از ویژگیهای تاریخنگاری ایران پس از ظهور سلسله های مستقل حکومت محوری، غلبه جنبه ادبی بر جنبه تاریخی و عدم دید انتقادی و شکل تحلیلی نوشته های تاریخی می باشد. میرزا محمدمهدی خان استرآبادی ، صاحب دو تالیف تاریخی جهانگشای نادری و دره نادره، در تاریخنگاری عصر افشاریه و پس از آن جایگاهی ویژه دارد. استرآبادی با تاثیر پذیری از سبک تاریخنگاری عصر صفویه به ویژه تاریخنگاری اسکندر بیگ منشی -که هر دو منشیان ...

هدف این مقاله،بررسی علل ناکامی بختیاریها در دورهء قاجار پیش از فتح تهران و از دست دادن جایگاه سیاسی پس از فتح تهران است.مقاله،با این رویکرد به شرح نخستین شورش بختیاری در زمان قاجاریه، یعنی شورش ابدال خان و اسد خان هفت لنگ،موقعیت این ایل دردورهء فتحعلی شاه،شورش محمد تقی خان چهار لنگ،عوامل شکست شورش او،علل ناکامی و قتل او حسینقلی خان ایلخانی،ساختار ایل بختیاری در زمان وی،منازعات خوانین بختیاری پس...

کودتای سوم اسفند 1299 ش در نوع خود صفحه جدیدی در تاریخ ایران گشود. سید ضیاء الدین طباطبایی و رضاخاان میرپنج رهبران ایرانی کودتا برای مدت کوتاهی باهم همکاری داشتند اما به زودی در دوره زمامداری کابینه سید ضیاء به پایان رسید و رضاخان یکه تاز مدیریت کودتا گشت. وی در مقام وزارت جنگ باقی ماند و با تشکیل قشون جدید موفق شد به چهره شاخص سیاسی –نظامی کشور تبدیل شود و با سرکوب کلنل محمد تقی خان پسیان ماژو...

کلانتری از مناصب مهم حکومتیِ کرمان عصر قاجاریه بود، که موقعیت ممتازی در تشکیلات اداری ایالت داشت. مهمترین کارکرد کلانتر در این دورة گردآوری مالیات و تأمین نظم و امنیت و نظارت بر ارزاق شهری بود. در این مقاله برآنیم تا به این پرسش‌ها بپردازیم شرایط کسب مقام کلانتری در دورة قاجاریه چه بود؟ دگرگونی ساختار قدرت این منصب در دورة قاجاریه چگونه بود؟ ضمن بررسی کارکردهای منصب کلانتری نقش کلانترها را بر تغ...

در دو سده اخیر ما شاهد حضور جدی علما و مجتهدین در رویداد های سیاسی ایران بوده ایم هم زمان با تشکیل حکومت شیعه ی قاجاریه، امنیت سیاسی و اجتماعی به ایران بازگشت. علمای اصولی ساکن عتبات در عراق به منظور پایان بخشیدن سلطه ی علمای اخباری و جلب حمایت حکومت قاجاریه به ایران بازگشتند. ضعف قاجارها در مقابله با تهاجم روسیه در جنگ های ایران و روسیه توانمندی علما در بسیج و تشویق مردم به شرکت در جنگ،دلبستگی...

چکیده پندنامه یحیویه اثر حسنعلی خان امیرنظام گروسی از رجال دوره ناصری یکی از آثار اندرزنامه ای عصر قاجاریه به شمار می آید. بررسی، بازخوانی و تحلیل آن به منظور تعیین جایگاه این اثر در سنت اندرزنامه نویسی ایران و آشنایی با افکار و اندیشه های مولف آن، اهداف این پژوهش را تشکیل می دهد. اهمیت آن در ضرورت شناخت سیر تحولات فکری، سیاسی دوره قاجاریه است. در دوره قاجاریه با اینکه شاهد برخی رویکردهای باست...

خلیج فارس به عنوان یکی از آبراهای مهم بین المللی همواره مورد توجه قدرت های محلی، منطقه ای و جهانی بوده است. و به همین جهت در طول تاریخ، در مجاورت این دریای پهناور سکونتگاه های تجاری و نظامی مهمی از جمله جزیره خارگ شکل گرفته است. خارگ به عنوان یکی از جزائر مهم شمالی خلیج فارس، تاریخی پرفراز و نشیب دارد. این تاریخ چند هزارساله اکنون به دوره صنعت نفت رسیده است. بنابراین می توان تاریخ خارگ را به دو...

دین‌داری، ‌در بسیاری از ملت‌ها،‌ با پرستش طبیعت آغاز شد. بعدها گرایش به پرستش طبیعت با آیین‌ها و مراسم نمادینی همراه گردید. آیین مرگ و رستاخیز گیاهی نیز از این گونه آیین‌هاست که در دوره مادرسالاری و فرهنگ کشاورزی شکل گرفت. انسان کشاورز اعتقاد داشت با برپایی هر ساله این آیین، ‌محصولات‌اش فراوان و پربرکت می‌شوند. ‌این پژوهش مبتنی بر ابزار کتابخانه‌ای،‌ آیین مرگ و رستاخیز گیاهی را در ایران و ارمنس...

محدوده سرزمین بختیاری در زمان قاجار گسترش یافت، چنانکه محمدتقی­خان چهارلنگ از تیره کنورسی و یکی از اعقاب علیمردان­خان بختیاری دهات متعددی را در نواحی فریدن و بربرود خریداری کرد. و مناطق شوشتر و رامهرمز را به تصرف خود درآورد و بدین­سان محدوه بختیاری از شمال و جنوب گسترش یافت. محمدتقی­خان در سال 1249 هجری قمری سر از فرمان فتحعلی­شاه پیچید، ولی در زمان حکمرانی محمدشاه، شاه قاجار موفق به ایجاد نفاق...