کم‌توجهی به ادبیات دورة‌های قاجاریّه و زندیّه سبب شده تا بسیاری از آثار برجای مانده از این دوره به‌طور کامل بررسی و شناخته نشوند. از جمله این آثار دیوان مینای شیرازی است که کاتب این نسخه و نیز فهرست‌نویسان نسخ خطی (دنا) و (فنخا) آن را متعلّق به مینای اصفهانی دانسته­اند ولی با توجّه به شواهد و قراین موجود در متن دیوان، این اثر متعلّق به سلطان علی خان مینای شیرازی شاعر قرن سیزدهم و دورة بازگشت است. در...

تذکرة ادبی مجمع‌الخواص‌‌ را صادقی بیگ افشار، نگارگر برجستة عهد صفوی، در سال 1016 ق به زبان ترکی نگاشت و در سال 1327 دکتر عبدالرسول خیام‌‌پور، استاد دانشگاه تبریز، آن را تصحیح و به فارسی ترجمه و منتشر کرد. این تذکره اطلاعات گران‌سنگی درباب وضعیت ادبی حاکم‌بر گروه‌‌های اجتماعی ترک و تاجیک ایران آن روزگار ارائه می‌‌دهد. هم‌چنین رونق ادبیات و هنر در نزد شاهان، شاهزادگان، و ارکان حکومت صفوی و برخی ا...

بررسی آنومالی های دندانی در کودکان مبتلا به شکاف لب و کام مراجعه کننده به دانشکده دندانپزشکی مشهد در سال 1379 دکتر بهجت الملوک عجمی*– دکتر مریم طالبی** *- دانشیار گروه آموزشی دندانپزشکی کودکان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد. **- استادیار گروه آموزشی دندانپزشکی کودکان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد. چکیده زمینه و هدف: تولّد یک نوزاد با ناهنجاری شکاف کام و لب معمولاً احساس ن...

از ویژگی های تاریخنگاری دوره سلجوقی، جمع میان کلام اشعری و حکمت عملی ایرانیان پیش از اسلام است. از سویی احیای اندیشه سیاسی ایرانشهری و تبیین آن به عنوان الگوی عملی سلاطین در دوره سلجوقی در کتاب های سیر الملوک و متون تاریخی تجلی یافت. از سوی دیگر نفوذ کلام اشعری در ایران با آغاز وزارت نظام الملک، به اوج رسید و نوشته اغلب مورخان این دوره را متأثر نمود. مقاله حاضر در صدد پاسخگویی به این مسائل است ...

«روضه الانوار عباسی» یکی از برجسته ترین آثار اخلاقی است که در زمینة حکمت عملی و در ادامة سنت سیاست نامه نویسی فارسی در زمان شاه عباس دوم تالیف شده است. صاحب این اثر ملا محمد باقر سبزواری(م.1090ه.ق)، امام جمعه و شیخ الاسلام بزرگ عهد صفوی است که اثر خود را در تداوم سلسله تاریخی آثار به وجود آمده در زمینة حکمت عملی مدون کرده است."سیاست مدن" به عنوان بخشی از حکمت عملی و البته در انطباق با شریعت اسل...

نظام فکری اندیشه ایرانشهری در عصر اسلامی در مؤلفه‌هایی چون راستی و راستگویی، پیوستگی دین و سیاست، السلطان ظل الله، حفظ نظام طبقاتی، رحمت الهی،‌ دروغ و جایگاه پادشاه و...‌ تبلور و تداوم یافت. متون عربی- اسلامی، مزدایی و پهلوی نیز در انتقال و گسترش اندیشه‌های ایرانشهری مؤثر بوده‌اند و تصویری کلی از مفردات اندیشه‌های ایرانشهری به دست دادند. کتبی مانند «ادب ‌الکبیر و ادب‌ الصغیر» نوشته ابن مقفع...

یکی از نکات چشمگیر در منابع تاریخ اسلام، آمار و ارقام فراوان در زمینه‌های گوناگون است. این آمار موضوعات زیادی، مانند شمارگان سپاهیان، تلفات انسانی و مالی جنگ‌ها و درگیری‌ها، خسارت‌های ناشی از حوادث طبیعی، اعم از سیل، زلزله و بیماری‌های فراگیر و نیز اموال، درآمدها، هزینه‌ها و دارایی‌های حکومت‌ها و افراد را در برمی‌گیرد. با توجه به فقدان آمارگیری و عدم امکان سرشماری دقیق در قرون نخستین اسلامی و ...

سیاست¬نامه یا سیر الملوک کتابی است که خواجه نظام الملک توسی در قرن پنجم هجری قمری به روش پند و اندرز و همراه با نمونه¬های تاریخی در جهت آموزش شیوه مطلوب کشورداری به پادشاه وقت و دیگر پادشاهان تألیف کرده است. از آنجا که نظام الملک سال¬های متمادی در وزارت در جایگاه مدیری توانا فعالیّت داشته است، نظرات، تجربیّات و اندیشه های او با نظریّه های دانش نوین مدیریّت هم¬خوانی بسیاری دارد و ردّ پای بسیاری از اص...

میرسیدعلی همدانی یکی از عرفای بزرگ جهان اسلام است که در آثارش به اندیشه های اولیاء الله و نمایندگان تصوف اشاره داشته و در تبیین و تفسیر مسائل گوناگون، به آثار و افکار این بزرگان توجه بسیار کرده است. در این مقاله کوشیده ایم با مبنا قرار دادن برخی از آثار میرسیدعلی، ازجمله رسالۀ «فتوتیه» و «عقلیه»، ذخیره الملوک، مثنوی هفت وادی و... نمونه هایی از این اثرپذیری را ذکر کنیم. این اشارات در موارد گوناگ...

یحمل عبدالکریم الکرمی الملقب بأبی سلمی من تاریخ الشعر الفلسطینی المقاوم مکانة بارزة، فقد عاصر عدة أجیال قبل النکبة الفلسطینیة وبعدها وکان فی طلیعة الشعراء الواقفین مع الشعب الفلسطینی فی نضاله، فی زمن کان فیه الشعراء یدبجون القصائد الطوال فی مدح الملوک والأمراء. وکان شعر عبدالکریم الکرمی صوت شعبه ولسان أمته، وکان له دور فاعل فی مقاومة الاستعمار والصهیونیة منذ نکبة بلاده بالانتداب البریطانی، فک...