نگارگری سنتی ایران در طول دوره های مختلف تاریخی به مرور دستخوش تغییرات گشته است. این تغییرات بر اثر عوامل اجتماعی، سیاسی، فرهنگ جامعه، سلیقه پادشاهان و دیگر سفارش دهندگان آثار هنری ، عوامل مذهبی و ارتباط با شرق دور و غرب صورت گرفته است. در این تحقیق فرض بر این بوده که این تحولات منجر به ارائه تصویری متفاوت از زن به لحاظ شکل ظاهری و جایگاهش در آثار هنری هر دوره شده است. و اینکه این تصاویر از متو...

معراج نامه تیموری، از نسخه های خطیِ ارزشمند و از منابع تصویریِ مهم برای فهم هنر دینیِ اسلامی است. عقاید، بینش و ایدئولوژیِ پدیدآورندگانِ این اثر به خوبی در آن متجلّی شده است. وفورِ شعله های آتشین در نظام های نشانه ایِ تصویریِ این معراج نامه و اطلاقِ آن ها به چندین مدلولِ متفاوت و حتی گاهی متقابل، نگاره های معراج نامه تیموری را بیش از پیش متمایز کرده است. این مقاله، با تطبیقِ این عناصر درون متنی، به مطالعه ...

نقوش تزیینی از اواخر قرن هفتم ه.ق. توسط نگارگران ایرانی به شکل متفاوتی در کتب‌ ادبی مصور به کار رفت. این شیوه جدید تذهیب طی قرن نهم ه.ق. تحت تأثیر تیموریان به تدریج فراگیر شد. تذهیب به کار رفته در مهمترین نسخ ادبی قرن نهم و دهم شاهنامه‌ بایسنقری و شاه‌تهماسب نیز نشانگر پیوندهای هنر کتاب‌آرایی میان دو دوره است و وجوه ممیزه آنها زمینه خوبی برای مطالعه ایجاد می‌کند. در این پژوهش با استفاده از مناب...

یکی از ادوار مهم و، در عین حال، کم تر شناخته شدة تاریخ ادبیات فارسی در زمینة ترسّل و دبیریْ عصر تیموری است. در این مقطع تاریخی منشیان بزرگ و نامداری چون عبدالواسع نظامی هروی، یوسف اهل، محمدعلی بن جمال الاسلام، معین الدین اسفزاری، ملّاحسین واعظ کاشفی، شهاب الدین عبدالله مروارید (بیانی کرمانی)، خواجه جهان، جامی، و خواندمیر ظهور کردند و آثار ارزشمند و مهمّی در انشا و نامه نگاری برجای نهادند؛ آثاری که ...

لباس از دیرباز بخشی از پیکره فرهنگی هر قوم و ملیت انسانی بوده است که همواره در پیوندی نزدیک با اندیشه و باورهای آن جامعه بوده است. در این میان نقوش تزئینی به کار رفته در منسوجات و البسه در بیان اندیشه ها و عقاید طراح و به تبع آن سلیقه ی پوشنده نیز نقش مهمی را ایفاء می¬کنند. نقش پرنده یکی از مهم¬ترین نقوشی است که همواره مورد توجه طراحان بوده است و در غالب آثار هنری ایران، به ویژه منسوجات به وفور...

بیان مسئله: باغ ایرانی تبلور اندیشه، فرهنگ و باور جامعۀ ایرانی در طی تاریخ است. در این میان، عصر تیموری تأثیر بسزایی بر باغ‌سازی ایرانی و پیشرفت و معرفی آن به جهان داشته است. از این‌رو ارزیابی باغ‌سازی تیموری و اندیشۀ پنهان در پس آن می‌تواند آموزه‌ای برای منظرسازان امروز باشد.هدف: پژوهش حاضر در تلاش است تا با بررسی نمونه‌هایی از باغ‌های عصر تیموری، تأثیرات الگوهای ذهنی و فرهنگی حکام تیمور...

آثار نگارگری ایران عرصة پرباری جهت انجام پژوهش های معاصر است. در میان نشانه های پراهمیت در آثار نگارگری ایران موضوع امضا و نام هنرمند را می توان مطرح کرد. امضا و نوشتن نام مؤلف به نوعی صحه بر ثبت نگاره به دست هنرمندی خاص است. این سنت به نوعی اثر را شناسنامه دار و به عبارتی اصل و نسب دار می کند. نام هنرمند که بر سینة اثر بدرخشد رابطة خویشاوندی آن درست از کار در می آید و راه بر انتساب آن به هر هن...