خراسان در فاصله نیم قرن حاکمیت طاهریان با آرامش نسبی همراه بود. سقوط این حکومت و تصرف نیشابور توسط یعقوب چندین دهه شهرهای خراسان را دچار ناامنی و آشوب ساخت. ظهور مدعیان جدید که هر یک خود را نایبان حکومت طاهری معرفی می­نمودند تنها برای کسب قدرت و به میراث بردن حکومت طاهریان بود. احمد بن عبدالله خجستانی از جمله سرداران آخرین امیر طاهری بود که به خدمت یعقوب پیوست و با عزیمت یعقوب به سیستان خود را ...

‏ابن سینا به عنوان یکی از شارحان و معلمان بزرگ فلسفه ارسطویی بیش از هر چیز فیلسوفی عقل گراست که ‏به استدلال و فلسفه استدلالی- بحثی اهمیت زیادی می دهد؛ اما در بعضی آثار او رگه­هایی از تمایل وی به اشراق ‏یافت شده که جهت گیری او به سمت راه ‏اشراق و شهود را نشان می دهد. از میان مهم ترین آثار ایشان با رنگ و بوی اشراقی می­توان به رسائل رمزی شیخ، همچون حی بن یقظان، رسالة الطیر، رساله سلامان و ابسال، ق...

تصویرشناسی، گرایشی از ادبیات تطبیقی است که در آن تصویر کشورها و شخصیت های بیگانه در آثار یک نویسنده و یا یک دوره و مکتب مطالعه می شود. بنابراین هدف تصویرشناسی، بررسی تصویر فرهنگ خودی در ادبیات دیگری یا فرهنگ دیگری در ادبیات خودی است. سفرنامه ابن بطوطه گزارشی جذاب و دقیق از وضعیت معیشت مردم ایران، وضع شهرها، صنایع و تولیدات، مدارس و خانقاه ها، آداب و رسوم مذهبی مردم و عملکرد طبقات حاکم ارائه می ...

جریان خزنده نفاق و تخریب در درون صحابه پیامبر(ص) زمینه ساز بازگشت فرهنگ جاهلی گردید.پس از فوت پیامبر(ص) ابوبکر به خلافت رسید و با فوت ایشان عمر بن خطاب خلیفه شد که در زمان وی معاویه بن ابی سفیان به امیری شام منصوب گردید. پس از فوت عمر و تا پایان خلافت عثمان روز به روز بر انحرافات دین افزوده شد. با شهادت علی(ع) معاویه بن ابی سفیان خلیفه مسلمین شد، وی با توجه به عداوت و کینه ای که از خاندان پیامب...

شکل‌گیری نگارش تاریخ زیدیان ایران، در حاشیه آثار فقهی و کلامی و در قالب تک‌نگاریهایی پیرامون تبیین قیام امامان زیدی به ظهور رسید. این نوع تاریخ‌‌نگاری، شخصیت محور و با سیطره نگاه کلامی به گذشته و تلفیقی از مکتب عراق و حجاز بود. سپس در زمان یحیی بن حسین رسّی، گردش در تاریخ‌‌نگاری زیدیه یمن باعث شد شکل نگارش تاریخ زیدیان ایران به سیره‌نگاری متحوّل شود. این سیره‌نگاری که مرتبط با بحث‌های فقهی نگاشته...

درعصر امام صادق(ع) چهار قیام مهم علوی در چهار منطقه کوفه، خراسان، مدینه و بصره رخ داد. اولین قیام علوی قیام زید بن علی(ع در سال 122 هجری در واکنش به ظلم و تعدی دستگاه خلافت اموی و خونخواهی جدش امام حسین(ع) در کوفه رخ داد، و شمار زیادی از مردم آن شهر با زید بیعت کردند. اما در نتیجه ایجاد ارعاب و تهدید حاکم اموی آن شهر بیعت خود را شکستند و زید را تنها گذاشتند که این امر به کشته شدن وی انجامید. دو...

در دوره حکومت امویان قیامهای متعددی رخ داد . برخی از این قیامها دارای ماهیت ویژه ای بودند که ابعاد فکری و عقیدتی آنها را مبهم و تیره ساخت و وجوه مذهبی آنها را کم رنگ نمود. این حرکتها که عمدتا با نام رهبران خود مشهور هستند ، افراد و گروههای مختلفی را جذب کردند و اهداف و آرمانهای متنوعی را مطرح نمودند . رهبریت اشرافی و تنوع و ترکیب نامتجانس قیام گران بعلاوه ماهیت و عملکرد دشمنان آنها به گونه ای ب...

در این مقاله کوشیده‌ام با سه پرسش زنانه‌نگر، به بررسی سه رساله تمثیلی-فلسفی در سنت حکمی نزد مسلمانان بپردازم. رساله حی بن یقظان ابن سینا و دو رساله‌ای که مستقیماً متأثر از آن و در شرح «فلسفه مشرقی» نوشته شده‌اند؛ یعنی قصه غربت غربی سهروردی و حی بن یقظان به قلم ابن طفیل موضوع بررسی این مقاله‌ هستند. این رساله‌ها که هدف از نگارش آنها نشان دادن راه سعادت است، در مقابل سه مسئله زنانه‌نگر در فلسفه قر...