثر پیشه های دوران خود دارد. خاقانی برای آفرینش صور خیال به کمک پیشه ها،شگردهای متنوعی را به کار گرفته...

مقالۀ حاضر می‌‌کوشد برای بررسی چاپ‌‌های متفاوت از متون ادبی، با نگاهی مبتنی بر بلاغت، فرضیه‌‌ای پیشنهاد کند. پـرسش این است که علم معانی ضبط‌‌های مختار کدام چاپ را بیشتر تأیید می‌‌کند؟ فرضیۀ پیشنهادی این است که در مقایسۀ چاپ‌های متفاوت متون ادبی، می‌‌توان موازین علم معانی را به کار گرفت؛ هر چند می‌‌دانیم هر ضبطی را هم که نـسخه‌شناسی تأیید کند، لزوماً بلیغ‌‌تر نیست زیرا بسیاری از ابیات مشهور بر اس...

مبنای علم معانی تناسب سخن با مقتضای اوضاع و احوال است، مواد علم معانی ساختار های نحوی است و منابع این علم در هر زبانی شاهکار های ادبی آن زبان می باشد. شاهنامه ی فردوسی یکی از مهم ترین شاهکار های ادبیات فارسی است که بررسی آن بر مبنای علم معانی برای کشف بخشی از اسرار بلاغی مختص زبان فارسی موضوع پژوهش حاضر است. در این بررسی، مسأله این است که برای کشف و توصیف اصول و معیارهای زیبایی شاهکارهای زبان و...