روش اندیشه کلامی علامه محمدباقر مجلسی از جهت انحصار منبع معرفت کلامی در روایات به روش اخباریان نزدیک است. اما آیا می‌توان او را همچون محمدامین استرآبادی و ابن ابی‌الجمهور احسایی متکلم اخباری به شمار آورد؟ لازمه پاسخ به این پرسش بررسی نقش عقل در آثار اوست. عقل به منزلة ابزار معرفت در اندیشه مجلسی حضور چشم‌گیری دارد. وی هم در مرحلة تحقیق حدیث از عقل استفاده صوری می‌کند و هم در شرح و کشف معنای حدی...

در این اثر به تجزیه و تحلیل آثار و اندیشه های قرآنی شهید محمّدباقر حکیم و روش شناسی ایشان در تفسیر آیات قرآن کریم و استفاده از علوم قرآنی در تفسیر پرداخته شده است. نویسنده ابتدا مهم ترین موضوعات مقدّماتی قرآن کریم، مانند اسمای قرآن، علوم قرآن و تشویق اهل بیت( و قرآن کریم مبنی بر تدّبر و تفکر در قرآن و اُنس داشتن با آن را معّرفی کرده، سپس موضوعاتی عمومی درباره قرآن کریم، همچون: مدنی یا مکی بودن آیات ...

نقد و بررسی «تفسیر ابی الجارود» از حیث سندی و صحت و سقم انتساب آن به امام باقر(ع) است. در میان آثار اسلامی، تفسیری منسوب به امام باقر(ع) به روایت ابی الجارود به چشم می خورد که به «تفسیر ابی الجارود» شهرت دارد. درستی و نادرستی نسبتِ تفسیر به آن حضرت (ع)، نیاز به بررسی شخصیّت ابی الجارود دارد. وی از اصحاب امام باقر(ع) و امام صادق(ع) بوده و از این دو امام، روایاتی داشته و هفت سال پس از رحلت امام باق...

آزادی مقوله ای است که بسیاری از فلاسفه و اندیشمندان از آن سخن رانده و در جستجوی معنای آن بر آمده اند. در این راستا، هر یک از اندیشمندان تعابیر گوناگونی از آزادی ارائه کرده اند، عده ای آن را به معنای رهایی از هرگونه قید و بند دانسته اند و عده ای دیگر آن را اطاعت از عقل و احترام به قانون معنی کرده اند. در نظر اندیشمندان اسلامی آزادی جزء طبیعت آدمی و از حقوق فطری اوست و برتر از حکومت، و غایت مطلوب...

در بحث گونه شناسی اصحاب امام باقر علیه السلام توجه به جامعه ای که امام در آن زندگی می کردند لازم است زیرا امامت پیشوای پنجم شیعیان؛ در برهه ای آغاز شد که جامعه آن روز بیش از هر زمان دیگر چالشهای عمیق عقیدتی و فقهی میان فرقه های اسلامی را یکی پس از دیگری تجربه می کرد. با حضور امام باقر(ع) و اصحاب ایشان در این عرصه، گام مهم و بسزایی در راستای تبیین آرای شیعیان برداشته شد و جنبش تحسین برانگیزی در ...

«نقاشی لاکی» هنری است که ردپای آن را می توان از اواخر سده نهم بر روی جلدها پیدا کرد، از دوره صفوی این هنر گرانقدر را علاوه بر جلدها، می توان بر روی اشیاء دیگری چون قلمدان ها، قاب آیینه ها و جعبه های لاکی نیز پیدا کرد. اوج هنر لاکی یا روغنی را می توان در دوره زند و قاجار دانست. با شروع حکومت کریم خان زند آرامش نسبی در ایران بر قرار شد. هنرمندانی چون محمد صادق و محمد باقر، سبک زندیه را پایه ریزی ...

                                                    ارائه اصول اعتقادات دینی به شکل مکتوب یا بیان آن به صورت شفاهی، سنتی دیرپا در میان مسلمانان است. این اعتقادنامه‌ها در حفظ و انتقال اصول زیربنایی و مشترک هر مکتب تلاش می‌کنند، اما در عین حال، برخی آرا و باورهای شخصی نویسنده یا گوینده را نیز در خود دارند که نباید آنها را با اصول مشترک فیه، اشتباه کرد. مسائل و مباحثی که هر نویسنده در رساله خود می...

بحار الانوار مهم‌ترین و مفصل‌ترین تألیف علامه مجلسی و از مهم‌ترین و گسترده‌ترین جوامع حدیثی شیعه است. تعلیقات علامه طباطبایی که نمایندة تفکر فلسفی حکمت متعالیه در دورة معاصر است، به‌طور عمده مشتمل بر نقد دیدگاه‌های علامه مجلسی است. بررسی تحقیقی و تفصیلی‌تر این تعلیقه‌ها، ضمن آنکه تلاشی در جهت تقویت و احیای سنت تعلیقه‌نویسی و نگاه انتقادی به میراث گذشته محسوب می‌شود، می‌تواند گامی مؤثر در شناسای...