قرآن و روایات منبع سرشار لطایف و دقایقی هستند که گاه بر قلم و زبان عرفای اسلامی جریان یافته است. روایت باب حدوث اسمای کافی یکی از خزاینی است که امام صادق7 از شهود معصومانة خود به روی مشتاقان معارف الهی گشودند. تأخر ظهور اسماء الهی از مقام ذات، نقش اسم اعظم و اسم مستأثر الهی در ظهور دیگر اسماء الهی، حجاب نوری بودن اسماء ظاهر برای اسم مکنون، ترتیب ظهور اسماء الهی، وساطت اسماء محیطه در ظهور دیگر ا...

اختلاف روش بحث میان متکلمین و فلاسفه و نی موارد اتفاق هر دو گروه در مسئله عدل الهی موضوع این رساله است . عناوین رساله عبارتند از : مسیر تاریخی طرح مسئله عدل الهی ، بررسی ریشه لغوی و اصطلاحی عدل ، مسئله حسن و قبح عقلی از دیدگاه متکلمین و فلاسفه در نظام آفرینش و عدل الهی در قیامت . رساله حاوی ضمائمی به شرح زیر است 1- ترجمه رساله « انفاذ البشر من الجبر و القدر » از سید مرتضی در تفکیک فعل عید و خ...

هدف این نوشتار تبیین رابطه اسلام با مسیحیت، یهودیت، زرتشت و صابئین است. اسلام با تمامی ادیان حتی ادیان بدون کتاب راه تعامل سالم را باز می داند و از میان همه ادیان با مسیحیت روابط معنوی و مشترکات افزون تر دارد. نگارنده بر آن است که اسلام در محیطی مسیحی روحانی زاده شد و این ایده را که حیات هستی و انسانی نفس خداست از مسیحیت وام گرفته است. او همچنین از تعامل اسلام و یهودیت، مسیحیت و سایر ادیان چون ...

علیرغم بیست قرن سلطنت مطلقه نظام اندیشه ارسطو بر تفکر فلسفی جهان این نکته عجیب به نظر می رسد که در مورد مهمترین ویژگی های تفکر ارسطویی حتی در کلی ترین شکل آن اختلاف نظر در میان اصحاب بحث و نظر وجود دارد که گاه به شکل آراء متضاد رخ می نماید دیدگاه ارسطو درباره الوهیت یکی از مهمترین این چالش هاست . در این مقاله سعی بر آن است که دیدگاهی جامع از الهیات ارسطویی را که در بردارنده همه جانبه دیدگاه ها...

در این مقاله سعی شده به مراتب سلوک عرفان اسلامی با تأکید ویژه بر اسماء الهی نگاه شود. به این معنا که با توجه به اسماء به شناسایی و تبیین مراتبی چند از سلوک پرداخته می‌شود. برای این کار ابتدا مراتب مرادف و همسویی را که عرفا در طول قرون ذکر کرده‌اند در کنار هم نهاده و سپس به اسماء مشترکی رسیدیم که گاه آشکارا و گاه به طور ضمنی بیان شده بودند. به عبارت روشن‌تر، با تکیه بر باور تأثیر و تأثر اسماء بر...

توحید صفاتی، بیان‌گر رابطه صفات ثبوتی حقیقی با ذات الهی است و در آن سه دیدگاه کلی مطرح می‌شود: زیادت صفات بر ذات (دیدگاه اشاعره)، نیابت ذات الهی از صفات (دیدگاه معتزله) و عینیت صفات با ذات الهی (دیدگاه امامیه). امیرالمؤمنین× در خطبه اول نهج‌البلاغه، کمال اخلاص را نفی صفات از ذات الهی می‌داند: «کَمَالُ الْإِخْلَاصِ لَهُ نَفْی الصِّفَاتِ عَنْهُ». تفسیرهای متعددی در تبیین این روایت، عرضه شده که نوشتار حاضر، با روش ت...

این پایان نامه به دنبال شناخت مبانی فلسفی- کلامی فخر رازی و علامه طباطبایی در تفسیر آیات مربوط به علم الهی و تأثیر این مبانی در برداشت آنها از آیات مربوط به علم الهی است. روش مورد استفاده در این پژوهش توصیفی و اسنادی با تکیه بر تحلیل محتواست. علامه طباطبایی علم را «حصول امر مجرد از ماده برای امر مجرد» می داند. ‍ او علم را به دو قسم حضوری و حصولی تقسیم می-کند. در علم حضوری، وجود معلوم نزد عالم ...

شعر عرفانی فارسی مبین فکر وحدت وجودی است به گونه ای که می توان گفت روح و روان شاعر عارف با وحدت وجود گره خورده است، عطّار از جمله شعرای عارفی است که در اشعار خود با زبانی ساده و به دور از پیچیدگی به بیان حالات و نکات عرفانی پرداخته و بر این عقیده است که تمام آفرینش از تجلّی خداوند واحد به ظهور رسیده و کثرت موجود در جهان چون آینه های متعددی هستند که هر کدام با توجه به خصوصیتی که دارند نمایشگر وحدت...

در این پایان نامه پس از بررسی معنای لغوی و اصطلاحی حجت و تحلیل آن در آیات و روایات به اثبات اتمام حجت از سوی پرودگار خواهیم پرداخت. بدین معنا که خداوند متعال در جهت هدایت انسان ها در مسیر سعادت از هیچ کاری فروگذار نکرد و حجت بالغه خود را از طرق بسیاری محقق ساخت. به گونه ای که با وجود این دلائل روشن و واضح، هیچ بنده ای در روز قیامت بهانه ای برای ضلالت و گمراهی خود نخواهد داشت و در واقع معنای حجت...