تدوین دستورزبان فارسی تاریخی اروپایی ایرانی دارد . اوایل قرن نوزدهم تا اوایل قرن بیستم چندین دستور فارسی به زبانهای اروپایی منتشر شد . این دستورها توسط خاورشناسان و گاهی هم با همکاری ایرانیان داخل و خارج از کشور تنظیم می شد. انتشار آنها پاسخی است به نیاز روز افزون مطالعات ایرانی بود که در مراکز مهم خاورشناسان اروپا انجام می گرفت . میرزا صالح شیرازی و ویلیام پرایس بالاتفاق در شیراز و در لندن ‘ م...

مقالهء حاضر،به معرفی و بازخوانی اولین وقفنامه از مجموعهء وقفنامه های فرزندان قائم مقام بزرگ در تبریز می پردازد.این مجموعه،شامل هفت وقفنامه می باشد که اولین آنها،وقفنامهء یک باب حمام در تبریز است که واقف آن، میرزا موسی خان فرزند قائم مقام بزرگ و برادر کهتر قائم مقام ثانی می باشد و واقف بقیهء موقوفات،خواهر میرزا موسی به نام تاجماه بیگم بوده است که در فرصتهای آتی،به معرفی آنها نیز خواهیم پرداخت.مط...

چکیده : آقا میرزا صادق مجتهد تبریزی یکی ازبرجسته ترین علمای دوره ی قاجار و مشروطه در تبریز بود . که در فاصله ی سال های 1274 – 1351 ق می زیست با وجود سهم عمده ای که وی در نهضت مشروطه تبریز داشت .اما رویکرد و نقش او در انقلاب مشروطه چندان مورد بررسی و تحقیق ، قرار نگرفته است .نام این روحانی در برخی موارد به صورت کلی مطرح شده و در پاره ی موارد نیز اغلب مورخان به تحریف حقیقت پرداخته و از وی چهره ...

چکیده: میرزا حبیب اصفهانی شاعر، نویسنده و ادیب دوره قاجار است که آثار متعدّد و متنوّعی از خود به یادگار گذاشته است، اما این آثار با وجود اهمیت فراوان هنوز ناشناخته مانده است. یکی از مشهور ترین آثار او ترجم? کتاب سرگذشت حاجی بابای اصفهانی، اثر جیمز موریه است. این رمان از نوع ادبی پیکارسک است که نویسنده در خلال آن به توصیف و انتقاد از اخلاق ایرانیان می پردازد. ترجم? میرزا حبیب به این اثر حال و هوا...

مقاله حاضر ،بررسی علمی وپژوهشی است درباره ی نشریه ی دانش ،نخستین نشریه آموزشگاهی ایران وازابزار مهم اطلاع رسانی که دردارالطباعه ی دارالفنون تهران،طبع ونشر می شد وحاوی مطالب علمی، اجتماعی ودانستنی های تاریخی،مطبوعاتی وانشاپردازی سودمندی استکه اینک از نظرخوانندگان گرامی می گذرد.

0

تحقیق حاضر در خصوص نسخه خطی مربوط به دوره قاجاریه است که به صورت منظوم است. این نسخه بیانگر رویدادها و حوادث سالهای 1249 تا 1253 است. یعنی از مرگ عباس میرزا تا مرگ قائم مقام را در بر می گیرد. مولف نسخه سعی کرده رویدادهای تاریخی نه به صورت جزئی بلکه به صورت کلی بیان کند اما سعی شده که اتفاقات و رویدادهای مهم مربوط به سالهای مورد بحث را در برگیرد. از اتفاقاتی که می توان در آن سالها بیان کرد مرگ ع...

شهید دستغیب همچون یک روحانی و معلم اخلاق بر کرسی وعظ می نشست و در خلال بحثهای گستردۀ تفسیر و وعظ خویش، از اخلاق می گفت. از یک سو، دستغیب را می توان نمونۀ شاخص جریان تفسیر واعظانه در دوران معاصر تلقی کرد. وی هرگز تفسیری کامل بر قرآن کریم ننوشت؛ اما در جلسات وعظ خویش، به تفسیر سوره های متعددی پرداخت. حتی در آن دسته از آثارش که مستقیم به تفسیر قرآن مربوط نمی شود، کمتر بحثی را می توان یافت که بازتا...

«درۀ نادره» از مهم­ترین آثار میرزا مهدی خان منشی به شمار می­آید که دربارۀ رخدادهای زمان نادرشاه به نثر مصنوع نوشته شده است. میرزا مهدی در نگارش این کتاب بیش از آن که به فکر روایت تاریخ و بازگویی کشاکش­های سیاسی و نظامی نادرشاه باشد، همّ خود را متوجه فضیلت­مآبی و خودنمایی­های ادبی کرده است. وی در پرداخت کتاب از واژه­ها و ترکیبات دشوار تازی و پارسی، آیات، احادیث، امثال و اشعار عرب و صنایع لفظی و م...

نقد ادبی در فرهنگ ایران تاریخی کهن دارد و با دقّت در آثار کلاسیک از جمله تذکره­ها، رد پای بسیاری از نظریه­های نقدی نوین را می­توان دید. تذکره­ها سوای گزارش­های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، و...، سرشار از اشارات نقدی­اند. نگارنده می­کوشد به منظور نمایش سلیقۀ نقادی و ادبی سام میرزا در تذکرۀ تحفۀ سامی و تبیین گرایش­های ادبی شاعران عصر صفوی، با روش مطالعات کتابخانه­ای به دسته­بندی انواع رهیافت­های نقدی م...