یکی از برجستگیهای ادبیات زبان فارسی که آن را کم و بیش از ادبیات دیگر زبانها ممتاز می کند، صبغه دینی آن بویژه پس از قرن چهارم هجری قمری است. پیام الهی از طریق این ادبیات از زبان پیامبران ادیان ابراهیمی به مخاطبین همه عصرها ابلاغ می شود. حضرت مسیح(ع) نیز یکی از همان پیامبرانی است که رسالت ابلاغ پیام الهی از سوی شعرا و نویسندگان دین باور ایرانی به عهده وی نهاده شده است. در این مقاله پس از بررسی چگ...

شناخت وثاقت یا ضعف راویان حدیث، که از مقدمات لازم در بسیاری از استنباط های فقهی به شمار می رود، بیشتر متکی به اظهارنظرهای عالمان رجالی است. علما برای اعتباربخشی به اظهار نظرهای رجالیان گذشته، راه هایی مطرح کرده اند، مانند حجیت از راه اعتبار خبر واحد یا شهادت یا نظر خبره یا از طریق انسداد راه علم، که در مورد هرکدام از این راه ها اشکالات یا حداقل محدودیت ها و قیودی وجود دارد، به صورتی که نمی توان...

عالم عرفان، عالم وحدت و یکرنگی است. صائب با اصل وحدت بخش عرفانی همه پدیده های هستی را با همه تناقض ها و اضدادش به زیبایی در کنار هم می نهد و کیفیت و حالت آن ها را در زندگی روزمره بشر به صورت زنده و نمادین بیان می کند. صائب در اشعار خود با به کارگیری نمادهای عرفانی و واژگان فنی صوفیه، صور خیال شاعرانه و مفاهیم ذهن گرایانه خود را به شکل هنری بیان می دارد. در حقیقت موضوع عرفان در شیوه شاعری او اصل...

مثنوی معنوی یکی از آثار طراز اول در حوزه¬ی ادبیات تعلیمی- عرفانی است. در این اثر، مولانا لابه لای مقاصد بیانی خود، علاوه بر استناد و اشاره به احوال بعضی از بزرگان و مشایخ صوفیه، از برخی آداب صوفیه از جمله سماع، ریاضت، ارتباط مرید و مراد، مهمانی¬ و ... در قالب تمثیلات تو در تو سخن گفته است. وجود آداب صوفیانه و احوال مشایخ تصوف در مثنوی، بی¬ارتباط با مشرب عرفانیِ مولانا نیست؛ با این حال مولانا در...

چکیده ندارد.

ادبیات فارسی از ویژگیهای خاص خود برخوردار است و از آن موارد، فرهنگ نامه نویسی می باشد که پژوهشگر با مراجعه به آن اطلاعات مورد نیاز را با سهولت کسب می نماید.دلیل این ادعا وجود لغت نامه، دایره المعارف و فرهنگ اصطلاحات است. بر این پایه با در نظر داشتن مشاهیر و عارفان نامی و نیز گمنام در تصوف جامعه ایران در قرن های گذشته و اینکه نام و نشان و سرگذشت ایشان به طور پراکنده و نامنظم در مقالات یا کتابها ...

ادبیات عرفانی از ارزشمندترین انواع ادبی است و در ادبیات ما آثار ارزنده ی بسیاری از این حوزه برجا مانده است. در این میان کتاب شناسی ها و فرهنگ آثار ها می تواند راهنمای مفیدی برای عرفان پژوهان باشد. در این مجموعه به تدوین فرهنگی پرداخته می شود که ضمن جمع آوری و دسته بندی آثار صوفیه به توصیف اجمالی از هر اثر نیز می پردازد. این کتب در دسته هایی چون: کتب تعلیمی، تذکره، تفسیر، شطحیات، کتب تمثیلی، دعا...

این پژوهش، ناظر بر این نکته تاریخی که عارفان صاحب قلم به اقتضای زمانه خود و در برابر رقیبان متشرع، درصدد اثبات این مدعا برآمده اند که معارف صوفیه با مفاد کتاب و سنت، پیوندی راستین داشته است، با بررسی بیش از بیست اثر عرفانی نشان می دهد که در بسیاری موارد، ترکیبی از دو نوع انگیزه فردی (از قبیل گونه ای الهام، ذکر یار، اجابت حضرت رسول، نذر و الزام خویش، حفظ نام و یادگاری، جلب شفاعت نیکان و...) و اج...