نجوم و ابزار نجومی در دوران بعد از اسلام به­دلیل وجود ضرورت­ها و نیازهای مختلف در زندگی مسلمانان نظیر آگاهی از زمان طلوع و غروب خورشید جهت اقامه نماز و نیز مسائل جغرافیایی و به­ویژه دریانوردی و پدیده طالع­بینی، سعد و نحس بودن روزها، شب­ها و ساعات مختلف، به یکی از مهم­ترین پدیده­های علمی تبدیل شد. در این­میان هنرمندان فلزکار ایرانی آن روزگار که خود جزئی از جامعه بودند از اهمیت و جایگاه نجوم و مس...

ساسانیان پس از منازعات طولانیِ داخلی و بدست آوردنِ تاج و تخت، حکومتی ملّی را تأسیس کردند که متکی به دینِ ملی و تمدنی بود که از جنب? ایرانیت در سراسر تاریخِ ایرانیان نظیر نداشته است. ساسانیان با تشکیل یک شاهنشاهی عظیم، تشکیل قدرت مرکزی و قوی، ارتش منظم و آموزش دیده، تبدیل به قدرتی جهانی شدند. از نظر مسائل خارجی، ساسانیان در طولِ 400 سال حیاتشان، بدون خستگی و با موفقیت های متناوب در چند جبهه، جنگ ها را...

پژوهش حاضر در خصوص بررسی آثار و شواهد تاریخی حضور ساسانیان در کرمانشاه از اردشیر دوم تا خسروپرویز (379 تا 628. م) با تأکید بر نقوش برجسته این دوره در تاق بستان می باشد. لذا سئوالات عمده ای که در این پژوهش نگارنده به دنبال دریافت پاسخی برای آنها بوده عبارتند از اینکه دلایل انتقال مرکزیت از پارس به ایالات غربی در نیمه دوم دوران حکومت ساسانیان چیست و چه عوامل داخلی یا خارجی در این مسئله نقش داشته ...

در هنر اسلامی، طرح ونقش علاوه بر مضمون و زیبایی ظاهری اش،دارای یک معنای درونی است. در هنر اسلامی، چشم جستجوگر بیننده از پس ظواهر به دنبال یافتن آن رمز و معنای درونی است، معنایی که به عالم باطن بازمی گردد و ریشه در مفاهیم و تعالیم مذهبی دارد.مفاهیم مذهبی،بخش اعظم نمادپردازی را تشکیل می دهند و از آنجاییکه نماد با خودشناسی انسان در ارتباط است به عنوان، یکی از ابزارهای معرفت و کهنترین روش بیان هنری...

کوه های کرکس در طول تاریخ جایگاه مهمی در تحولات فلزگری ایران داشته اند. بسیاری از معادن ایران از ادوار گذشته تاکنون در حوالی کوه های کرکس شکل گرفته اند. با وجود اهمیت این منطقه، تاکنون به صورت خاص بر روی فلزکاری دورا ن­های تاریخی و اسلامی این ناحیه مطالعه ای صورت نگرفته است. در این پژوهش سعی بر آن است تا ابتدا با بررسی میمه به عنوان غربی ترین ناحیۀ کرکس از نظر تاریخی، محوطه هایی که در این بخش د...

چکیده ندارد.

در دوره سلوکیان، اشکانیان و ساسانیان (البته از اواسط اشکانیان تا اوج ساسانیان) تجارت به رکن اساسی و تعیین کننده سیاست دولت مبدل شد. بدین معناست که ساسانیان با وامداری میراث پیشینیان، بویژه اشکانیان، دریافتند که تجارت می تواند به عنوان حربه ای موفقیت آور بر علیه رقیب دیرینه خود یعنی امپراطوری روم شرقی مورد استفاده قرار گیرد. در این میان اعراب در دوره ی کوتاه سلوکیان با حضوری کمرنگ اما در دولت پا...

چکیده ندارد.

دین مانوی آئینی عرفانی و ترکیبی از ادیان مسیحیت، زرتشتی و گنوسی بود که در ایران بنیان گذاشته شد. در این دین از مسیحیت «مسیح منجی» وارد شده است و از دین زرتشتی «اعتقاد به دوگانه به نیکی وبدی» و از دین بودایی «ورود اصول تناسخ» و دیگر آئین چون مهر و گنوسی نیز در عملکرد آنان تأثیر گذار بود. مسیحیت که از سمت غرب به ایران راه پیدا نمود در همه جای شاهنشاهی ساسانی مراکز اسقف نشین دایر کرد و مسیحیت به س...

آثار هنری همواره در دل خود نقش های و رمز و رازهای فراوانی دارند که حکایت از اعتقادات مردمان گذشته دارد . در میان آثار هنری ایران ، مهرها از کهن ترین اسناد مستند و ارزنده تاریخ ایران باستان را تشکیل می دهند که با مجموعه بی نظیری و بی پایانی از انواع نقش مایه ها تزیین شده اند. نقوش روی این مهرها در دوره های مختلف تاریخی تغییر و تحول می یابد و ترکیبات آنها نمادی از تخیلات ، اساطیر ، مذهب و افسانه...