با آن که در زمینه حافظ شناسی، تحقیقات ارزنده بسیار به عمل آمده؛ ولی هنوز هم در بعضی از مسائل، اندیشه و قصد غائی این «سر حلقه رندان جهان» همچنان در پرده ای از ابهام مانده است. از این قبیل موارد بیتی است که خواجه شیراز مضمون آن را با «آیینه اسکندر» پرداخته است. از آنجا که آن بیت، ساخت و بیانی مبهم دارد و حافظ پژوهان در معنی آن اختلاف کرده اند؛ نگارنده در این مقال بر آن شد که ضمن اشاره ای نقد آمیز...

سبک معماری هر دوره، بازتابی از طیف اندیشه گان و گفتمان آن دوره است و به تبع دیگرگونی اوضاع اجتماعی و فرهنگی، دیگراندیشی و دیگربینی در تمامی سطوح آگاهی آدمی رخ می دهد. گفتمان مسلط هر دوره، بینش و خوانشی دیگرگون را می طلبد. یکی از مواردی که در عصر حافظ نیازمند دیگرخوانی است،عماری در دفتر حافظ است. واژگان معماری در دیوان حافظ دامنه ی گسترده ای دارد و جالب تر این که این واژگان، در زیرساخت و روساخت ...

چکیده ندارد.

رفتار خاص این آلیاژها از تغییر فاز جامد- جامد مابین دو فاز آستنیت و مارتنزیت ناشی می شود که این تغییر فاز، در اثر بارگذاری های ترمومکانیکی ایجاد می شود. در این پایان نامه با تمرکز بر روی اثر حافظه شکلی این مواد به بررسی رفتار عملگرهایی از جنس آلیاژ حافظ شکل پرداخته شده است که می توانند جایگزین مناسبی برای عملگرهای موجود در صنایع باشند. تحلیل المان محدود عملگر پیشنهادی با استفاده از معادلات ساخ...

نظیری نیشابوری از شاعران پیش گام سبک هندی است. شعر نظیری نشانه هایی از سبک های پیشین به ویژه عراقی را در خود دارد. او در میان شاعران سبک عراقی، به شعر سعدی و حافظ، بیشتر از دیگر شاعران توجه داشته است. البته میزان تأثیر پذیری شعر نظیری از غزل های حافظ با هیچ شاعر دیگر قابل مقایسه نیست، زیرا نظیری سعی داشته در تمام وجوه شعر خود را به شعر حافظ نزدیک کند، ازجمله واژگان و ترکیبات، موسیقی بیرونی و کن...

«انیس الناس» از کتاب های اخلاقی- تربیتی قرن نهم هجری، تألیف نویسنده ای گم نام به نام «شجاع» است. وی این کتاب را به تقلید از قابوس نامه، برای ممدوح خود «ابراهیم سلطان» در بیست فصل نگاشته است. انیس الناس آمیخته ای از فرهنگ اسلامی، عربی و ایرانی است و از کتاب های تربیتی پیشین، همچون قابوس نامه، اخلاق ناصری و گلستان سعدی تأثیر بسیار پذیرفته است. آیات قرآن کریم، احادیث نبوی و علوی زینت بخش این کتاب ...

عبدالمحسن کاظمی ملقب به ابوالمکارم از نسل امام موسی کاظم( ع) و مالک اشتر نخعی، ملقب به« شاعر عرب» در بغداد متولد شد. در جایگاه ادبی او همین بس که جزء طبقه ی اوّل شاعران مصری و در ردیف حافظ و بارودی قرار داشته است از ویژگی های منحصر به فرد او، قصاید طولانی شاعر، بدیهه سرایی و سیر کردن در سبک شعرای قدیم است. کاظمی در کاظمین نزد ابراهیم طباطبائی شاگردی نمود و با پیوستن به سید جمال الدین اسدآبادی به...

یکی از مسائلی که در شیوه­شناسی شعر حافظ مورد بررسی است، گسستگی محور عمودی خیال و به زعم برخی حافظ­پژوهان نبودن توالی مفهومی میان بیت­های برخی از غزل­ها است، که از این رو حافظ از زمینه­سازان سبک هندی به شمار آمده است. در این جستار ما کوشیده­ایم تا با عنایت به جان­مایۀ شعر حافظ؛ یعنی عشق و بر پایۀ تداعی­ها و گسترش معنایی برخاسته از آن، که باعث آشفتگی و گسستگی ظاهری در پیوند بیت­ها می­شود، کانونی ...

 نقد و بررسى «تفسیر قمى» اثر على بن ابراهیم قمى است. این تفسیر، در اواخر نیمه اول یا اوایل نیمه دوم قرن چهارم هجرى قمرى، نگارش یافته است. شواهد نشان مى‌دهد که تفسیر مورد بحث، تفسیر معروف على بن ابراهیم قمى نیست، بلکه تفسیرى تلفیق شده از کتاب یاد شده و دیگر روایتهاى تفسیرى است. نویسنده پس از ذکر آراء رجالیان درباره سه راوى اصلى این تفسیر - »على بن ابراهیم قمى«، »عباس بن محمد« و »ابى الجارود« و م...

بی شک شعر حافظ چونان منشوری است که از هر زاویه‌ای به شعر او نگاه شود، جلوه‌ای از شعر او نمایان می‌شود. این تجلّی‌های گوناگون در تمام ابعاد شعر حافظ قابل مشاهده است. در این مقاله با بررسی پیشینه‌ی معانی پیشنهادی شارحان و حافظ پژوهان، کوشش شده است که به این پرسش، پاسخ داده شود که آیا خرابات مغان در شعر حافظ طبق گفته‌ی دیگران، به معنی مطلق میکده است و یا معنی دیگر آن، یعنی آتشکده‌ی زردشتی، ارجح‌تر ...