پژوهش حاضر درصدد بررسی گفتمان قومی در فیلمهای سینمایی داستانی تولید شده در دهه 60 و 70 سینمای ایران است. سوال اصلی تحقیق این است که «قدرت در ارتباط با هویت های فرهنگی قومی چگونه در فیلمهای سینمایی این دو دهه جریان یافته است؟» و فرضیه اصلی که برای پاسخ به این سوال مطرح شد این بود که «قدرت پنهان در گفتمان سیاسی نسبت به هویت های قومی توسط مکانیزم های گفتمانی برجسته سازی و به حاشیه رانی در راستای د...

تحقیق حاضر تحقیقی توصیفی وچارچوب نظری آن برگرفته از مدل پیشنهادی تحلیل انتقادی گفتمان تیون ای ون دایک و رویکرد فرزانه فرح زاد درباره رابطه میان تحلیل انتقادی گفتمان و نقد ترجمه بود. این تحقیق نشان داد ایدئولوژی می تواند تأثیر چشمگیری در انتقال معنای متن مورد ترجمه داشته باشد. این تأثیر به خصوص از نظر کیفی دارای اهمیت است. نتایج تحقیق نشان داد که از 234 مورد تغییر معنای ایدئولوژی مبنا تنها سه مو...

پژوهش حاضر با هدف تحلیل عاملی تأییدی مقیاس گرایش به تفکر انتقادی (critical thinking disposition scale) در دانش­آموزان ایرانی صورت پذیرفته است. برای این منظور از میان دانش‏آموزان دختر مقطع متوسطه شهر اردبیل 400 دانش­آموز دختر بصورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و به مقیاس گرایش به تفکر انتقادی پاسخ دادند. مقیاس گرایش به تفکر انتقادی توسط ساسو (2013) با رویکرد تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی ساخته شده ...

هر روایت و متن تاریخی برساخته‌ای اجتماعی است که نشان از موضع فرهنگی مورخ آن دارد. بنابراین، با بررسی پیکره‌بندی روایت‌هایی که از گذشته نقل شده، می‌توان بافت تاریخی آنها را نیز بررسی کرد. در اینجا، به عنوان نمونه موردی، روایت مورخان دوره‌ی پهلوی از شخصیت ابن‌مقفع را در دست گرفته‌ایم تا بر مبنای آن به بررسی بافت تاریخی دوره پهلوی بپردازیم. بدین منظور، از رویکرد معناکاوی گفتمانی بهره برده‌ایم، که ...

یکی از سؤالات اصلی فلسفة ذهن تبیین هستی شناختی اوصاف ذهنی نظیر عشق و محبت و نفرت است. در پاسخ به این سؤال نظریات مختلفی ارائه شده که اهم آنها در قالب نظریات اینهمانی، کارکردگرایی، رفتارگرایی و حذف گرایی جای می گیرند. در مقالة پیش رو ابتدا به بسترها و زمینه های نظریة رفتارگرایی اشاره شده، سپس، به چیستی نظریة رفتارگرایی می پردازد. در بخش اصلی نوشتار حاضر به ادلة رفتارگرایان پرداخته شده، و بر اساس...

روایت شناسی به عنوان بزرگترین ارمغان ساختارگرایی، یکی از مهم ترین حوزه های نظریّه ادبی مدرن محسوب می شود. در قرن بیستم میلادی، ساختارگرایان به پیروی از پراپ، در صدد ارائه الگوی کلّی در ساخت انواع روایت برآمدند. در همین زمینه، آ.ژ.گریماس، مشهورترین نظریّه پرداز روایت، از دامنه محدود مطالعات پراپ فراتر رفت و با ارائه الگوی کنشی و زنجیره های روایتی خود، تلاش کرد تا به دستور کلّی زبان روایت دست یابد و ...

تفسیر روایی، کهن ترین نظریه تفسیری قرآن به شمار می آید و پیشینه آن به عهد نبوی می رسد. از جمله مؤلفه های متمایز کننده این نظریه از سایر نظریه های تفسیری، مؤلفه منبع (روایت تفسیری)است. در این نظریه، سنّت یا حدیث، به عنوان منبع اصلی، به دو نوع «قرآن شناسی» و «تبیینی»قابل تقسیم است. احادیث تبیینیویژه تر از قرآن شناسی بوده و به روایاتی اطلاق می شود که حاوی آگاهی های متناسب و مؤثر در تبیین مدلول ها و...

جنبش مشروطه از چه زمانی آغاز شد؟ آیا می توان یک آغازگاه برای جنبش مشروطه تعیین کرد؟ کدام یک از نیروهای اجتماعی فعال در بستر اجتماعی ایران جرقه این جنبش را زدند؟ این ها پرسش هایی است که در این مقاله به آن ها پرداخته می شود. در این راه، ضمن مرور مواضع متفاوت روایی، پیوست انگار، گسست انگار، و بسگانه انگار به مقوله تاریخ پژوهی و نقد دیدگاه های برگسون و برودل و گورویچ، با تکیه بر رویکرد تبارشناختی ف...

متن ها محصول اجبارهای اجتماعی و زبانی اَند، به همین دلیل قواعد بازی را باید در کارکردهای نهادی یافت که تولیدکننده گفتمان است.بازخوانی روایت راوندی از تاریخ آل سلجوق با رویکرد تحلیل انتقادی گفتمان نشان می دهد که متن تولیدشده در اواخر امپراطوری سلجوقی، بازتاب مجموعه ای از گفتمان های حاکم در سراسر عصر سلجوقی است. مناسبات قدرت و مشروعیّت که شاخصه گفتمان سلجوقی است، به عنوان یک اصل تعمیم یافته در این ...

شاهنامه فردوسی بزرگترین شاهکار حماسهملی که روایتی از اساطیر و تاریخ ایران تلقی می شود از زمان سرایش تا کنون از مقام و منزلتی کم نظیر برخوردار بوده است. ساختار روایی شاهنامه اگرچه، آن را همچون چارچوبی کلی فراگرفته است اما در سراسر اثر، ویژگی های یکدست و منسجمی را به نمایش نمی گذارد. به این جهت براساس مرسوم ترین تقسیم بندی شاهنامه، آن را به بخشهای متمایزی چون اسطوره ای، حماسی و تاریخی تقسیم نموده...