نظریه امامت و ولایت مبتنی بر آیات قرآن و احادیث نبوی و علوی و ولوی است که با نگاه‌ درون دینی قابل دسترسی و اثبات است و یک ضرورت عقلانی- معرفتی و به منزله استمرار نبوت و رسالت است که با رویکردی «برون‌ دینی» قابل تبیین و دفاع معقول و منطقی و مبرهن است و همچنین یکی از ضروریات «فطرت» و باطن شریعت است. لذا امامت و ولایت نظریه‌ای قدسی، اصلی و کلامی است نه عرفی، ‌فرعی و فقهی، هرچند که دارای ساحت‌های ا...

یکی از صفاتی که در میان اوصاف خداوند از اهمیت خاصی برخوردار است، و بحث های فراوانی را از جهات مختلف در میان فلاسفه و اندیشمندان اسلامی بر انگیخته، صفت «اراده» و «مشیت» خداوند است. در این رساله، به بررسی و شناخت این صفت خداوند پرداخته ایم. هدف اصلی ما از تدوین این رساله، تبیین و بررسی دیدگاه های فلاسفه اسلامی، درباره حقیقت اراده و مشیت خداوند، و گستره و شمول آن، و مقایسه این دیدگاه ها با ظواهر آ...

از نظر عارفان، حق تعالی و مخلوقات از یکدیگر جدا نیستند. آفرینش تجلی حسن خداوند است: چون ذات حق تعالی خواست شناخته شود، عشق آغاز شد. عشق نخستین جلوه وجود است و قبل از آن چیزی نیست. حق تعالی زیباست، زیبایی ذاتاً معشوق است. اگر خدا در صورت جمال تجلی نکرده بود، جهان پدیدار نمی شد. بیرون آمدن جهان به سوی هستی، از رهگذر آن عشق بود. اصل حرکت جهان، حرکت حبی بوده است و این حال همچنان ادامه دارد. در این م...

یکی از اهداف اصلی اسپینوزا در رساله الهیات و سیاست که از مهمترین آثار او به شمار می رود، ارائه تفسیری مجدد از مفهوم قانون الهی است که به اعتقاد وی توسط «نور طبیعی عقل»استنتاج می شود. به اعتقاد اسپینوزا هر آنچه خداوند مقرر فرموده متضمن ضرورت الهی است؛ زیرا علم خدا با اراده او یکی است و این دو صرفاً در ذهن ما از یکدیگر جدا می شود. بنابراین، آشکار است که قوانین طبیعت همان فرمان های خداوند هستند که...

بلایا و امتحانات الهی یکی از سنّت های قطعی و عامّ الهی است که در طول تاریخ به عنوان یک دل مشغولی جدّی برای انسان مطرح بوده و سبب پیدایش نگرش های مختلف فکری در مورد فلسفه ی وجودی و ماهیّت آن شده است. در کلام اسلامی این مسأله در بحث حکمت الهی، علم الهی، عدل الهی، توحید در خالقیّت و توحید ذاتی مطرح گردیده است و اندیشمندان مسلمان پاسخ های مناسب به آن داده اند. امّا به دلیل اینکه زندگی روزمرّه ی مردم و جوا...

چیستی ملکوت و مسائل مرتبط با آن، محل بحث مفسران و قرآن‌پژوهان بوده است. منشأ آن آیات 83 یس، 88 مومنون، 75 أنعام و 185 أعراف است که به‌صراحت از ملکوت سخن گفته است، همین امر سبب به‌وجود آمدن دیدگاه‌های گوناگونی درباره ملکوت شده است. مقاله حاضر در تلاش است«چیستی ملکوت» و مسائل مرتبط با آن را، نخست از منظر آیات قرآن بررسی نماید و سپس به تبیین و بررسی مهم‌ترین دیدگاه‌ها در این زمینه بپردازد. در تفسی...

امامت یکی از رحمتهای الهی است که برای بشر در نظر گرفته شده و پروردگار منّان بارها ارزش والای آنان را در آیات قرآن کریم به شکلی واضح و قرینه‌دار بیان کرده است که اهل علم می توانند آن را درک کنند. اهل بیت افراد عادی بودند که به این مقام رسیدند، آن گونه که پیامبرگرامی فرمود: «انّما انا بشرُ مثلُکُم یُوحی الیَّ أنما إلهُکم الهٌ واحدُ». ائمه علیهم السلام همه یک درجه و یکسان نبودند و هر کدام مقامی خاص داشتند. خ...

تربیت که به معنای شکوفا نمودن استعدادهای انسان به سمت کمال و ارزش ها، برای رسیدن به قرب الهی می باشد، یکی از اهداف اصلی انبیای الهی است. آیات قرآن کریم هم با توجه به نیاز انسان، اهتمام جدی در پرورش سالم و تربیت او دارد. عوامل تربیت، نقش پیش گیرانه، بازدارنده و هدایت گرانه دارند، و با توجه به جنبه های زیستی، اجتماعی، روانی و طبیعی انسان ها و هدف های او، نقش خود را ایفا می کنند. انسان واجد دو دست...

خداوند هدف عمده و اساسی بعثت انبیاء را در هدایت و راهنمایی انسان به صراط مستقیم و نزدیک ساختن روح و باطن او به ذات لایزال الهی، قرار داده است . از اینروست که جمیع انبیاء از آدم تا خاتم (ع) تمام اهتمام و مساعی خویش را در ایفاء چنین مسئولیت خطیری بکار بسته و از هیچ کوششی دریغ نورزیدند، تا آدمی به فلسفه عالیه خلقت ، که همان رشد و تعالی و تقرب الی الله است ، نائل آید. بر این اساس ضرورت هدایت و راهن...

پژوهش حاضر بدنبال دست یافتن به موارد استعمال مفهوم هدایت قرآنی و مصادیق آن در آیات قرآن و همچنین بدنبال شناخت عوامل مختلف دخیل در امر هدایت مانند ویژگی های هدایتگر و هدایت شونده وغیره و نهایتاً استخراج استلزامات تربیتی مربوط به هدایت قرآنی است.روشی که در اینجا توسط محقق مورد استفاده قرار گرفته، روش توصیفی-تحلیلی است. یافته های پژوهش حاضر را به اختصار به شرح زیر بیان می کنیم: 1- شناسایی ویژگی ها...